Dagcijfers 17 augustus

Wat als ….

Ruim een week geleden schreven we hier in een artikel dat we inmiddels groepsimmuniteit hebben bereikt. We berekenden dat met behulp van de hoeveelheden antistoffen die door Sanquin waren gevonden bij bloeddonoren. Gemiddeld kwamen we uit op tenminste 90% immuniteit, meer dan nodig is voor het bereiken van groepsimmuniteit.

Inmiddels gebruikt ook minister Hugo de Jonge dit percentage om het verdere beleid op te baseren, regeren is tenslotte vooruitzien. Dus zijn ministerie is hiermee aan de slag gegaan en dit was hun conclusie:

Wat als die 10% die dan nog niet besmet is opeens massaal in het ziekenhuis komt te liggen, dan worden alsnog alle ziekenhuizen overbelast en dat wil je niet. Dus is nog steeds massale (her)vaccinatie de enige uitweg uit deze crisis. Ook het vaccineren van kinderen is nodig.

Is dit een logische gedachte?

Maar Wat als de cijfers die we kennen nou eens gewoon blijven kloppen, wat kunnen we dan verwachten? Tijdens de Bonusbult konden we de invloed van de Delta variant slecht volgen, maar inmiddels hebben we alles weer scherp in het vizier. Even de bekende feiten op een rijtje:

• De Delta variant lijkt 50% besmettelijker waardoor de R_eff stijgt van 0,75 in juni tot 1,15 (dat is nu de waarde in België).
• De Bonusbult heeft door extra opbouw van immuniteit voor een daling van de R_eff van 0,25 punten gezorgd. Netto dus nu een R_eff  van 0,9. De geschatte waarde voor de R0 is nu rond de 5.
• 90% van de bevolking heeft antistoffen, mede door vaccinatie.
• De IFR is gedaald van de eerste schatting in maart 2020 van 5% naar 0,15-0,30% nu, afhankelijk van de vergrijzing van de bevolking.
• Mede door vaccinatie is de IFR inmiddels verder gedaald tot 0,05% zoals wij aan de cijfers zien.
• Tot nu toe zijn volgens het corona dashboard 17920 mensen overleden door/met corona, verdeeld over twee griepseizoenen.

Wat als we deze cijfers gebruiken voor het meest pessimistische scenario, waarin iedereen die nog geen antistoffen heeft, alsnog besmet zou worden. Dat is weliswaar vrijwel uitgesloten, want de R-waarde zakt nog wat verder. In de herfst dan weer wat stijging, maar wat als dat toch gebeurt? Dan wordt dit het maximum aantal overlijdens dat we kunnen berekenen:

17.000.000 X 10% X 0,05% = 850 overlijdens, maar veel waarschijnlijker een fractie hiervan, een honderdtal wellicht. Een milde griepgolf heeft in één seizoen 4.000-10.000 overlijdens ter vergelijking.

Vaccineren van nog eens vele miljoenen inwoners zoals de regering van plan is, zal dit aantal amper laten dalen, omdat de kwetsbare leeftijdsgroep, 80+, waar 90% van de overlijdens zijn, inmiddels gevaccineerd is. Tot eind 2020 waren slechts 5 personen overleden onder de 30 jaar. Vaccineren van deze 6 miljoen inwoners zal gemiddeld 0,5 levens besparen, tegenover een nog steeds onbekend risico op de lange termijn.

Wel nog even de grafiek waarin wij de daling van de IFR waarden in de tijd kunnen laten zien:

De blauwe lijn is de IFR waarde die enkele weken na het begin van de vaccinatie van de 90+ bevolking is gaan dalen van 0,25-0,30% in januari naar 0,05% in april. Daarna daalt de IFR niet verder meer. Wel zien we vanaf juni even een flinke stijging en daarna een daling tot bijna 0, maar dat komt door de zeer kleine aantallen overlijdens: 1-2 per dag. Ter verduidelijking staat ook het aantal positieve PCR-testen bij de vrijwel volledig gevaccineerde 90+ bevolkingsgroep afgebeeld. Goed te zien is ook hier, dat na de vaccinatie het aantal positieve uitslagen snel afneemt tot vrijwel 0. Wel zien we sinds juli weer een duidelijke toename. Een verklaring voor de oorzaak hiervoor kunnen we pas geven, wanneer we wat verder in de tijd gevorderd zijn.

De Dagcijfers

De opnamecijfers laten al sinds twee weken een stabiliserend beeld zien. Gezien de hoge immuniteit die inmiddels bereikt is, is er weinig ruimte meer in de cijfers om nog een wezenlijke stijging te verwachten. Binnenkort mogen we wel verwachten dat het aantal mensen met griepachtige klachten weer zal gaan stijgen tot ver boven het aantal mensen met corona-achtige klachten. We zijn benieuwd wat dat voor gevolg zal hebben voor de relevantie van het in bezit zijn van een QR-code. Zal het hebben van griep, angst zaaien dat het wellicht toch corona zal zijn?

Vorige week zagen we een lichte stijging van de opnamecijfers maar dat lijkt inmiddels weer wat te stabiliseren, zoals in de grafiek is te zien:

De grafiek van de R-waarden bevestigt dit beeld. Zowel de R_eff berekend op basis van de PCR als de ziekenhuisopnames daalden tot onder de 1 en kruipen langzaam weer omhoog, inmiddels net boven de 1.

Het is nog onduidelijk welke kant het straks op zal gaan, een dalende trend lijkt het meest waarschijnlijk, want de R op basis van de PCR zit nog onder de 1 en het aantal positieve PCR testen van de 20-29 jaar groep zit naar verhouding nog op het tweevoudige van voor de Bonusbult en trekt de R-waarde nog omhoog. De meeste positieve uitslagen zitten nog steeds in de 0-29 jaar groep en die zijn in een week tijd gehalveerd. Dat wijst weer op de R van 0,7.

De vraag is echter of, net zoals bij voorbeeld in Israël, het effect van het vaccineren in de tijd tanende is, en er dus toch hogere cijfers gaan komen.

GGD-cijfers

En tot slot nog even de dagelijkse GGD-cijfers:

Zoals al verwacht was zijn de GGD-cijfers van afgelopen zondag wat hoger geweest dan van de zondag ervoor (toen de cijfers extra laag leken te zijn met 1701 positief getesten). Nu zijn het er 1856 en dat is 9% meer dan vorige week zondag. Morgen komen dee maandagcijfers binnen. Altijd duidelijk hoger dan op zondag. In welke mate die verschilt van die van afgelopen maandag (toen waren het 2449) zal aangeven of we nu in een stabilisatieperiode zitten of dat we weer (langzaam) gaan stijgen.

En de dagcijfers van de ziekenhuisopnames zijn:

• • Aantal ziekenhuisopnames gisteren 52 *
  • Aantal ziekenhuisopnames eergisteren: 44 *
  • Actuele geschatte R-waarde op basis van ziekenhuisopnames: 1,02 ^**

We gaan het weer zien!