Gat tussen PVV en GroenLinks/PvdA nog maar 3 zetels

Kleinste marge

Er zijn een aantal duidelijke verschuivingen in de zetelverdeling deze week t.o.v. 2 weken geleden.

• Aan de linkerkant van het spectrum zien we dat de aantrekkingskracht van Timmermans onder de huidige omstandigheden blijkbaar groter is geworden. Daarom gaan er drie zetels van PvdD, D66 en SP over naar GroenLinks-PvdA. Die staat nu op 27 zetels, de hoogste score sinds de verkiezingen.
• Aan de andere kant zien we de PVV verder wegzakken. Aan de ene kant neemt het aandeel PVV-kiezers uit 2023 die weer PVV kiezen verder af. En aan de andere kant zien we een duidelijke afname van het aandeel VVD-kiezers uit 2023, die nu nog aangeven PVV te stemmen. Per saldo betekent dat een verschuiving van 2 zetels van PVV naar VVD.

Daarnaast zien we dat het CDA verder stijgt (dit keer ten laste van de ChristenUnie).

22% van de Nederlandse kiezers is positief over de regering. Van de huidige PVV-kiezers is dat ook dalende en nu nog maar 53%. Dat was zes maanden geleden nog 83%, zes weken geleden nog 67%.

Maar als alle PVV-kiezers genomen worden uit november 2023 dan is nog maar 43% positief over de regering.

De vragen uit ons onderzoek rondom de recente ontwikkelingen in de oorlog Oekraïne en Rusland en de rol van de VS erbij, laten goed zien dat ook daar een impact is vast te stellen van die ontwikkelingen op het electorale vlak.

Oordelen rondom conflict Oekraïne-Rusland

Er zijn een serie stellingen voorgelegd in relatie tussen het conflict tussen Oekraïne en Rusland en de reactie erop vanuit Nederland en de EU.

Dit zijn die resultaten. Aangegeven wordt het aandeel mensen dat het eens is met die stelling.

Goed is hierbij te zien dat er grote verschillen zijn tussen blokken kiezers.

Maar wel valt op dat terwijl bij diverse andere onderwerpen er sprake is van een sterke polarisatie, waarbij de partijen in het centrum scores laten zien die meer in lijn zijn met die van de rechterkant van het spectrum. Met name de VVD-kiezers laten dan scores zien die fors verschillen van die van de kiezers aan de linkerkant.

Maar ten aanzien van dit conflict is dat niet het geval. We kunnen bij de meeste stellingen zien dat de kiezers van de VVD en het CDA scores hebben die meer lijken op die van de linkerkant dan op die van de kiezers van PVV, BBB of FVD.

Dit patroon lijkt ook een soort motor te zijn van de electorale verschuivingen, die we nu aan het meemaken zijn.