Leestijd: 5 minuten

Onderzoek onder huisartsen

Gisteren kwam er een door ZonMW gefinancierd onderzoek naar oversterfte van Nivel naar buiten. Een onderzoek dat uitgevoerd is op basis van de informatie van de huisartsen die mee doen aan de Nivel Zorgregistratie Eerste Lijn. Dat betreft een soort steekproef van alle Nederlandese huisartsenposten. Geschatte omvang is 7,5% van alle patiënten van huisartsen in Nederland.

De kop van het nieuwsbericht van Nivel was “Ondersterfte bij Covid-gevaccineerden en oversterfte bij ongevaccineerden”.  Ook in het artikel in Trouw hierover werd dat beschreven.

In het nieuwsbericht staat dat in de eerste 12 maanden na de vaccinatie er onder de gevaccineerden 45% minder sterfte (dus ondersterfte) was dan verwacht en onder de ongevaccineerden een drie keer zo hoge sterfte (dus oversterfte). Per saldo scheelt dat dus een factor 5.

Vanzelfsprekend was ik heel nieuwsgierig naar de onderbouwing en ik heb het rapport bestudeerd. En weer zie je hetzelfde patroon als in andere rapporten, zoals die van RIVM en CBS. De conclusies lijken overtuigend te zijn, maar als je het vernis eraf krabt dan zie je wat een puinhoop de data eigenlijk moet zijn geweest. En dat iedere goede data-analist bij dit onderzoek zou moeten beseffen dat de conclusies die getrokken worden, volledig op drijfzand zijn gebaseerd.

Inzoomen op groep 76-80 jaar

Ik pak er één fragment uit, om te laten zien wat ik bedoel en dat illustreert hoe erg het eigenlijk is.

Ik neem even alleen de groep 76-80 jaar, maar voor de andere groepen is een vergelijkbare analyse op te stellen. Hun eerste vaccinatie was vooral in de periode 1 maart 2021 – 15 april 2021. Meer dan 90% van die groep heeft zich laten vaccineren.

Wat men in het onderzoek goed gedaan heeft, is een ongevaccineerde op basis van zoveel mogelijk overeenkomstige kenmerken koppelen aan een gevaccineerde. Daarmee kan je het verloop volgen van de gezondheid van de gevaccineerde en ook van de ongevaccineerde, vanaf het moment van vaccinatie van zijn gekoppelde persoon.

Ik zoom ook in op de eerste drie maanden na de eerste vaccinatie, want daar worden cijfers over gegeven. Dat zal dan de periode april 2021 – juni 2021 zijn voor deze leeftijdsgroep, gezien het moment van de eerste vaccinatie.

In drie maanden stierf in Nederland bijna 1% van de groep 76-80 jaar. Dat zijn ongeveer 5800 mensen uit de totale leeftijdsgroep van ruim 600.000.

Tabel 3.3. van pagina 20 uit het Nivel rapport laat zien wat de cijfers waren voor die groep van 76 tot 80 jaar onder de onderzoekspopulatie. Daarbij heeft men dus die koppeling gemaakt tussen op elkaar lijkende ongevaccineerden en gevaccineerden, ten behoeve van de vergelijkbaarheid (alle cijfers komen uit het rapport).

Dus de sterfte bij de ongevaccineerden is met +285% een factor 3.5 keer hoger t.o.v. de verwachting dan het bij de gevaccineerden het geval is met -18%. [het sommetje luidt 285%/(100%-18%) = 3,5].

En dit soort patronen zien we bij de andere leeftijden ook en eveneens bij de periodes van 12 maanden na de eerste vaccinatie, die ook in het rapport staan.

Tot zover lijkt alles goed te gaan en lijken de conclusies terecht te zijn…… Het feit dat men zich niet had laten vaccineren maakte het risico op overlijden veel groter zou je dus zeggen. En dat is ook de lijn van de publiciteit en het artikel in Trouw. En ook is dit in lijn met eerdere rapporten.

Kolossale adder

Maar er zit wel een kolossale adder onder het gras.

Laten we eens kijken hoeveel Nederlanders van 76-80 jaar in het tweede kwartaal van 2021 volgens het CBS aan Covid-19 zijn overleden. Dat is ongeveer de periode na de eerste vaccinatie van deze groep.  Dat was een relatief rustige Covid-19 periode. Toen stierven er 880 76-80 jarigen aan Covid-19. En omdat dit onderzoek ongeveer 7.5% betreft van de groep van 76-80 jaar nemen we ook dat percentage van deze groep en dat zijn er 65.

Nu weten we niet op basis van de CBS-cijfers hoe de verdeling van die 65 is over de gevaccineerden en de ongevaccineerden. Maar laten we aannemen dat de bescherming van het vaccin de vaak gemelde 90% was. Dan zou onder de gevaccineerde groep 41 personen overleden zijn aan Covid-19 en onder de ongevaccineerde groep 24.

41 van de 40762 gevaccineerden is 0,1%, En 24 van de 2464 ongevaccineerden is 1%, dus een 10 keer zo hoog cijfer onder de ongevaccineerden.

Maar de overige overlijdensgevallen zijn dus niet aan Covid-19 gekoppeld:

• Bij de gevaccineerden zijn dat dus 225-41=184, die aan andere oorzaken zijn overleden.
• Bij de ongevaccineerden zijn dat 123-24=99.

In percentages:

• Onder de gevaccineerden is 0.45% aan andere oorzaken dan Covid overleden in die drie maanden na vaccinatie.
• Onder de ongevaccineerden is 4% aan andere oorzaken dan Covid overleden in die drie maanden na vaccinatie.

Dus de sterfte aan andere zaken dan Covid-19 is bij de ongevaccineerden 9 keer zo hoog geweest als bij de gevaccineerden!

Dit is de sterfte aan ANDERE OORZAKEN niet aan Covid-19.

En waarom zou de sterfte aan die ANDERE OORZAKEN  9 keer zo klein worden dankzij een vaccinatie tegen Covid-19?

Dat komt dus zeker niet door die vaccinatie, maar door het probleem dat er met de data is, want anders zou er geen compleet onverklaarbare uitkomst zijn.

Stel dat ik met mijn auto van Amsterdam naar Rotterdam rijd. Ik zet bij vertrek de dagteller op 0. En bij aankomst staat er 20 kilometer op de teller.  Dan bel ik toch ook niet het ANP op om te melden dat Amsterdam en Rotterdam die nacht een stuk dichter bij elkaar zijn komen te liggen. Dan concludeer ik dat er iets aan de hand is met mijn dagteller.

En dat was wat de onderzoekers hadden moeten doen, de begeleidingsgroep had moeten adviseren.

Er zijn meerdere verklaringen mogelijk voor deze dataproblematiek, zoals de echte gezondheidssituatie van degenen die zich niet (meer) hebben laten vaccineren was nog veel slechter dan gedacht dan degenen die wel zijn gevaccineerd.  En/of dat bij de registratie onterecht een deel van de gevaccineerden, en dan met name degenen die overleden zijn, als ongevaccineerd zijn geregistreerd.

Wat de reden ook is. Ieder rechtgeaarde data-wetenschapper moet beseffen met deze cijfers dat hij op basis van zijn uitkomsten in het rapport geen enkele conclusie zou mogen trekken. En zeker niet eentje waaruit de lezers de indruk zouden kunnen krijgen dat de oversterfte volledig is gekomen door de ongevaccineerden en dat bij de gevaccineerden er juist sprake is van ondersterfte.

Besef dus dat een min of meer vergelijkbaar overzicht gemaakt kan worden over de andere leeftijdsgroepen en de periode van 12 maanden.

(De cijfers bij deze berekeningen kunnen een fractie hoger of lager zijn, maar die hebben geen enkele consequentie voor de door mij getrokken conclusies. Als ik alle 65 overledenen zou toerekenen aan de -kleine- groep ongevaccineerden dan nog zou de sterfte aan overige oorzaken een factor 5 keer hoger zijn in plaats van de gemelde 9).

De wetenschappelijke begeleidingsgroep

En dat dit onderzoek ook nog een begeleidingsgroep had van een groot aantal prominente professoren en prominente medewerkers van het RIVM maakt het geheel nog onverkwikkelijker.

Mijn analyse wordt per mail aan alle betrokkenen gestuurd die genoemd worden in het rapport als begeleider. Ik zal op deze plek hun reactie(s) weergeven. Dit is het Voorwoord van het rapport en de opsomming van de begeleiders.