In Denemarken speelt luchtkwaliteit binnenshuis cruciale rol

Leestijd: 3 minuten

In Denemarken speelt luchtkwaliteit binnenshuis cruciale rol

Af en toe kom ik interessante artikelen tegen van deskundigen van verschillend pluimage, die me op een andere manier laten kijken naar de problematiek. Zeker als dat wat ik lees plausibel lijkt. Dit artikel van veiligheidsdeskundige René van Slooten valt onder die categorie en ik deel het daarom via onze site.

Maurice de Hond

gastblog door ing. E.R. (René) van Slooten (veiligheidskundige)

Nederland en Denemarken

In 2020, toen vaccins tegen covid-19 nog niet bestonden, waren er grote verschillen in morbiditeit, mortaliteit en oversterfte tussen landen die vergelijkbaar zijn qua gezondheidszorg, bevolkingssamenstelling en klimaat. Een sprekend voorbeeld van zulke opmerkelijke verschillen zijn Nederland en Denemarken:

Kerngetallen voor covid-19 gedurende 2020 (Bron: WHO)

per 100.000 inwoners	Denemarken	Nederland
Bevestigde gevallen	3.475	5.026   (45% hoger dan Denmarken)
Overleden	29,6	71,4   (240% hoger)
Oversterfte	– 4,3%	+ 7,2%

Nederlandse media verbaasden zich over het ‘Deense wonder’, maar een goede verklaring werd niet gevonden. Medische experts wezen op het nationale karakter van de Deense bevolking, dat meer collectief en samenhorig is dan de verondersteld individualistische en eigenzinnige Nederlanders. Maar het overgrote deel van de Nederlandse bevolking heeft gehoorzaam de officiële richtlijnen van de overheid opgevolgd: 1,5 meter afstand; mondmaskers en lockdowns.

Dus burgerlijke gehoorzaamheid verklaart niet het grote verschil tussen beide landen.

Fossiele brandstoffen, luchtkwaliteit en covid-19

Op 22 september presenteerde de WHO de nieuwe ‘Global Air Quality Guidelines’ . Deze richtlijnen moeten de wereldbevolking beter beschermen tegen de nadelige gezondheidseffecten van rookgassen uit fossiele brandstoffen. (Zie ‘Lucht maakt ziek. Hoe kan die schoner worden’; nrc Wetenschap, 16-17 oktober 20121.)  Zulke rookgassen bevatten giftige stoffen als koolmonoxide, stikstofdioxide, zwaveldioxide en fijnstof.

Tijdens de presentatie van de nieuwe richtlijnen bevestigde de Directeur-Generaal van de WHO, Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, het verband tussen luchtvervuiling en COVID-19:

‘Het inademen van verontreinigde lucht verhoogt het risico op luchtwegaandoeningen zoals longontsteking, astma en COPD. Daarbij verhoogt het ook het risico op ernstige covid-19.’

Meer dan 97% van alle met covid-19 besmette mensen ontwikkelt geen of slechts milde symptomen. Dus er moet een reden zijn voor de minder dan 3% die ernstig ziek wordt, evenals voor de grote verschillen in morbiditeit, mortaliteit en oversterfte door covid-19 in verschillende landen.

En bij Denemarken en Nederland is die reden vooral te vinden in het grote verschil in de luchtkwaliteit in woningen. Wat een gevolg is van het verschillende energiebeleid in beide landen.

Energiebeleid in Nederland en Denemarken

De meeste Nederlandse huishoudens gebruiken aardgas voor verwarming en koken. Ook heeft de Nederlandse overheid hout- en pelletkachels voor huishoudelijk gebruik gesubsidieerd. Want biobrandstof werd verondersteld duurzaam te zijn, hoewel het erg luchtvervuilend is.

Bovendien hebben Nederlanders de gewoonte om hun huizen hermetisch af te sluiten met tochtstrips op deuren en ramen, om kou en tocht buiten te houden (dankzij de ‘Nationale Kierenjacht’ van enkele decennia geleden). Dit resulteert in warme en knusse woningen, maar met onvoldoende ventilatie en sterk verontreinigde binnenlucht.

Uit onderzoek (Longfonds, 2017) van 749 woningen bleek dat gemiddeld 15% van de woningen een ziekmakende luchtkwaliteit had door de aanwezigheid van rookgassen. Tijdens het stookseizoen zal dat mogelijk oplopen tot 20-25%. (Bij toepassing van de nieuwe en strengere WHO normen voor luchtkwaliteit, zal dat nog hoger zijn). In 2015 bleek uit een onderzoek van ruim 100 woningen in de gemeente Utrecht, dat bijna 30% van de cv-installaties verkeerd was geïnstalleerd en/of technische mankementen had, óók in nieuwbouw.

Denemarken doet dat heel anders: 75% van de woningen is aangesloten op stadsverwarming met behulp van warm koelwater van elektriciteitscentrales. En koken gebeurt meestal elektrisch, dus Deense woningen hebben geen rookgassen binnenshuis en daardoor een goede luchtkwaliteit.

In zo’n situatie is het begrijpelijk dat een ​​’lock down’ de Deense bevolking ook beschermt tegen andere besmettingen en tegen ongevallen op straat, op school en op het werk. Wat in 2020 resulteerde in minder besmettingen, een lagere sterfte en een duidelijke ondersterfte (of ‘negatieve oversterfte’).

De ziekmakende Nederlandse woningen daarentegen, zorgen voor een snelle en heftige verspreiding van het covid-19-virus. Met als gevolg een groot aantal besmettingen en een hoge sterfte en oversterfte.

Door de slechte luchtkwaliteit binnenshuis in zo veel Nederlandse woningen, heeft de ‘intelligente lock down’ hoogstwaarschijnlijk averechts gewerkt.

Conclusies

De lessen uit het verschillende verloop van de Covid-19 pandemie in Denemarken en Nederland gedurende 2020, zijn ook van toepassing op andere landen en op andere bedreigingen van de volksgezondheid:

• Bescherm woningen en werkplekken tegen luchtvervuiling en slechte ventilatie, met behulp van melders voor koolmonoxide (CO) en/of kooldioxide( CO2) (bij voorkeur beide).
• Bevorder stads- en blokverwarming en stimuleer het gebruik van elektrische apparaten voor verwarming en koken. Dat zal zich direct terugbetalen in lagere zorgkosten.
• Besteed in medisch opleidingen veel meer aandacht aan het herkennen en behandelen van acute en chronische vergiftiging door rookgassen (met name het zenuwgif koolmonoxide).

Zie voor dat laatste deze drie artikelen: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/chronische-koolmonoxidevergiftiging-vaak-gemist.htm  en https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/chronische-co-vergiftiging-is-onderschat-gevaar.htm  en  https://www.gezondheidsraad.nl/documenten/adviezen/2019/07/10/gezondheidsrisico’s-door-lage-concentraties-koolmonoxide

U heeft zojuist gelezen: In Denemarken speelt luchtkwaliteit binnenshuis cruciale rol.