Ook na het 3e OVV-rapport blijft bij veel deskundigen (en De Volkskrant) de fabel overeind dat als er maar eerder maatregelen zouden genomen zijn, dat er dan geen lockdown geweest zou zijn in december 2021. Maar vergelijking met België waar minder zware maatregelen waren, laat zien dat er juist geen verschil was in de ontwikkelingen in beide landen. De maatregelen deden niets, behalve schade toebrengen.
Lees volledig artikel: Fabels over de werking van de maatregelen – weer – doorgeprikt
Fabels over de werking van de maatregelen – weer – doorgeprikt
3e OVV rapport
In het 2e OVV-rapport werd – terecht – als belangrijk advies gegeven om de werking van de maatregelen te evalueren. Daar is nog steeds niets mee gedaan en het is opvallend dat in het 3e rapport de regering daar niet – streng!- op wordt aangesproken.
Van tevoren had ik aangegeven vooral benieuwd te zijn hoe de OVV de laatste maanden van 2021 zou behandelen en dan met name de unieke Omikron-lockdown van 19 december 2021. We waren het enige land in Europa dat toen in een lockdown ging dankzij het RIVM-model, dat aannam dat Omikron net zo ziekmakend was als Delta. Terwijl er op dat moment al voldoende informatie was om te weten dat het niet zo was.
Maar dat onderwerp wordt in het OVV-rapport met fluwelen handschoenen aangepakt.
Het trieste is echter dat in het hoofdredactionele commentaar van De Volkskrant die periode juist wordt gebruikt om te stellen dat de overheid niet voldoende naar het OMT heeft geluisterd. En dat als de regering al eerder maatregelen had genomen, die lockdown misschien niet nodig was geweest (ja, het staat er echt!).
In de nasleep van de kritiek, die ik op het OVV-rapport had, en het opnemen van mensen als Rovers, Spaan en Tostmann in de begeleidingscommissie, was er op X een serie reacties van de in haar wiek geschoten Tostmann.
Dit was haar reactie:
“Vanaf het vroege najaar 2021 heb ik me ingezet en uitgesproken richting OMT en kabinet om “op tijd” iets te doen in reactie op de stijgende coronacijfers die duidelijk de verkeerde kant op gingen. Mijn doel hierbij was: zware maatregelen (en nog meer zieken) voorkómen. De #lockdown eind 2021 vond ik een van de ergste momenten in de coronacrisis in Nederland. Onder andere omdat het (ten dele) voorkómen had kunnen worden als de stijgende besmettingscijfers eerder serieus waren genomen door de Nederlandse overheid. Toen die zware maatregelen er eenmaal waren, heb ik inderdaad in januari 2022 tegen het Parool gezegd dat ik het op dát moment in de gegeven situatie te vroeg vond – vanuit epidemiologisch perspectief – om al af te schalen.”
Allereerst vind ik het prima dat zij inhoudelijk reageert. Hoewel ik het wel triest vind dat dit noch nu, noch in december 2021, tot een (openbare) uitwisseling komt tot de onderbouwing van de diverse standpunten. Maar misschien nog veel erger vind ik het feit dat zij, vanuit haar deskundigheid en veronderstelde kennis, nog steeds niet door heeft hoe weinig de maatregelen toen hebben gewerkt. (Plus dat ze begin januari al zeker had kunnen weten, en dus moeten zeggen, dat de lockdown onmiddellijk moest stoppen omdat Omikron zeker minder ziekmakend was.)
Maar voor haar, de hoofdredactionele commentator van De Volkskrant en de vele anderen aan de kant van de overheid, RIVM en OMT (en de media), die echt denken dat de maatregelen duidelijk geholpen hebben kom ik nu met een data-analyse, die dit definitief tot het land der fabelen zou moeten verwijzen.
Bert en Ernie
Al vaker heb ik het voorbeeld aangehaald van Bert en Ernie, waarbij Ernie een banaan in zijn oor heeft. Bert vraagt waarom hij dat doet en Ernie antwoordt dat het is om de krokodillen weg te jagen. Bert zegt dan “maar er zijn geen krokodillen” en Ernie antwoordt “zie je wel, dat het werkt”. Hier de variant met Bert en Ernst.
Jaap van Dissel was eind juni 2020 ook al een prima voorbeeld van Ernie. De cijfers in Nederland waren de tweede helft van april heel sterk gedaald en volgens Van Dissel hadden de maatregelen 35.000 IC-opnames voorkomen. Dat was een berekening waarbij dan zonder maatregelen gedurende 90 dagen circa 400 opnames per dag zouden zijn geweest. Terwijl er op het hoogtepunt op 1 april 2020 125 IC-opnames waren geweest. Het is veelbetekenend voor de kwaliteit van de modellen van het RIVM dat Van Dissel met dit soort cijfers kwam en geen van de traditionele media daar kritiek op had.
In werkelijkheid was de sterke daling gekomen door het weer, omdat tijdens de lente aerosolen veel minder lang in binnenruimtes in de lucht blijven door de hogere luchtvochtigheid en de ventilatie.
Maar OMT en RIVM (en De Jonge/Kuipers en Rutte) bleven tot en met nu in de rol van Ernie. “De maatregelen hadden gewerkt, want de cijfers waren gedaald”. En het is te complex om dat cijfermatig te onderbouwen zeggen ze, maar geloof me toch echt “want er zijn toch geen krokodillen”.
Nederland-België
Al veel vaker heb ik op deze site statistische analyses uitgevoerd en daarbij gewezen op overeenkomsten van de cijfers tussen landen met verschillende maatregelen. In Amerika kon dat goed gedaan worden, omdat de verschillende staten andere maatregelen uitvoerden. En als ze dan dicht bij elkaar lagen (zelfde klimaat) dan was vergelijking makkelijk. In maart 2021 schreef ik daar een artikel over en vergeleek ik de ontwikkelingen in North en South Dakota, met een duidelijk verschil in maatregelen door de opvattingen van de gouverneurs.
Maar natuurlijk was dat aan dovemansoren gericht. Niet alleen dat het erop lijkt dat leden van het OMT en veel medische betrokkenen weinig kaas gegeten hebben van statistiek, ook was er onwil om van de dogma’s af te stappen (zoals we weten van de aerosolen-discussie).
Het laatste kwartaal van 2021 biedt voor onze eigen contreien een duidelijk bewijs van hoe de maatregelen niet of amper enig effect hebben op de ontwikkeling van de verspreiding van het virus. (Namelijk steeds met een forse stijging, die daarna steeds weer wordt gevolgd door een forse daling. Hier leg ik dat uit in september 2021).
Nederland en België kunnen met elkaar vergeleken worden, omdat we heel dicht bij elkaar liggen (in dezelfde klimaatzone). En het pikante is is dat België in het najaar van 2021 minder zware maatregelen had genomen dan Nederland en niet tot de lockdown in december was overgegaan, zoals Nederland wel.
Er is een zogenaamde “stringency” index, die wereldwijd bijhield hoe zwaar de maatregelen waren. En dit is de grafiek van Nederland en België in het laatste kwartaal van 2021.
Verzwaring
In een schaal die van 0 tot 100 loopt is goed te zien dat tot begin november Nederland en België ongeveer even zware maatregelen nemen en dat vervolgens Nederland de maatregelen is gaan verzwaren met op 19 december de lockdown.
Door het verloop van de ziekenhuisopnames in België en Nederland met elkaar te vergelijken zou moeten kunnen worden afgeleid dat in ieder geval vanaf half november de Nederlandse cijfers zich gunstiger ontwikkelen dan die in België en dat vanaf het moment van de lockdown Nederland nog beter zou gaan dan in België.
Our World in Data laat het verloop van het aantal ziekenhuisopnames wegens Covid-19 zien in beide landen. Met als belangrijke aantekening: In België zijn er beduidend meer ziekenhuisbedden per inwoner en is de ligtijd duidelijk langer. Maar door alleen naar het verloop in de tijd te kijken, moet dat niets uitmaken.
Daarnaast duurt het gemiddeld ongeveer 9 dagen tussen een infectie en een ziekenhuisopname. Dus we hebben de ziekenhuisdata een week verschoven in de tijd, om vergelijking met de maatregelen mogelijk te maken.
Zo verliepen de ziekenhuisopnames dus:
Goed te zien is dat tijdens deze periode de curves vrijwel parallel lopen en dat tijdens de Nederlandse lockdown de Belgische curve wat steiler daalde (sic) dan de Nederlandse.
In deze grafiek heb ik het verloop van de Stringency index nog een keer bij elkaar geplaatst.
Deze grafiek laat goed zien dat het verloop van het aantal ziekenhuisopnames (infecties met ziekenhuisopnames tot gevolg) niet beïnvloed is door de genomen maatregelen. Want anders zouden sinds half november de Nederlandse ziekenhuisopnames een duidelijke vertraging moeten hebben vertoond en zou na het invoeren van de lockdown in Nederland en niet in België, de cijfers in België zich slechter hebben ontwikkeld.
Dat is dus niet gebeurd en net zoals al in 2020 en 2021 op deze site (en door anderen) goed onderbouwd is aangetoond dat de maatregelen geen of amper effect hadden, is dit ook een prima bewijs ervan.
Niet toegeven
Des te triester is het dat Dr. Tostmann, de prominente epidemiologe van het RadboudUMC (die veel met Prof. Chantal Rovers samenwerkt en ook samen met haar prijzen heeft gekregen voor haar optreden tijdens de Coronacrisis) ook nog in oktober 2023 denkt dat als we in het najaar 2021 “zwaardere maatregelen hadden genomen” de ziekenhuiscijfers in Nederland zouden zijn gedaald.
En dat zij ook nog steeds niet toegeeft dat zij als epidemiologe, net zoals ik en veel anderen al half december 2021 wisten, had kunnen weten dat Omikron veel minder ziekmakend was en dat een lockdown met alle negatieve gevolgen, niet alleen niet werkte, maar ook nog op een belachelijke cijferopstelling was gebaseerd.
En het meest erge is dat zulke “deskundigen” ook nog heel belangrijk zijn bij een volgende mogelijke crises. Want ze stemde dit weekend in met een artikel van Kustow Bessems in De Volkskrant, die ook de lijn van de hoofdredactie volgde en de nadruk legde op het eerder maatregelen nemen om erger te voorkomen.
U heeft zojuist gelezen: Fabels over de werking van de maatregelen – weer – doorgeprikt
Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Deze website opereert dankzij de financiële steun van de bezoekers en kent geen paywall of adverteerder. Klik hier als u een (kleine) donatie wilt geven. Onze dank is groot.
