Een vergelijking tussen de ontwikkelingen in België en Nederland kan ons veel leren. O.a. over de veel grotere capaciteit in de ziekenhuizen in België. Maar ook over de grote verschillen in oktober en de grote overeenkomsten in november en december tussen de twee landen.
Lees volledig artikel: Opmerkelijke verschillen en overeenkomsten tussen Nederland en België
(samen met Herman Steigstra)
Waardoor komen de stijgingen en dalingen
Steeds als de cijfers in Nederland slechter worden, dan horen we van onze virologen/ epidemiologen en bestuurders dat we ons niet aan de maatregelen hebben gehouden. Net alsof ze goed weten hoe het virus zich verspreidt. Zoals Van Dissel ook nog onlangs zei in een interview “als we ons in Nederland aan de maatregelen gehouden zouden hebben, dan was er geen tweede golf gekomen”.
Maar wat ons zo opvalt, is dat als je naar het verschil in ontwikkelingen kijkt tussen landen en je vraagt aan dezelfde Nederlandse deskundigen, hoe dat dan komt, dan staan ze vaak met hun mond vol tanden.
Terwijl als je zo goed meent te weten waarom cijfers in Nederland omhoog gaan, dan zou je ook moeten kunnen vertellen waarom het in een ander land anders verloopt dan hier.
Vergelijkingen met België
Op dat punt is het opvallend hoe weinig er eigenlijk over de grens wordt gekeken. Wij hebben dat wel gedaan t.a.v. België en komen dan tot opmerkelijke conclusies.
Daarbij hebben we o.a. gebruikt gemaakt van de website van de Belgische tegenhanger van het RIVM. En alleen dat al is een verademing qua data-analyse mogelijkheden (o.a. per gemeente).
Het best kan de algehele trend van België en Nederland vergeleken worden als we de oversterftecijfers vergelijken, zoals die op Euromomo website te zien zijn. Dit zijn de totaalcijfers van België en Nederland.
Dezelfde patronen
Als deze grafiek naar leeftijdsklasse apart wordt bekeken, dan zien we dezelfde patronen. Onder de 44 jaar is er geen enkel verschil. En erboven zie je het patroon dat in het voorjaar de twee grafieken vrijwel over elkaar heen vallen. De hittegolf heeft vervolgens zwaarder toegeslagen in België.
Het najaar geeft echter een ander patroon. In oktober had België weer een hoge piek. Daarna ging het naar beneden en bleef het laag. In Nederland was die piek in oktober minder hoog. Daarna ging het weer naar beneden, maar eind november steeg het weer, terwijl het in België verder was gedaald.
Een vergelijkbaar patroon zien we als we de positieve testen per miljoen inwoners met elkaar vergelijken.
Ook hier zien we hoe het vanaf eind september tussen België en Nederland uiteen ging lopen. Bij het bekijken van het percentage positieve testen zien we ook hoe het vanaf eind september uit elkaar is gaan lopen.
Als je de maatregelen bekijkt die in Nederland en België nationaal zijn genomen sinds eind september, dan zie je:
- 25 juli B Mondmaskers verplicht in veel binnenruimtes
- 24 september B Mondmaskers-verplichting verder aangescherpt
- 14 oktober NL Gedeeltelijke lockdown, scholen blijven open, dringend advies mondkapjes
- 2 november B Lockdown in België, inclusief scholen, met een verlengde herfstvakantie tot 15 november
- 3 november NL Sluiten van theaters, bioscopen, dierentuinen etc.
- 17 november NL Terugdraaien van 3 november
- 1 december NL Verplichting mondmaskers
- 16 december NL Volledige lockdown
- (Daarnaast zijn in België diverse maatregelen geweest op lokaal en regionaal niveau).
Vanuit deze grafieken en de genomen maatregelen is het moeilijk te verklaren hoe het nu is gekomen dat in oktober de cijfers in België duidelijk slechter waren dan in Nederland. En sinds de vierde week van november de cijfers in Nederland slechter zijn dan in België.
België heeft veel meer ziekenhuisbedden
Een aanwijzing krijgen we uit de vergelijking van de ziekenhuisopnames in beide landen. Dit is de grafiek per miljoen inwoners.
Deze grafiek laat een zeer opmerkelijk verschil zien. Het aantal ziekenhuisopnames in maart-april was in België blijkbaar twee keer zo hoog als in Nederland. Dat laat in ieder geval een verschil zien in zowel de structuur van de gezondheidszorg in België als het aantal ziekenhuisbedden. Die zijn in België ongeveer 50% hoger dan in Nederland. Bij de tweede golf in oktober in België zien we dat het aantal ziekenhuisopnames op het hoogtepunt in België meer dan 4 keer zo hoog was als in Nederland. Kennelijk is de opname capaciteit daar voldoende om aan deze vraag te voldoen. En terwijl de situatie in België inmiddels aanzienlijk gunstiger is dan in oktober, is het aantal ziekenhuisopnames nu op ongeveer hetzelfde niveau als in Nederland (per miljoen inwoners).
Door de veel grotere ziekenhuiscapaciteit in België zien we dat, zoals nu die blauwe en gele lijn tegen elkaar aan zitten, dat Nederland veel grotere capaciteitsproblemen heeft dan België.
De bijzondere laatste twee maanden
Maar het meest opmerkelijke is de volgende grafiek. Die geeft de ontwikkeling weer van de reproductiefactor gebaseerd op ziekenhuisopnames in de laatste paar maanden.
Bij het bekijken van de grafieken besef dan dat de eerste drie weken van augustus een periode was van een hittegolf en dat rond 1 september de scholen open gingen. Terwijl in België en in Nederland het cijfer vanaf half september weer daalde, werd er in België begin oktober een veel sterkere stijging ingezet dan in Nederland; het écht enige grote verschil tussen de ontwikkeling van de reproductiefactor tussen de twee landen.
Verschillen in maatregelen zijn er in december te zien. Daar waar in België op 1 december de winkels weer open gingen (onder strikte hygiëne voorwaarden), gingen in Nederland de winkels juist dicht op 15 december. In Nederland uiteraard met de intentie om de R-waarde daarmee omlaag te brengen.
Na begin november zien we dat de Belgische reproductiefactor stabiel onder die van Nederland ligt. En als we inzoomen op die periode, dan zien we iets opmerkelijks.
Er is sprake van een sterke mate van correlatie (0,91) in het verloop van deze reproductiefactor in deze laatste twee maanden in Nederland en België. Alleen met een gemiddeld verschil van 0,13.
De mate van de luchtvochtigheid in de herfst en de winter spelen bij de ontwikkeling van een griepepidemie een grote rol. Ook bij Covid-19 is dat volgens velen het geval, zoals we met grote regelmaat op deze site hebben beschreven. In deze grafiek hebben we de ontwikkeling van die luchtvochtigheid aangegeven over deze periode. Daarbij is de grafiek omgekeerd afgezet. De ongunstige luchtvochtigheidsperiode is te zien boven de 0,6 g/kg grens en de gunstige eronder. In die periode waren er geen grote verschillen in het weer volgens de centrale weerstations van Nederland en België.
Uit de grafiek is op te maken dat de ontwikkelingen van de luchtvochtigheid ook terug te zien is in de daling of stijging van de reproductiefactor. Zo zien we in de tweede helft van november een stijging in beide landen. En dan in de tweede week van december weer een daling. Qua luchtvochtigheid belooft de komende periode weinig goeds. Sinds vlak voor Kerst is de hoeveelheid vocht in de lucht sterk afgenomen.
Deze analyse van de verschillen en overeenkomsten tussen twee landen kunnen ons meer inzicht geven in welke factoren een rol spelen bij stijgingen en dalingen van het aantal besmette gevallen. Juist door de studie daarvan kunnen we afstand nemen van de zeer simplistische benadering, waarbij alle stijgingen en dalingen alleen worden gekoppeld aan het al dan niet je houden aan het gewenst gedrag van de burgers. Opmerkelijk is daarbij dat het gekozen pakket aan maatregelen in de maand december deels tegengesteld is (winkels open vs. dicht). Ondanks dit tegengestelde beleid, is daarvan (nog?) niets terug te vinden als je de grafiek van Nederland vs. België bekijkt.
U heeft zojuist gelezen: Opmerkelijke verschillen en overeenkomsten tussen Nederland en België.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
