Corona uitbraak verpleeghuis – kroniek van aangekondigde doofpot

Leestijd: 5 minuten

Corona uitbraak verpleeghuis – kroniek van aangekondigde doofpot

Update na verschijnen rapport op 27-8:  “Als je het niet wilt vinden, dan vind je het ook niet”.

24-06: AD 6 bewoners besmet in De Tweemaster in Maassluis.

29-06: AD 17 bewoners besmet, 1 overleden, 12 medewerkers besmet

03-07: AD: 17 bewoners besmet, 2 overleden. 15 medewerkers besmet. Het bron-en contactonderzoek van de GGD is in volle gang.

08-07: AD: 17 bewoners besmet, 6 overleden, 15 medewerkers besmet

22-07: AD: 17 bewoners besmet, 6 overleden, 18 medewerkers besmet

23-07: Interne memo RIVM:

Tussen 23-6 en 26-6: 17 van de 21 bewoners besmet van één afdeling.

Week erna werd bij 18 medewerkers ook besmetting vastgesteld

Ventilatiesysteem

Door het grote aantal besmettingen in korte tijd en het preventief gebruik van chirurgische mondneusmaskers op afdeling werd naast BCO ook de ventilatiesysteem onderzocht.

Dit was 1 van de 7 afdelingen. Had een eigen ventilatiesysteem door recente renovatie.

In stof dat op 3 juli werd aangetroffen op airco van woonkamer werd COVID-19 RNA vastgesteld.

In stof van 4 blokfilters van het ventilatiesysteem dat op 6 juli werd aangetroffen werd COVID-19 RNA vastgesteld

Er vindt nog aanvullend onderzoek plaats om uitbraak volledig in kaart te brengen.

05-08: EenVandaag: “Vertrouwelijk RIVM-rapport bevestigt gevaar verspreiding coronavirus via ventilatie: Dit is het missende puzzelstukje”

06-08: De Volkskrant: “Vertrouwelijk RIVM-rapport bevestigt gevaar verspreiding coronavirus via ventilatie”

11-08: De Volkskrant: “Onderzoekers: RIVM zwakte rol ventilatiesystemen bij uitbraak corona in verpleeghuis af”.

12-08: GGD Persbericht: “Coronavirus in verpleeghuis waarschijnlijk niet verspreid door ventilatie”

12-08: Fragment van gesprek Op1 met microbioloog Peter de Man:

Punten

• Heel erg waarschijnlijk dat ventilatie daar een rol bij heeft gespeeld.
• Merkte bij het gesprek met GGD en RIVM een erge terughoudendheid en dat er gesteld werd dat het niet onderzocht had mogen worden.
• Er is druk op me uitgeoefend om daarover niet in de media te communiceren

Dit is het hele interview bij Op1

17-08: Op1.  Minister Slob over ventilatie op scholen met daarin de zin:

• “en door een situatie in een verpleegtehuis, waarvan we overigens inmiddels weten dat niet de oorzaak van de situatie daar de ventilatie was”

19-08: NU.nl “RIVM: Ventilatie speelde bij uitbraak verpleeghuis geen rol”.

Uit tekst van het ANP bericht hierover:

“Het RIVM onderschrijft de conclusies van een onderzoek door de GGD naar de uitbraak van het coronavirus in verpleeghuis De Tweemaster in Maassluis, dat de verspreiding van het virus waarschijnlijk via een besmette bewoner en/of besmette medewerkers heeft plaatsgevonden en niet via het ventilatiesysteem.”

En: “Volgens de GGD hebben bewoners met klachten elkaar mogelijk besmet en hebben daarnaast medewerkers elkaar besmet. Die droegen namelijk mondneusmaskers, “maar hebben samen geluncht en elkaar mogelijk besmet omdat afstand houden niet altijd mogelijk was”, aldus de GGD. “Omdat het virus zich voornamelijk via grote druppels verspreidt, zijn dit meer waarschijnlijke verspreidingsroutes.” En omdat klachten niet altijd werden herkend is de uitbraak “later dan gewenst” gevonden.

27-08 Volkskrant verschijnt met de coordinator van het onderzoek van de GGD Rotterdam-Rijnmond. Het rapport is verschenen. Op 12 augustus verscheen van de GGD een persbericht met de conclusie dat “het ventilatiesysteem lijkt niet de meest waarschijnlijke verspreidingsroute ” en het RIVM stelde op haar site op 19 augustus dat ze het met die conclusie eens was. In het eindrapport is echter de conclusie “of en in hoeverre het ventilatiesysteem een rol heeft gespeeld naar de directe en indirecte overdracht (via besmette oppervlakten) is niet meer te achterhalen”.

Conclusie teruggedraaid

Daarnaast draaide de GGD ook de conclusie terug dat in het ventilatiesysteem alleen materiaal zat van de kleinste cluster (vier besmettingen). Men had de monsters van het ventilatiesysteem niet kunnen genotyperen.

Maar hoe de GGD en het RIVM naar de uitbraak keek (en dat patroon zagen we ook in Dokkum met de “besmettingen op het terras” blijkt wel uit de volgende zinnen uit het interview:

“Wat we snel wisten, is dat de ‘indexpersoon’ veel rond liep en geen afstand hield. Dat het personeel wel mondkapjes droeg, maar niet altijd in de pauze en dat ze dan ook niet voldoende afstand hielden. Dat waren voor ons al voldoende verklarende elementen in deze uitbraak”.

Dat er 18 personeelsleden in een heel korte periode zijn besmet dat zette de GGD en het RIVM blijkbaar niet aan het denken. Thuis wordt circa 15% van de huisgenoten van een besmettelijke persoon geinfecteerd, maar GGD en RIVM vinden het dan toch niet opmerkelijk, dat een groot deel van de personeelsleden elkaar besmetten omdat ze in de pauze hun mondkapjes niet droegen.

Om dit patroon goed te herkennen raad ik u aan dit blog nog even terug te lezen:  “De aerosolen-ontkenners” .

Pikant

Met deze informatie wordt de uitspraak van Minister Slob in Op1 van 17 augustus wel heel pikant, die toen meldde dat de ventilatie niet de oorzaak was van de uitbraak in de zorginstelling in Maassluis. Vooral ook omdat ik van een klokkenluider heb gehoord dat het kabinet heel specifiek zich over Maassluis heeft laten informeren en men toen een melding kreeg met het soort stelligheid die Minister Slob gebruikte bij Op1 “de ventilatie speelde daar geen rol”.

Dit is de publieksversie van het uitbraakrapport De Tweemaster.

Om deze kroniek van een aangekondigde doofpot te kunnen afronden is nog het wachten op de reactie van de microbioloog Peter de Man. En ik ben benieuwd welke journalisten zich nog vastbijten in dit onderwerp en o.a. Minister Slob vragen waar zijn stelligheid vandaan kwam.

Fascinerend is trouwens dat vandaag in De Volkskrant een nieuwsbericht kwam wat sprekend lijkt op dit gebeuren in Maassluis. Bij Promen in Gouda is een uitbraak geweest, met hetzelfde ventilatiesysteem als in Maassluis, met de kop: “Sociale werkvoorziening in Gouda: Bij ons speelde luchtsysteem waarschijnlijk wel een rol”. 21  medewerkers werden na 21 juli kort na elkaar besmet.  Het betrof een gekoelde afdeling (wegens de werkzaamheden daar) en de leiding kon eigenlijk geen andere verklaring vinden dan het ventilatiesysteem. Ook omdat de persoon die wellicht de indexpersoon was, geen contact had gehad met een deel van de mensen die ook besmet waren.

Geen aanvullend onderzoek

Maar de GGD heeft geen aanvullend onderzoek gedaan met als argument dat het toen nog niet helder was dat de ventilatie echt een mogelijkheid was. In het artikel staat vervolgens: “De gezondheidsdienst gaat ervan uit dat medewerkers geen afstand gehouden hebben. ‘Onder deze doelgroep is dat ook ietsje lastiger dan bij andere doelgroepen. Toch blijft het lastig honderd procent te zeggen hoe ze besmet zijn geraakt. Eigenlijk kom je daar nooit helemaal achter.’

Als je het niet wilt vinden, dan vind je het ook niet.

Maar het gaat wel ten koste van nog vele slachtoffers in zorginstellingen (en op andere plekken met slecht functionerende ventilatiesystemen).

Als je wereldwijd de patronen in zorginstellingen bekijkt dan is het voor mij wel duidelijk. Daar waar vrijwel alle bewoners van een afdeling besmet raken en meer dan een kwart ervan overlijdt dan is de kans groot dat dit komt door de aerosolen via het ventilatiesysteem en niet door het directe contact. Die aerosolen verspreiden zich via het ventilatiesysteem en worden gedurende langere tijd door de bewoners ingeademd. Daardoor krijgen ze relatief veel virus naar binnen en slaat de infectie erger toe.

Kwetsbaarder

Natuurlijk zijn qua gezondheid de mensen in zorginstellingen kwetsbaarder dan de mensen van vergelijkbare leeftijd erbuiten. Maar als je de IFR (infection fatility rate) bekijkt van vergelijkbare leeftijdsgroepen dan is er een sterke aanwijzing dat in de virale doses die men in die zorginstelling naar binnen heeft gekregen groter is dan erbuiten. In dit grote onderzoek in Italie wordt geschat dat van de besmette personen tussen 80 en 89 jaar sterft ongeveer 1 op 18 en van die boven de 90 jaar 1 op 9.

Maar als je naar elke uitbraak alleen maar kijkt vanuit de optiek dat de besmetting komt door direct contact dan vind je wel een verklaring, hoe vergezocht die ook is.  En ook dat patroon heb ik al beschreven in het blog over de timmerlieden van WHO en RIVM.

U heeft zojuist gelezen: Corona uitbraak verpleeghuis – kroniek van aangekondigde doofpot.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Mocht u ons werk ook met een kleine donatie financieel willen ondersteunen klik dan hier.