Terwijl in Nederland de regeringspartijen een evaluatie van het gevoerde beleid vanaf maart 2020 blokkeren en de media zich daar amper druk om maken, ligt in Engeland de kwaliteit van het besluitvormingsproces van de overheid wel op tafel. In The Sunday Times stond daar een vernietigend artikel over geschreven door een ex-rechter van de Hoge Raad.
Lees volledig artikel: Één van de ernstigste overheidsmislukkingen van de moderne tijd
Één van de ernstigste overheidsmislukkingen van de moderne tijd
De angst bij het publiek werd opzettelijk aangewakkerd om beslissingen te rechtvaardigen die ter plaatse werden genomen en gebaseerd waren op twijfelachtig advies!
(Een artikel uit The Sunday Times van afgelopen zondag in aansluiting op het interview met de ex-minister van Financiën van Engeland in The Spectator, zoals wij donderdag hier plaatsten).
door Jonathan Sumption, voormalig rechter van het Hooggerechtshof.
Schandelijk besluitvormingsproces
Lockdown was een extreme en ongekende reactie op een oud probleem, de uitdaging van een epidemische ziekte. Het was ook iets anders. Het was één van de ernstigste overheidsmislukkingen van de moderne tijd. In een opmerkelijk openhartig interview met The Spectator heeft Rishi Sunak de blamage laten zien van de oppervlakkigheid van het besluitvormingsproces waarvan hij zelf deel uitmaakte. De fundamentele regel van een goede regering is geen radicale beslissingen te nemen zonder de waarschijnlijke gevolgen te begrijpen. Dat lijkt vanzelfsprekend. Toch is het op dat meest fundamentele niveau dat de regering Johnson faalde. De tragedie is dat dit nu pas wordt erkend. (MdH: En in Nederland nog steeds niet).
Sunak maakt drie belangrijke opmerkingen:
- Het wetenschappelijk advies was dubbelzinniger en inconsistenter dan de regering liet doorschemeren. Een deel ervan was gebaseerd op twijfelachtige vooronderstellingen die nooit naar behoren waren onderzocht. Een deel ervan viel in duigen zodra het werd aangevochten van buiten het groepsdenken van het adviesorgaan van Sage.
- De regering heeft, om steun te verwerven, de angst aangewakkerd door een manipulatieve reclamecampagne op te zetten en door extravagante grafieken te steunen die wezen op een ongecontroleerde stijging van het sterftecijfer als we niet werden opgesloten.
- De regering negeerde niet alleen de catastrofale nevenschade van de lockdown, maar zij ontmoedigde ook actief de bespreking ervan, zowel in de regering als in haar openbare berichtgeving.
Lockdown was een beleid dat in de begindagen door China en de Wereldgezondheidsorganisatie werd bedacht als een manier om het virus volledig te onderdrukken (de zogenaamde Zero Covid). De WHO liet deze onrealistische ambitie al snel varen. Maar de Europese landen, met uitzondering van Zweden, omarmden de “lockdown” gretig en verscheurden daarmee een decennium van pandemieplanning die was gebaseerd op het concentreren van de hulp op kwetsbare groepen en het vermijden van dwang.
Paniek bij de ministers
Eerst verzette Groot-Brittannië zich tegen de stormloop. Toen publiceerde het team van professor Neil Ferguson van het Imperial College in Londen zijn beruchte “Report 9”. Sunak bevestigt dat dit de ministers in paniek bracht tot een maatregel die de wetenschappers eerder hadden verworpen. Als de premier de onderliggende veronderstellingen had bestudeerd, was hij misschien minder onder de indruk geweest. Report 9 ging ervan uit dat mensen bij afwezigheid van een lockdown niets zouden doen om zichzelf te beschermen. Dit was in strijd met alle ervaring met menselijk gedrag en met de destijds beschikbare gegevens, waaruit bleek dat mensen ruim voordat de lockdown werd afgekondigd, vrijwillig hun contacten beperkten.
En, zoals Report 9 al aangaf, lockdown zou het virus niet vernietigen. Het zou terugkomen zodra de beperkingen werden opgeheven. Het beleid had daarom alleen zin als noodoplossing tot de komst van een doeltreffend vaccin, dat volgens de ramingen pas over 18 maanden beschikbaar zou zijn.
Het was altijd al duidelijk dat je een land niet maandenlang kon sluiten zonder ernstige gevolgen. Het schokkende dat uit Sunak’s interview naar voren komt, is dat de regering weigerde daarmee rekening te houden. Er was geen evaluatie van de te verwachten nevenkosten van de lockdown. Er was geen kosten-batenanalyse. Er was geen planning. In de regering werd er niet eens over gesproken. Sunak’s eigen pogingen om ze aan de orde te stellen liepen stuk op een muur. Ministers namen hun toevlucht tot ontwijkende uitvluchten en beweerden dat ze “de wetenschap volgden”.
Het was geen wetenschappelijke vraag
Toch was de kritische vraag nooit een wetenschappelijke vraag. Het was een politieke kwestie, waarin de waarschijnlijke ziekenhuisopnames en sterfgevallen als gevolg van Covid slechts één element vormden. De wetenschappers zeiden dat het niet hun taak was om na te denken over de sociale of economische implicaties van hun advies. Daarin hadden ze gelijk. Het probleem was dat het de taak van niemand anders bleek te zijn.
Wij betalen nog steeds voor deze nalatigheid, en onze kinderen en kleinkinderen zullen er nog tientallen jaren voor moeten boeten. In 2020 is het bbp van het Verenigd Koninkrijk met bijna een tiende gedaald, de grootste klap voor de economie in ten minste een eeuw. Volgens schattingen van het ministerie van Financiën hebben 460.000 mensen de beroepsbevolking verlaten om nooit meer terug te keren. Het beleid heeft een zware wissel getrokken op de overheidsfinanciën. Het IMF schat dat de overheidsuitgaven met meer dan 400 miljard pond zijn gestegen, of ongeveer 6000 pond voor elke man, vrouw en kind. Het grootste deel hiervan waren onproductieve uitgaven.
Mensen werden betaald omdat ze niet werkten en bedrijven werden gesteund omdat ze hun activiteiten moesten staken. Op een bepaald moment, in het voorjaar van 2020, gaf de regering ongeveer twee keer zoveel uit aan het compenseren van de lockdown als aan de gezondheidszorg. De leningen stegen tot £330 miljard, een record in vredestijd.
Niet-financiële kosten
Dan zijn er nog de niet-financiële kosten. Andere dodelijke aandoeningen werden niet gediagnosticeerd en niet behandeld. In oktober 2020, na vier maanden lockdown, meldde het Office for National Statistics meer dan 25.000 overledenen die thuis overleden aan aandoeningen zoals kanker, hartziekten en dementie. Een jaar na het einde van de laatste lockdown heeft de NHS nog steeds een enorme achterstand. Het aantal sterfgevallen, waarvan 95 procent te wijten is aan andere aandoeningen dan Covid, loopt op tot ongeveer 1.000 per week. Er is een enorme impact op de geestelijke gezondheid, waarbij kinderen en armen het zwaarst worden getroffen.
Kinderen verloren twee termijnen van persoonlijke scholing. De sluiting van scholen, opleidingsinstituten en universiteiten vertraagde de accumulatie van vaardigheden, waardoor de productiviteit daalde. Het Institute for Fiscal Studies heeft de kosten voor de economie geraamd op £90 miljard tot £350 miljard. De best bedeelden, die thuis over voldoende middelen beschikken, zullen zich waarschijnlijk herstellen. Degenen die nu al achtergesteld zijn, zullen blijvende schade oplopen. Bestaande ongelijkheden zullen nog veel groter worden.
Top-down regering
De lockdown was een ongeëvenaard experiment van autoritair bestuur in onze geschiedenis, zelfs in oorlogstijd. De regering kreeg niet alleen bevoegdheden over het leven van de burgers die ze nooit eerder had opgeëist. In de regering werd de besluitvorming geconcentreerd in de handen van de eerste minister, een man met een notoir slecht beoordelingsvermogen en weinig gevoel voor detail. Het kabinet werd tot tegen het einde buiten schot gehouden. Discussie over fundamentele kwesties was uitgesloten in naam van de collectieve verantwoordelijkheid.
Sunak verwijt de hysterische berichtgeving van de regering dat zij de economische gevolgen van de lockdown heeft verergerd. Andere landen hebben de angst bij het publiek niet op deze onverantwoorde manier aangewakkerd. Het heeft er volgens hem toe bijgedragen dat het herstel van het Verenigd Koninkrijk het traagste van Europa is. Dat is ongetwijfeld waar. Maar er is een ernstiger punt van kritiek. Angst is door de geschiedenis heen het belangrijkste instrument van autoritair bewind geweest. Tijdens de lockdown was dat wat de regering in staat stelde afwijkende meningen het zwijgen op te leggen en discussie te verhinderen.
Het resultaat illustreerde enkele van de slechtste kenmerken van een top-down-regering. Het ontbreken van breder overleg en toezicht leidt ertoe dat beslissingen ter plekke worden genomen, zonder behoorlijke voorbedachtheid, planning of onderzoek. Het bevordert loyaliteit ten koste van wijsheid, en vleierij ten koste van objectief advies. Het moedigt overmoed aan en bant gematigdheid en terughoudendheid uit. Het was slechts de verzwakking van het politieke gezag van de premier na de affaire Owen Paterson die een slap kabinet moed gaf om hem en zijn wetenschappelijke adviseurs voor het eerst te overrulen in december vorig jaar toen de NHS vreesde te worden overrompeld door de Omikron-variant.
Gênante onthullingen
Ministers en wetenschappers die verantwoordelijk zijn voor een beleid dat onnoemelijk veel ellende heeft veroorzaakt voor een hele bevolking, vinden het natuurlijk moeilijk om toe te geven dat zij zich misschien hebben vergist. Maar de rijen sluiten tegen het algemeen belang mislukt meestal uiteindelijk. Na deze onthullingen zullen er nog meer gênante onthullingen volgen. Het officiële verhaal begint te ontrafelen.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
U heeft zojuist gelezen: Één van de ernstigste overheidsmislukkingen van de moderne tijd.
Blijf onze site steunen met af en toe een kleine donatie. Klik hier.
