Als je de ontwikkeling ziet van het aandeel positieve testen in Ierland en in Zuidoost-Engeland, dan is er een stijging waar te nemen van besmettingen. En het aandeel van de nieuwe variant stijgt duidelijk. Dus extra voorzichtigheid is zeker geboden. Maar zeker ook extra voorzichtigheid bij de analyses die je maakt en de conclusies die je vervolgens trekt. Want denk maar niet dat het onderzoek in Lansingerland tot eenduidige conclusies zal leiden. Ik ben bang dat juist het tegendeel waar zal zijn.
Lees volledig artikel: Het gevaar van Lansingerland
De Britse variant
Gezien de ontwikkelingen in Engeland en Ierland is het terecht dat er extra aandacht gegeven wordt aan de verspreiding van de blijkbaar meer besmettelijke “Engelse variant” van het virus.
Als je de ontwikkeling ziet van het aandeel positieve testen in Ierland en in Zuidoost-Engeland, dan is er een duidelijke stijging waar te nemen van besmettingen. Plus dat het aandeel van de nieuwe variant duidelijk stijgt. Dus extra voorzichtigheid is zeker geboden. Maar daarnaast ook extra voorzichtigheid bij de analyses die je maakt en de conclusies die je vervolgens trekt.
Want er is een heel groot gevaar dat er vanuit de Nederlandse data, en met name het speciale onderzoek in Lansingerland, verkeerde conclusies getrokken worden. Want denk maar niet dat als de uitslagen binnen zijn uit dat grote onderzoek in Lansingerland er een echt harde conclusies getrokken kan worden.
Ik zal uitleggen wat ik bedoel.
Eind november is er een uitbraak begonnen in een basisschool in Bergschenhoek in de gemeente Lansingerland. Volgens de informatie uit dat artikel zou bij zeker 30 van de mensen die te linken zijn aan die uitbraak van de basisschool, de Engelse variant zijn ontdekt.
Twee dagen geleden is aangekondigd dat via een onderzoek onder alle bewoners bekeken gaat worden hoe het virus daar inmiddels is rondgegaan. En vooral welk deel daarvan de Engelse variant betreft.
Dat je zoveel mogelijk mensen daar wil testen is zeker verstandig. Maar ik vrees dat door deze onderzoeksopzet een groot risico is op – ten dele – de verkeerde conclusies.
De ontwikkelingen in Lansingerland de laatste 2,5 maand
Laten we eerst kijken wat we tot en met vandaag weten over de ontwikkelingen in die gemeente. Vergeleken met heel Nederland per 100.000 inwoners is dit sinds 1 november het verloop van het aantal geconstateerde besmettingen.
Dit betreft dus het aantal positieve testen, We weten niet of het verloop van het aantal uitgevoerde testen in Lansingerland gelijk loopt met die van Nederland. Want we zien alleen een wat snellere stijging vanaf eind november in die gemeente dan in de rest van Nederland. Dat zou samen kunnen hangen met de besmettingen die er waren in de bewuste school. En dat er toen meer getest is en/of meer testen positief waren.
Maar wat we wel zien is dat vanaf half december de lijnen weer gelijk lopen. En dat vanaf 20 december er een gestage daling te zien is. Die daling kan samenhangen met de genomen lockdown-maatregelen, waarbij wellicht het sluiten van de scholen de belangrijkste factor was.
Wat deze grafiek niet laat zien is dat in Lansingerland per saldo de ontwikkelingen fors slechter zijn geweest dan in de rest van Nederland.
Dat kan vooralsnog drie dingen betekenen (en ze sluiten elkaar ook niet uit):
- De aanwezigheid van de Engelse variant was/is zo klein dat die nog niet echt merkbaar is.
- De Engelse variant is in Nederland niet besmettelijker dan de al aanwezige varianten
- De maatregelen van vanaf half december hebben voor alle varianten een dempend effect gehad.
Bij alle drie van de mogelijke verklaringen zijn er argumenten pro en contra. En ik denk dat het te vroeg is om met enige zekerheid te zeggen welk verklaring de juiste is. (En misschien is er ook nog een vierde?).
De multi-interpretabele data
Maar juist daarom houd ik mijn hart vast t.a.v. de uitslagen van het onderzoek in Lansingerland. En dan doel ik op de ervaringen, die we tot nu toe hebben met de data die verzameld worden tijdens deze Covid-19 crisis. Dan heb ik het over de wijze waarop onze deskundigen op de televisie en de media zelf ermee aan de haal gaan. Namelijk om datgene te kunnen onderbouwen waar ze vooraf al hun zinnen op hadden gezet. (De avondklok, grenzen dicht, scholen dicht, nog meer winkels dicht, geen verplaatsing buiten de regio).
Ik zal laten zien waarom dit onderzoek in Lansingerland daartoe alle aanleiding zal geven:
A. Op dit moment hebben we rond 6500 positieve testen per dag in heel Nederland. Maar als vandaag alle Nederlanders getest zouden worden, dan zou dat aantal een factor 3, 4, 5, 6 of misschien zelfs 10 keer zo groot kunnen zijn. Op dit moment worden er per dag in Lansingerland 25 mensen per dag positief getest van de naar schatting 200, die zich per dag laten testen. Laten we zeggen dat 30.000 mensen zich zullen laten testen in de gemeente. Dan zou daar best wel eens 200, 300, 600, 1000 of nog meer positieve testen uit kunnen komen. Maar wat zegt dat aantal als we niet weten wat de uitslag is in min of meer vergelijkbare gemeentes, waar de Engelse variant nog niet was/is?
B. Men gaat met de PCR test testen. Inmiddels weten we steeds beter dat die test ook een deel mensen meepikt, die eerder al besmet waren. Maar nu niet meer besmettelijk zijn. In mijn kennissenkring was dat onlangs nog het geval met iemand, die maanden geleden al positief was getest. Die nu geen klachten had, maar omdat iemand in het gezin dat wel had, zich weer liet testen en positief testte bij de GGD. Vervolgens heeft hij zich elders laten testen en toen was het resultaat negatief. Juist nu mensen ook getest gaan worden die geen enkele klacht hebben, is het risico groter voor deze “false positives”. Dus mensen die ergens in 2020 besmet zijn geraakt. En dat zal het aantal positieve testen alleen maar extra doen stijgen.
C. Men gaat ook vaststellen bij welk percentage van de positieve uitslagen er sprake is van die Engelse variant. Maar ook dat zal zonder informatie uit het verleden niet gemakkelijk te interpreteren zijn. Ik kom hier met mogelijke uitslagen en mogelijke interpretaties:
Het percentage is vrij laag:
“Gelukkig is het nog laag, maar we weten uit Engeland en Ierland hoe snel het toch kan gaan. Dus verzwaar de maatregelen” of
“Als 7 weken na de uitbraak dit percentage nog laag is, dan is deze variant toch minder gevaarlijk dan we dachten”.
Het percentage is vrij hoog:
“Kijk eens hoeveel positieve testen we hadden onder de bevolking toen we iedereen testte, dat komt door deze heel besmettelijke variant. Dus verzwaar de maatregelen” of
“Als het percentage dus blijkbaar al vrij hoog is, en het patroon van de normale testen laat zien dat de ontwikkelingen in Lansingerland ongeveer lopen als in heel Nederland, dan is deze variant dus niet zo gevaarlijk als we dachten”.
En dat geldt ook voor elk ander resultaat ertussen in.
Juist doordat we zo slecht zijn met verzamelen van data en tot nu toe ook geen goede steekproeven hebben genomen naar de besmettingsgraad van de hele Nederlandse bevolking, hebben we geen referentie om het onderzoek van Lansingerland goed te kunnen interpreteren.
Gelukkig gaat men op drie plekken (Dronten, Bunschoten en Rotterdam-Charlois) met een vorm van controleonderzoek aan de gang. Maar ik vrees met grote vreze dat welke uitkomst dat onderzoek ook oplevert het automatisch de rode variant van de conclusie zal zijn die in de media en via OMT en de usual suspects in de talkshows zullen worden geponeerd.
Enerzijds is men daar nog niet begonnen met het onderzoek en komt Lansingerland eerder beschikbaar dan in de controle gemeenten.
Anderzijds kan het zijn dat onder de bevolking van die gemeenten/wijken de urgentie om mee te doen aan de test anders is dan in Lansingerland met alle gevolgen van dien voor de resultaten.
Met nog een kleine nabrander erbij:
Het RIVM berekent haar reproductiefactor sinds juni niet meer op de ziekenhuisopnames, maar op basis van het absolute aantal positieve testen. (En corrigeert niet voor het aantal uitgevoerde testen). Wat zal er gedaan worden met deze testen van Lansingerland? Komen die gewoon in de totale cijfers van het RIVM terug of worden die apart gezet?
P.S. Begin november werd in Slovakije een groot deel van de bevolking in twee weekends getest (met een antigene test). Hier is een studie die de resultaten behandelt. Kort erna daalden de cijfers in Slovakije, maar dat was ook in de periode dat het in Nederland daalde. En men gaf in de studie aan dat men niet kon bepalen of het dalen nu aan die vele testen had gelegen of de genomen maatregelen. Inmiddels is de situatie in Slovakije slechter dan in Nederland. En het netto effect van dat massale testen is dus op termijn nul.
U heeft zojuist gelezen: Het gevaar van Lansingerland.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Help ons te zorgen dat mensen beseffen dat cijfers op veel manieren kunnen worden uitgelegd. En niet alleen de manier, die we vooral in de media zien of in talkshows horen van onze usual suspects. Voor een (kleine) financiele bijdrage, klik dan hier.
