“Langetermijn beleid Covid-19” Kuipers minder dan zijn boks

Leestijd: 5 minuten

Het “Langetermijn beleid Covid-19” van Kuipers is minder dan zijn boks

De Kamerbrief

Via de interviews met Minister Kuipers in de afgelopen twee weken werd de kamerbrief als het ware aangekondigd. Die is nu gisteren verschenen. Het is de brief over de naderende uitwerking van het lange termijn beleid Covid-19, die u hier kunt downloaden. Het zijn 48 pagina’s, die ik uiteraard alle 48 aandachtig ben gaan lezen.

De brief is bijna twee keer zo lang als die van begin september 2020 van de toenmalige minister De Jonge van VWS, die als thema “Lessons Learned” had.  En juist als je die terugleest en je weet wat er nadien is gebeurd (met avondklokken en lockdowns), dan kun je ongeveer de waarde inschatten van een dergelijke kamerbrief. Als puntje bij paaltje komt, dan zal op basis van de waan (of beter gezegd “de angst”) van de dag besloten worden.

Als je de brief van Kuipers echt goed leest (en het kostte me veel moeite om dat te doen), dan staat er eigenlijk dat ze hopen dat ze dankzij de inspanningen van sectoren en burgers geen maatregelen hoeven te nemen, maar dat ze die maatregelen niet uitsluiten als de nood aan de man komt. Naast het OMT komt er ook een Maatschappelijk Impact Team, dat door Jolande Sap moet worden samengesteld.

Om u de tijd te besparen alle 48 pagina’s te lezen, maar u bent toch in de inhoud geïnteresseerd, dan kunt u deze samenvatting van de NOS lezen.  Ook daaruit is goed op te maken, hoe je met de inhoud van die brief qua beleid alle kanten op kunt.

Uiteindelijke effect??

Het meest veelzeggende aan de brief vind ik dat er op geen enkele manier ingegaan wordt op het uiteindelijke effect van de (vele) genomen maatregelen sinds 2020. Een echte evaluatie heeft in Nederland niet plaatsgevonden. Daar waar we in studies of in bepaalde landen wel evaluaties zijn tegengekomen, wordt daar in de brief niet naar verwezen. Alleen wordt van het Verenigd Koninkrijk en Denemarken vermeld wat hun aanpak in hoofdlijnen is en dat onze strategie daarmee overeen zou komen.

Ja, er wordt gezegd dat men scholen en kinderopvang niet meer zal gaan sluiten. Maar wel met de toevoeging: tenzij de leerlingen en/of personeel direct gevaar lopen. Ook dat kan weer zeer ruim gedefinieerd worden  en ik heb zo het vermoeden dat je die ruime definitie aan de OMT-leden kunt overlaten.

De aanpak van de sectoren

In de brief wordt veel belang gehecht aan de aanpak die afzonderlijke sectoren opgesteld hebben of aan het opstellen zijn. Die zullen op een later moment bekend worden gemaakt. Maar wel drie belangrijke vragen:

1. Vanuit welke uitgangspunten worden die plannen opgesteld?
2. Welke overheidssteun is er om die plannen ook uit te voeren? Want die zouden best wel eens behoorlijk veel investeringen kunnen vragen…
3. Welke garantie is er dat men toch niet op enig moment algemene maatregelen neemt, waardoor de inspanningen/investering van die sectoren nutteloos waren?

Om twee redenen ben ik daar erg sceptisch over.

Allereerst de uitspraken van Kuipers zelf van de afgelopen twee weken. Zoals het stuk in De Volkskrant over als de R in de maand is, dat dan de spatschermen weer opgehangen kunnen worden. En niet te vergeten: zijn uitspraak afgelopen vrijdag dat het beter is om voortaan een “boks” te geven dan een hand. Als dit het soort input is van het Ministerie voor de sectorplannen, dan zie ik beelden voor me, zoals ik ze nog maar vier maanden geleden in Mexico zag, waarbij in de sectoren “retail” en “horeca” bij de ingang flessen met desinfecterende middelen stonden, die je verplicht moest gebruiken op je handen.

Maar toen ik de brief scande op het onderwerp “ventilatie” daalde mijn vertrouwen in zowel de aanpak van de overheid als die van de sectoren nog meer. Besef dat het precies twee jaar geleden is dat ik op deze plek een oproep deed voor een Deltaplan Ventilatie.

De ventilatie-aanpak (van Van Dissel)

Hoofdstuk 5.1.1. op pagina 45 (sic) gaat dieper op het onderwerp in. En wat ik daar las maakte me net zo droevig als toen ik op 16 mei jl. bij het Ronde Tafel gesprek met de Tweede Kamercommissie de vertegenwoordiger van het TNO hoorde en de TU Delft.

De laatste zinnen van dat hoofdstuk laten al zien wat de kern van het probleem is nu we in de zomer zijn van 2022!

“Speciale aandacht voor ventilatie is er in de onderwijssector, waar in samenwerking met Ruimte-OK extra ingezet wordt op communicatie. Ter verbetering van de situatie bij de meest  urgente gevallen waar bestaande systemen tekortschieten wordt op korte termijn een maatwerkregeling gepubliceerd. Het streven is om deze zomer de regeling open te zetten zodat scholen spoedig aan de slag kunnen gaan met het aanpakken van de ventilatieproblematiek.”

Nogmaals: dit is twee jaar na de introductie van het Deltaplan Ventilatie en 20 maanden nadat de toenmalige minister van Onderwijs een plan van aanpak introduceerde als reactie op de inventarisatie van een commissie Terpstra.

De rest van dat hoofdstuk in de brief over ventilatie (van ongeveer één pagina) is een parafrase van de woorden van Van Dissel in de afgelopen anderhalf jaar.

Dit zijn de kernzinnen:

• Frisse lucht is altijd belangrijk.
• Het bouwbesluit van 2012 is toereikend, maar de apparatuur moet dan wel goed nagekeken en gebruikt worden.
• CO2 metingen kunnen van toegevoegde waarde zijn.
• Of luchtfilters echt een effect hebben, daar loopt nog onderzoek naar.
• Of er meer gedaan moet worden dan het Bouwbesluit 2012, dat wordt ook nog onderzocht.

Eigenlijk ben ik sprakeloos als ik dit lees, waarbij ik weet welke kennis er inmiddels wereldwijd is opgedaan. Alsof luchtfiltering apart in Nederland moet worden onderzocht, omdat het virus zich hier blijkbaar anders gedraagt dan elders.

Het is het standaardpatroon dat ik gezien heb bij Van Dissel en het OMT, waarbij je vaststelt dat ze hetzij niets geleerd hebben in die afgelopen twee jaar, hetzij niet bereid zijn om te erkennen dat ze wel wat geleerd hebben en dat dit niet (volledig) in lijn is met datgene waar ze twee jaar geleden voor stonden.

Besef dat als dit de input is voor de sectorplannen, dat je daar op dit punt ook niet veel van kan en mag verwachten. Misschien wat lippenservice naar het onderwerp toe. Toezeggingen wellicht om beter gebruik te maken van installaties die men toch al had. En hopen (of bidden) dat het najaar de situatie zich in de zorg niet op een slechte manier ontwikkelt (om welke reden dan ook), want dan kun je er verzekerd van zijn dat men toch algemene maatregelen gaat nemen.

Verschuiving

Als je die brief leest, dan is die eigenlijk van eenzelfde kwaliteit en niveau als het advies van Kuipers om voortaan de boks toe te passen in plaats van een handdruk. Die verschuiving van hand naar boks is niet gebaseerd op goed onderzoek en heeft geen feitelijk effect.

En met iemand als Minister Lauterbach in Duitsland, die liever vandaag dan morgen de vaccinatieplicht invoert en met Europa die de QR code als mogelijke inreis eis weer een jaar heeft verlengd, zien de randvoorwaarden er niet gunstig uit. Hopelijk redt het virus ons door verder de goede kant op te muteren.

U heeft zojuist gelezen: Het “Langetermijn beleid Covid-19” van Kuipers is minder dan zijn boks.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Als ik deze brief lees, ben ik helemaal bang dat ons werk over Covid-19 ook in het najaar nog belangrijk blijft. Steun ons met af en toe een (kleine) donatie. Klik dan hier. Dank u wel.