Het failliet van het systeem Na een geleidelijke aanloop kan half September 2008 als het startmoment van de wereldwijde financile/economische crisis worden beschouwd. Vandaag, 6 maanden later, zou de regering met haar plan van aanpak komen. Maar het is er vandaag niet en de kans dat er binnenkort wel een goede en consistente aanpak zal […]
Lees volledig artikel: Het failliet van het systeem
Het failliet van het systeem
Na een geleidelijke aanloop kan half September 2008 als het startmoment van de wereldwijde financile/economische crisis worden beschouwd. Vandaag, 6 maanden later, zou de regering met haar plan van aanpak komen. Maar het is er vandaag niet en de kans dat er binnenkort wel een goede en consistente aanpak zal komen is nihil. En dat komt met name door ons systeem.
Het heeft lang geduurd voordat de Nederlandse regering ook erkende dat er een grote economische crisis in de wereld heerst en dat de oorspronkelijke voornemens voor 2009 en verder fors aangepast dienen te worden. Ik heb daar al vanaf september diverse weblogs aan besteed, zoals ?historisch?, ?vertrouwenscrisis? , ?You ain?t seen nothing yet? en ?Domino month?.
Er waren en zijn verschillende inschattingen over de omvang, duur en impact van deze crisis. Ik behoor tot die groep die stelt dat het een crisis zal zijn die groter is dan welke we dan ook sinds 1945 hebben ervaren. Vele banken en verzekeringsbedrijven zijn virtueel failliet (kijk maar eens wat er nog gaat gebeuren met de vorderingen die de banken hebben op het bedrijfsleven, waarvan een niet gering deel de schulden niet zullen kunnen terugbetalen).
Grote bedrijven hebben veel steun nodig om te overleven. En als dat niet gebeurt, heeft dat weer zeer ingrijpende gevolgen voor de werkgelegenheid. De tekorten op de begrotingen van vele regeringen in de wereld lopen ongekend op. Ik hoop vanzelfsprekend dat deze situatie vrij snel weer de positieve kant op gaat, maar volgens mij zijn we nog (lang) niet bij het dieptepunt aangeland.
Uitdagingen waar bedrijven en regeringen voor staan zijn inderdaad ongekend. Maar dat vraagt voor politici, en met name de leden van een regering, dan ook wel een combinatie van leiderschap, deskundigheid en de bereidheid om over de eigen schaduw heen te kunnen springen.
In de natuurkunde is een interessante wet. Als je met diverse krachten aan een stuk massa trekt en iedereen trekt in een andere richting dan beweegt die massa, niet of amper. Slechts als die krachten samenwerken in een bepaalde richting dan zal die massa in beweging komen.
Ons politieke systeem heeft vele hiaten, die in deze tijd van forse crisis, pas echt goed aan het licht komen met alle gevolgen van dien:
1. Afzonderlijke besluiten van de regering hoeven niet gebaseerd zijn op de steun van de kiezers. Als de regering minstens 76 zetels heeft gehaald bij de laatste verkiezingen hebben ze tot aan de volgende verkiezingen een onbeperkt mandaat.
2. De regering in Nederland bestaat uit meerdere partijen (op dit moment 3). De standpunten van die partijen zijn niet gelijk. Besluiten zijn vaak compromissen tussen die standpunten. Met het risico dat het compromis zwakker is dan ieder van die afzonderlijke standpunten.
3. Bij volgende verkiezingen zijn de partijen in een regering elkaars concurrent. Naarmate die volgende verkiezingen dichterbij komen zal de positiebepaling binnen de regering van partijen sterker door die naderende verkiezingen worden bepaald.
En dat zie je dus terug bij de onderhandelingen van de afgelopen twee weken. De afzonderlijke partijen wijzen ieder voor de ingrepen in een andere richting. Wat er uitkomt, zal de kiezer weinig overtuigen (omdat er al geen groot vertrouwen is in de regering, de ministers of de politiek). En, in het licht van toekomstige verkiezingen, is het belangrijk de zwarte piet bij de ander neer te leggen.
Ik heb het al vaker gezegd. Als het met de mensen goed gaat, de economie draait, mensen zijn positief en optimistisch, dan is voor veel mensen wat er in de politiek gebeurt vrij onbelangrijk. Met af en toe een interessante, boeiende of grappige voorstelling in een soort groot Big Brother-huis dat Binnenhof heet. Maar zodra het erop aan komt, bij een echte crisissituatie, dan wordt er wel naar die leiders gekeken en worden de jongens van de mannen gescheiden.
Wat zich nu in Nederland afspeelt is niet uniek. Het zijn situaties die eigenlijk in heel Europa spelen. Ons democratisch systeem lijkt behoorlijk op die van de meeste andere Europese landen. Het is een systeem wat prima was in 1880, ook nog vrij goed werkte in 1980, maar nu in feite hopeloos verouderd is. En op geen enkele wijze tot een krachtdadige en breed gedragen aanpak kan komen waarmee land en bevolking op een goede wijze met de gevolgen van de crisis kan omgaan en ervoor zorgen dat men er zo sterk mogelijk weer uitkomt.
Men had het grote achterstallige onderhoud de afgelopen 25 jaar aan het systeem moeten plegen, maar dat heeft men volledig nagelaten. Enerzijds omdat men de urgentie niet zag en de eigen macht niet vrijwillig wilde gaan delen met de kiezers, en anderzijds omdat men daar grote meerderheden binnen de politiek voor nodig had, terwijl er slechts kleine minderheden waren.
De historie heeft ons geleerd dat echte ingrijpende veranderingen alleen van buitenaf komen. Bij echte grote crisissen ga je doorgaans eerst een fase van chaos door en daarna ontstaat er weer een nieuw evenwicht. Hoe dat zal verlopen (niet alleen in Nederland, maar in de hele Europese Unie) is volledig ongewis, en hoe dat nieuw evenwicht ontstaat en wanneer dat is ook.
Het eerste moment dat de kiezers zich kunnen ?uitspreken? is bij de Europese Parlementsverkiezingen over minder dan 3 maanden. Daarom denk ik dat die heel anders gaan worden dan mensen nu denken. De opkomst zal beduidend hoger zijn dan verwacht en het wordt een vorm van referendum over de bestaande politiek en regering met Wilders in een soort middelpunt.
U heeft zojuist gelezen: Het failliet van het systeem.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Terug naar de homepage
