Misverstanden over hoe covid, in welke gedaante ook, zich verspreidt blijven levensgroot bestaan. Niet in het minst door foute voorlichting. Rogier Rumke geeft hier een kleine samenvatting van de kennis die hij in de loop van de tijd (sinds maart 2020) hierover heeft vergaard.
Lees volledig artikel: Een druppel in een glas water
Column door Rogier Rumke
Discussie met Menno de Jong, OMT
Afgelopen woensdag had ik mijn “talkshowdebuut”. In een programma van IBTV, een lokaal kanaal dat via Salto in Amsterdam uitzendt, schoof ik aan bij onder andere Menno de Jong, arts in het UMC, microbioloog en lid van het OMT. In het gesprek kwam het onderwerp “besmetting door grote druppels” flink aan de orde.
We stonden daarin lijnrecht tegenover elkaar, maar ik kreeg goed de kans er iets over te zeggen, hoewel de tijd ontbrak om het helemaal uit te leggen. Ik heb Menno uitgenodigd met mij in gesprek te gaan, aan de hand van door ons aan te leveren “bewijs” tijdens een Middenweggesprek. Ik hoop dat hij op de uitnodiging ingaat. Het blok, waarin de discussie, is hier te zien.
Afstand maakt niet uit
Uit het artikel van Maurice van 29 december: “Om van die 97 aanwezigen te bepalen welke factoren een rol speelden tijdens het bezoek van Sinterklaas zijn de 45, die binnen 8 dagen positief waren, vergeleken met degenen die niet positief waren of langer dan 14 dagen na de bijeenkomst. Dan bleek afstand tot Sinterklaas, welke van de drie ruimtes het was en of men een mondmasker op had, geen verschil te maken in de kans om besmet te raken.”
Ook hier in de commentaren op de site, bij mij op de Middenweg en in nog sterkere mate in mijn omgeving is er geen consensus over de vraag of afstand een factor is bij besmettingen of de viral load. Ik heb mijn standpunt verduidelijkt in mijn lange artikel hier op de site.
Al in oktober 2020 las ik een onderzoek van een groep wiskundigen waaruit geen correlatie bleek tussen afstand en mate van besmetting.
Het werkt ook andersom. Als je je houdt aan de maatregelen van het OMT, zal dat niet tot vermindering van de besmettingskans leiden. Andersom, hoe besmettelijk je tafelgenoot ook is, je zult niet door deze personen besmet raken in een ruimte waar de luchtkwaliteit op orde is. Persoonlijk denk ik ook niet dat je dan besmet kunt raken als je langdurig met die persoon naast je, binnen een halve meter, face tot face een gesprek voert. Hoe kan dat dan? Dat leg ik in het kort nog een keer uit:
Het virus verspreidt zich snel door de hele ruimte
De proportie van de lucht die jij uitademt bevat maximaal 0.0004% aerosolen afkomstig uit jouw lichaam. Dat is simpelweg omdat het is beperkt door de gemiddelde hoeveelheid vocht die je per dag inneemt. Overmatig vocht zal je eerder kwijtraken via ontlasting dan via je ademhaling.
Onderweg van je longen naar buiten blijft daarvan slechts 1% over met levensvatbaar virus (tot en met de Delta). Met de Omikron is dat waarschijnlijk (veel) meer, omdat de infectie, en dus de besmettelijke virionen (virusdeeltjes), hoger in de luchtwegen worden opgepakt door de door jou uitgeademde aerosolen.
Dat komt omdat de lipide envelop van het virus stukgaat als het botst met andere druppels of oppervlakken. Maar de spikes, die het vetlaagje – de lipide envelop – omhullen, beschermen het kwetsbare geheel weer. Vooral in de luchtwegen wordt er natuurlijk heel veel gebotst waardoor onder andere grote druppels ontstaan die je inslikt of uithoest. Die druppels, blijkt uit onderzoek, zijn NIET besmettelijk, ook al bevatten ze veel RNA dat door de PCR test wordt gedetecteerd. (Dit artikel bijvoorbeeld is al uit augustus 2020 en ondertussen is het wel zeker dat het niet via die weg gaat.)
Als je het uitrekent, blijft er maximaal 0.0004%, maar meestal veel minder, ofwel maximaal één deel op 250.000 delen lucht over in de dertig keer per minuut dat je uitademt. Dat is een druppel op een vol glas. De zwevende druppeltjes verspreiden sneller door de lucht in de ruimte waarin je je bevindt dan dat ze zich kunnen ophopen tot een concentratie op één plek die in staat is je te besmetten. Alleen cumulatie in een slecht geventileerde ruimte kan het aantal besmettelijke aerosolen die nog in de ruimte rondzweven zo hoog doen stijgen dat mensen op die plek besmet raken. Dat is dan dus ALTIJD in de HELE ruimte.
Altijd en de hele ruimte? Nee! Plexiglas schotten gooien roet in het eten. Rondom die krengen hoopt lucht zich extra op, zelfs in verder goed geventileerde ruimten.
Kun je dat voor je zien? Ja!
Niet lastig voor je te zien met een analogie
Zet een flinke pan in de gootsteen. Druppel daar met een pipetje per twee seconden één druppel limonadesiroop in. Na een uur ofzo kan je overal in de pan een vage limonadesmaak herkennen. Nu zet je de kraan open terwijl je dit doet. Je zult nu helemaal nergens ooit in die pan limonade kunnen proeven. Laat een mok in de pan afzinken. In die mok zal altijd, ook als je daar niet boven druppelt, limonadesmaak te detecteren zijn op den duur. En op de plek waar je druppelt dan?
Nee, daar zal zich nooit genoeg siroop ophopen om limonadesmaak te detecteren zo lang die kraan maar blijft lopen. Hoe meer limonade je erin druppelt, hoe harder je de kraan moet laten lopen om te voorkomen dat er limonadesmaak ontstaat. Als je de verhoudingen helemaal precies wilt nabootsen in dit voorbeeld gaat het niet om een pan, maar om een jacuzzi, uitgaande van een ruimte van 100 m3.
Gevolgen van het misverstand
Gisteren kreeg ik een appje van iemand. Het ging over een situatie waarin een aantal (nu nog onbekenden) samen gaan leven in een groot huis. Het huis is bijzonder slecht geventileerd. In het appje stond: “gelukkig is het een groot huis, dus afstand houden is prima te doen“.
In deze situatie is er maar één ding dat ik kan zeggen: “Nee, die voorschriften kloppen niet. Je bent NIET veilig in dat huis. Er moet een goede luchtcirculatie of luchtreiniger komen. Dan ben je overal in huis veilig, ook als je vlak bij elkaar bent.”
En zo schrijden de besmettingen voort. En zo gaat het maar door dat mensen geen idee hebben hoe ze besmet kunnen zijn geraakt. Ze hielden zich toch immers aan alle voorschriften? Zou het dan toch in die drukke winkelstraat zijn geweest? Of op die dag dat we gezellig in Antwerpen gingen winkelen?
Nee dus, maar misschien wel in de auto er naartoe.
Rogier Rumke
U heeft zojuist gelezen: Een druppel in een glas water.
