Wanvertoning door gebrek aan professionalisme Op diverse manieren was het gisteravond eigenlijk een wanvertoning. Het was zowel amateuristisch gedoe bij de presentatoren van de uitzending, hoe er met de exit-poll is omgegaan als bij de fractievoorzitters in het einddebat. Eigenlijk een prima voorbeeld van het gebrek aan professionalisme op alle niveaus. Als je een exit-poll uitvoert door mensen […]
Lees volledig artikel: Wanvertoning door gebrek aan professionalisme
Wanvertoning door gebrek aan professionalisme
Op diverse manieren was het gisteravond eigenlijk een wanvertoning. Het was zowel amateuristisch gedoe bij de presentatoren van de uitzending, hoe er met de exit-poll is omgegaan als bij de fractievoorzitters in het einddebat. Eigenlijk een prima voorbeeld van het gebrek aan professionalisme op alle niveaus.
Als je een exit-poll uitvoert door mensen te ondervragen bij het verlaten van een stembureau, dan kan je normaliter een maximaal verschil in uitslag realiseren van 1%. En dat is in het verleden vrijwel altijd zo gebeurd. (Andere methodes om een uitslag te voorspellen op de dag zelf hebben een grotere onzekerheidsmarge). Synnovate/InterView is er vrijwel steeds in geslaagd in het verleden met een goede exit-poll te komen.
Gisteravond stond men voor een groter probleem dan anders. Er waren twee nieuwe elementen, die een goede exitpoll bemoeilijkde. Door het invoeren van een stempas konden kiezers zelf het stembureau kiezen waar ze in de gemeente stemden. En dat is een ernstige complicatie voor het goed uitvoeren van een exitpoll. Want wist je in het verleden precies wat de mensen van dat stembureau de vorige keer hadden gestemd en nu aangeven, nu had je te maken met kiezers die wellicht normaliter naar een ander stembureau waren gegaan en nu bij het stembureau kwamen waar de exitpoll werd gehouden.
Een tweede probleem was dat er nog geen echte ervaring was met het gedrag van de PVV-kiezer bij exit-polls. Het zou kunnen zijn dat die kiezers toch minder makkelijk meedoen aan een exit-poll of een andere partij opgaven aan de onderzoeker.
Met die twee complicaties kon je van te voren weten dat de exit-poll minder nauwkeurig zou zijn dan normaal. Niet erg, heel verklaarbaar, maar dan moet je ook, samen met de redactie van het televisieprogramma dat melden en van dat uitgangspunt uitgaan. Je moet eens voor de grap het begin van de uitzending, en de reacties van de politici bekijken, terwijl je nu weet wat de echte uitslag is. De opkomst was niet 40% -en dus iets hoger dan de vorige keer, waar diverse politici zo blij mee waren-, maar 36,5% en dus iets lager dan de vorige keer. En bij verschillende partijen is de uitslag toch een zetel hoger of lager dan oorspronkelijk gemeld.
En dat omdat de echte uitslag toch wat verschilt van de exit-poll. Op het moment dat ik dit schrijf (met dank aan mijn dochter Daphne) is de echte uitslag nog niet bekend (en wordt ook niet in percentages getoond bij de voorspellingen op de pagina van de NOS, blijkbaar moet nog 8% binnenkomen), maar het is zeker dat bij verschillende partijen het verschil met de laatste prognose en de uitslag meer dan 1% is. Zo staat de PVV inmiddels bijna 2% hoger dan in de finale prognose van 21.30 en de PvdA meer dan 1% lager.
Nogmaals: gezien de moeilijke omstandigheden voor deze exit-poll geen slecht resultaat, maar men had aan het begin van de uitzending de voorspelling met meer voorzichtheid moeten brengen dan men nu deed. En men had ook veel alerter moeten zijn toen in de loop van de avond uit de echte uitslagen van een paar gemeenten al de conclusie getrokken kon worden dat de opkomst lager was geworden dan de vorige keer, de PVV, D66 en Groen Links, het beter hadden gedaan dan men aanvankelijk had gesteld en het CDA en PvdA het slechter hadden gedaan dan men aanvankelijk had gesteld. Dat kwam eigenlijk maar mondjesmaat binnen en ook bij het einde van de uitzending leek dat besef toch niet doorgedrongen te zijn.
Wat helemaal cabaret leek was de wijze waarop alle politici de uitslag -zeker aan het begin van de avond- als gunstig hebben geintepreteerd. CDA was ten slotte de grootste geworden, maar vergat te vermelden dat ze nog nooit zo slecht hadden gedaan bij de Europese Parlementsverkiezingen. Zelfs in hun slechte periode aan het eind van de jaren negentig haalden ze nog 24% en nu maar 19%. De PvdA was toch nog blij om op 4 zetels uitgekomen te zijn. (Later op de avond werd het 3 en werd men deemoediger. Lijkt me ook logisch want de uitslag is in percetage voor de PvdA record laag en in de grote gemeenten in het Westen van het land heeft de PvdA een ongelooflijk pak slaag gekregen). De VVD was er trots op het ten minste beter gedaan te hebben dan de laatste peiling, maar de behaalde ruim 11% is voor deze partij ook een score die sinds 1971 niet vertoond is!
De SP heeft ten opzichte van 5 jaar geleden niet verloren, maar ten opzichte van de Tweede Kamer een forse tik gekregen. Slechts vier partijen hadden recht op (een vorm van) tevredenheid: PVV, D66, Groen Links en de Partij voor de Dieren. (Voor die laatste partij wordt het nog heel spannend. Want als men de 4,0% niet haalt krijgt men de eerste zetel niet. Maar Nederland krijgt nog een zetel als Ierland binnenkort “ja”stemt bij hun strafreferendum en dan is 3,85% voldoende om die zetel toch te krijgen.)
Wat bij de interpretaties van de uitslag vaak vergeten werd is dat de opkomst, ruim 40% LAGER was dan bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2006. En dat het absoluut niet zo was/is dat voor iedere partij die lagere opkomst hetzelfde effect heeft. Partijen als de PvdA en SP hebben normaliter last van die lagere opkomst. CDA en ChristenUnie/SGP normaliter voordeel eraan. Het is onduidelijk in welke mate dit nu is opgegaan, omdat de PVV hierin de onbekende factor is. Mijn eerste analyses wijzen uit dat de PVV eerder nadeel heeft gehad van die lage opkomst dan voordeel. Desondanks is er een imposante rij gemeenten waar de PVV als grootste is geeindigd, waaronder Den Haag, Rotterdam en Almere en vele gemeenten in Noord-Holland en ook in het Zuiden in het land.
Als je goed naar de uitslag kijkt dan zie je iets wat ik al lang aankondig en waarvan ik steeds zeg dat dit tot de ondergang van ons systeem kan leiden. Doe eens alsof de uitslag van gisteren de uitslag is voor de verkiezingen van de Tweede Kamer en probeer dan eens een regering te vormen……..
CDA+PVV+VVD = ca. 72 zetels, CDA+PvdA+VVD= ca. 66 zetels, PvdA+D66+Groen Links+SP= ca. 68 zetels. Het moet dus een vierpartijen regering worden, waarbij ook nog de vraag is welke combinatie iets stabiels heeft. CDA+PVV+VVD plus ChristenUnie? Of CDA+PvdA+VVD plus D66? Of kijk eens naar de uitslagen per gemeente en denk na welke combinaties van partijen mogelijk zijn om in maart 2010 een gemeentebestuur te vormen? En besef dan ook dat de volgende verkiezingen zullen plaatsvinden terwijl de effecten van de economische crisis meer voelbaar zijn dan vandaag.
Kortom: het lijkt erop dat we naar een volgende verkiezing gaan waarbij de mogelijkheid om een stabiele en slagvaardige regering te vormen nog kleiner wordt dan tot nu toe het geval was, terwijl de behoefte alleen maar groter wordt. (En juist gisteren heeft Obama bij zijn imponerende rede in Cairo laten zien hoe belangrijk goed en inspirerend leiderschap is in moeilijke tijden).
En dat brengt me op de laatste wanvertoning van gisteravond: het debat van de fractievoorzitters. Ik kan me veel debatten herinneren, maar heb nooit zo een inhoudelijk slecht debat gezien als gisteravond. Terwijl we in een tijd leven waar kwaliteit en leiderschap belangrijk is, en gisteren de kiezer toch wel wat van zich heeft laten horen, heb ik werkelijk door niemand bij het debat iets interessants horen zeggen. Op basis van dat debat krijg je echt geen vertrouwen dat als na de volgende verkiezingen het vormen van een regeringscombinatie moeilijker wordt dan ooit we ten minste politici hebben van een dusdanig kwaliteit dat ze tot iets komen waarmee Nederland toch goed geleid zal kunnen worden. En dat maakt de wanvertoning gisteravond eigenlijk compleet.
En zo lopen we als lemmingen naar de afgrond…..
U heeft zojuist gelezen: Wanvertoning door gebrek aan professionalisme.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Terug naar de homepage
