Dagcijfers 3 september. Dit is nu endemisch.

De GGD-cijfers van vandaag zijn in lijn met die van de afgelopen dagen. Een stuk meer mensen is bij de GGD getest (circa 35% meer) dan de vorige week. En 6% is meer positief getest dan vorige week.

Dit is nu endemisch

Het Green Team volgt al sinds eind vorige zomer, toen de cijfers weer begonnen te stijgen, de corona epidemie. Een eenvoudig rekenmodel was snel opgesteld en het had een grote voorspellende waarde. Alleen bij het aanbreken van het echte herfstweer in november hebben we het seizoeneffect ontdekt en ook dat meegenomen in de berekeningen.

De Britse variant verscheen op het toneel met 24% extra besmettelijkheid, ook meegenomen. Seizoeneffect eind april, ook volgens verwachting, alleen zijn we geen weervoorspellers, dus de datum konden we niet voorspellen, maar verder alles onder controle.

De bonusbult hebben we niet voorspeld, maar terugkijkend heel goed te verklaren. Doordat we, zodra het weer mocht massaal de discotheken en andere uitgaanscentra bezochten, zijn in twee weekenden tijd een miljoen mensen besmet geraakt met de zojuist ten tonele verschenen Delta variant. Ook dat was prima uit te leggen en cijfermatig te verklaren, zelfs het verloop na deze uitbraak volgde nog een maand precies onze verwachtingen.

Inmiddels zijn we aangeland in de laatste fase van een epidemie: de endemische fase en die wordt onvoorspelbaar, maar daarmee niet verontrustend. De ziektecijfers stabiliseren rond een zeker niet alarmerend niveau en sommigen kunnen daaraan nog steeds overlijden. Het aantal overlijdens aan/met corona staat al weken vast op ongeveer 6 per dag. Door de verdere ontwikkeling van immuniteit, zal het reproductiegetal nog wel wat dalen (wellicht ook weer stijgen door afname van de werking van de vaccins) en in november door de invloed van het seizoen weer wat gaan stijgen.

Europa

Maar hoe zit dat in de rest van Europa? Zijn er verschillen tussen landen waar weinig of juist veel wordt gevaccineerd? Zijn er verschillen tussen landen met weinig of juist veel maatregelen? We hebben een aantal landen op een rijtje gezet, met telkens links de grafiek met “Nieuwe gevallen” en rechts het aantal “Sterfgevallen”.

IJsland

IJsland is het land met de hoogste vaccinatiegraad van Europa, 74% is volledig gevaccineerd. Daar zien we in juli een explosieve groei van het aantal positieve testen, het dubbele van de twee golven daarvoor. Het aantal overlijdens blijft wel laag. Vaccinatie heeft de verspreiding niet tegengehouden, wel het ziek worden.

Zweden

Zweden heeft het meest soepele maatregelen pakket van Europa. Restaurants bleven open, geen mondmaskers. Vaccinatie ligt met 57% ver onder het gemiddelde van Europa. Ook daar wel een toename van het aantal nieuwe gevallen, maar heel weinig ten opzichte van IJsland. Overlijdens hier ongeveer 2% van het maximum in januari.

Denemarken

In Denemarken zijn de maatregelen vorige maand opgeheven. Daar is erkend dat vaccinatie met 73% het land niet uit de endemische fase haalt. Corona is daar geen maatschappij bedreigende A-status ziekte meer. Net als in Nederland zien we het endemische patroon van rond de 1000 positieve testen per dag, maar nauwelijks overlijdens.

België

België volgt ongeveer hetzelfde patroon als Nederland, zowel in de cijfers als in de maatregelen. In België zijn wel op 1 september de maatregelen danig versoepeld. De cijfers lijken sterk op die van Nederland, met wel het grote verschil dat daar geen Bonusbult is geweest, omdat daar de discotheken gesloten bleven. Aantal overlijdens per dag 2-3% vergeleken met de top in november. 71% van de bevolking is volledig gevaccineerd.

Israël

Israël wordt beschouwd als het modelland als het gaat om vaccinaties. Toch is daar nu “slechts” 61% volledig gevaccineerd (als je de hele bbevolking neemt). Ook daar zien we een toename van de “Nieuwe gevallen”, maar wel een exponentieel beeld. Opvallend is dat daar wel het aantal sterfgevallen toeneemt, een ander beeld dan we zien in de andere landen. Een mogelijkheid is dat het met de vroege start van het vaccinatieprogramma te maken heeft. Meer dan de helft van de ziekenhuisopnames is inmiddels gevaccineerd! De cijfers lijken de laatste twee weken weer te dalen, maar dat is ook het geval bij de ongevaccineerden.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk zien we een vergelijkbaar beeld. Daar is vaccinatie al in december begonnen, inmiddels is 65% gevaccineerd. De daling in januari werd daar onmiddellijk aan toegeschreven, maar toch in juni weer een sterke toename. In juli werden daar de maatregelen weer grotendeels afgeschaald, een daling volgde. Ook daar nu het endemische plateau op vergelijkbare hoogte als bij de piek in januari en ook daar aantal overlijdens rond de 3% van de top.

Nederland

En in Nederland precies hetzelfde beeld als in de meeste andere landen: het stabiliseren van de “Nieuwe gevallen” op een endemisch niveau en het aantal overlijdens enkele procenten van wat het was op de top van de epidemie. Hier is inmiddels 62% volledig gevaccineerd.

En nu??

In mei van dit jaar stelde het Green Team vast dat we met de monotoon dalende cijfers naar groeiend gras aan het kijken waren, rapporteren van de Dagcijfers werd tot een minimum beperkt. Tot de uitbraken op 26 juni en 3 juli met de Bonusbult tot gevolg. Er kon weer gecijferd worden.

En nu is er groepsimmuniteit bereikt, wat wil zeggen dat de R rond de 1 is aangekomen. Onder de 1 dalen de cijfers verder en erboven stijgen de cijfers weer. Kleine verschillen in het weer, ons gedrag en (uit)werking van vaccinatie zullen nu het verloop gaan bepalen.

Inmiddels kijken we dus opnieuw naar groeiend gras, want de epidemie is endemisch geworden. Of de cijfers langzaam gaan stijgen of dalen blijft ongewis.

We lieten eerder deze week ook dit plaatje al zien, waarbij we de overlijdens van het afgelopen 1,5 jaar projecteren op cijfers van de griepachtige klachten zoals gemeld op de site van het RIVM en we zien daar dat deze cijfers vanaf dit voorjaar gunstiger zijn dan de gemiddelde griepcijfers:

De overlijdens voor de beide seizoenen zijn de dubbel gestreepte zwarte lijnen. Tot januari van dit jaar liepen de cijfers enigszins gelijk op en vanaf week 1 is er voldoende immuniteit opgebouwd, om terug te keren naar het endemische niveau. In februari is ook de vaccinatie op stoom gekomen, waardoor het aantal ziekenhuisopnames extra is afgenomen.

En ook hier zitten we in Nederland nu rond de 3% van het aantal overlijdens per dag ten opzichte van de top in december 2020. En dat is weer rond de 1% van het totaal aantal overlijdens per dag. Er komen nu minder mensen in het ziekenhuis terecht door corona dan door de val van een keukentrapje!

En de voorspelling voor de komende twee maanden lijkt dus dat de cijfers stabiliseren rond de 50 opnames per dag, wellicht iets verder dalend en in november een flinke stijging. Of dat dan corona is of een jaarlijkse griep epidemie, is koffiedik kijken. De WHO heeft in elk geval een vaccin advies gegeven met 4 uitverkoren stammen (Victoria, Cambodia, Washington en Phuket) voor het geval griep gaat toeslaan en mogelijk zoals elk jaar bij een milde griep epidemie voor vele duizenden overlijdens zullen zorgen. Voorlopig zitten we zoals professor Levi gisteren bij Jinek al zei nog wel safe met deze cijfers.

In elk geval is het voor het Green Team reden om de Dagelijkse verslaglegging tot een minimum terug te brengen en alleen als er echt iets te melden is, zullen we ingaan op de actualiteit. Het is nu aan de politiek om een keuze te maken voor het uitrangeren van het pakket maatregelen. Als “besmettingscijfers” leidend blijven, dan zullen maatregelen en QR-codes nog tot ver in 2022 blijven bestaan. Dit is dus voorlopig het laatste plaatje:

Ook in deze grafiek zijn ter vergelijking de cijfers van het vorige seizoen opgenomen. De trend is nog steeds dat ziekenhuisopnames stabiliseren en over ruim een week de snel stijgende cijfers van 2020 zullen doorkruisen en we dus vanaf dat moment aan de veilige kant zitten.

In 2020 waren er om deze tijd nauwelijks nog maatregelen. Pas op 20 september (wat een bekende datum!) werden maatregelen iets verscherpt (om 01:00 uur horeca dicht, geen onnodige bijeenkomsten van meer dan 50 personen), maatregelen waar we nu om zouden glimlachen. Nu met 62% vaccinatie en 80% natuurlijke immuniteit houdt de politiek nog steeds vast aan een streng regime. Het blijft politiek!

Ook maar even de grafiek voor het reproductiegetal, dan zijn we er echt helemaal klaar mee:

De R-waarden voor zowel Nederland als België staan stabiel rond de 1,00, het einde van een lange epidemie, het begin van een endemische periode, die nog tot komend voorjaar de cijfers blijft beheersen. De grote vraag is, of wij accepteren dat het tot die tijd ook ons leven mag blijven beheersen. We gaan het zien!

En de dagcijfers van de ziekenhuisopnames zijn:

• • Aantal ziekenhuisopnames gisteren 49 *
  • Aantal ziekenhuisopnames eergisteren: 65 *
  • Actuele geschatte R-waarde op basis van ziekenhuisopnames: 1,03 ^**

We gaan het weer zien!

Wel zal Maurice vooralsnog dagelijks de GGD-cijfers blijven rapporteren en iets melden als er iets opvallends gebeurt. Mochten de cijfers indedaad lange temijn weinig verschuivingen vertonen dan zullen we ook daarmee stoppen.