De vele reacties op het blog van gisteren over o.a. de grote fouten bij de grafiek van Kuipers nopen mij ertoe beter uit te leggen wat die fouten zijn. Want als zelfs een professor, die bij het CBS werkt, niet onderkent dat er fouten, zijn gemaakt, is dat blijkbaar hard nodig.
Lees volledig artikel: Nogmaals de “bijzondere” grafiek van Ernst Kuipers
Nogmaals de “bijzondere” grafiek van Ernst Kuipers
Fascinerende reacties
Het is fascinerend om de reacties te lezen op mijn blog van gisteren over de ernstige rekenfouten van Ernst Kuipers bij de prognose van de benodigde IC-capaciteit in maart mocht de Britse variant de overhand krijgen.
Het laat prima zien dat ratio en logica bij deze crisis volledig verdwenen zijn. Niet alleen bij veel Nederlanders, maar ook zeker bij de experts. In het interview dat ik had met professor Mattias DeSmet legt hij goed uit welke mechanismen daar aan ten grondslag liggen: “massavorming” en “expert-blindness”.
Daarbij is er sprake van een collectieve bewustzijnsvernauwing, waarbij we ons alleen richten op het tegengaan en doen verdwijnen van de -overigens reëele- dreiging van het virus, en geen enkele aandacht hebben voor de gigantische nevenschade. Zoals ook weer blijkt uit de keuze voor een avondklok.
Hulptroepen
Die proces gaat zover dat de expert (in dit geval Ernst Kuipers) met een model aan de gang gaat, waarin diverse fouten worden gemaakt. En daardoor een conclusie trekt, waarvan hij zou moeten weten dat die onzin is. En als ik vervolgens dat aan de kaak stel, omdat die conclusies een grote rol spelen bij de opinievorming onder de bevolking en besluitvorming in de politiek, blijken er nogal wat hulptroepen bereid te zijn om te zeggen dat Kuipers toch wel degelijk gelijk heeft en om mij vervolgens te diskwalificeren. Nu trek ik me van het laatste heel weinig aan, zeker als dat gebeurt in dezelfde tweet waarin men aangeeft dat Kuipers gelijk had.
Een goede vertegenwoordiger van die hulptroepen is Prof. Ruben van Gaalen (Universiteit van Amsterdam/CBS). Die schreef over mijn stuk van gisteren: “Deze “kritiek” staat bol van de domme fouten. Het is ook bijzonder lastige materie voor de gemiddelde selfmade viroloog. Laat staan dat men er bij de 5-uur show doorheen prikt. Met alle respect voor de 5-uur show hoor. Maar vraag toch vooraf even na bij Kuipers of een andere échte expert wat hij verkeerd begreep. Dat is namelijk bijna altijd het geval.”
Je zou toch hopen dat een professor, die bij het CBS werkt, zich serieus in mijn blog heeft verdiept. (Want ik neem aan dat hij wel wat van statistiek en grafieken begrijpt). Daarom voor hem en de anderen leg ik de kern uit van de ernstige fouten die bij deze grafiek van Kuipers zijn gemaakt. Hoewel ik weinig hoop heb dat dit enig effect bij hen zal hebben. Maar misschien wel bij degenen, die wellicht de reacties van een professor lezen en denken dat hij wel gelijk zal hebben.
De 2 cruciale fouten
Maandag jl. had Prof.dr.Ernst Kuipers, voorzitter van de Raad van Bestuur van Erasmus MC, in zijn hoedanigheid van voorzitter van de LCPS (Landelijk Coordinatiecentrum Patienten Spreiding), een persconferentie gegeven waar hij volgens aan De Telegraaf onder andere dit had gezegd:
Het LNAZ is het Landelijk Netwerk Acute Zorg waarvan Kuipers voorzitter is. En Kuipers zegt hier heel expliciet dat volgens dit model er half maart 1700 corona patiënten op de intensive care zullen komen te liggen. Hij vergelijkt het vervolgens met de 1400 corona patiënten, die tijdens de eerste golf op de IC’s lagen. Dat aantal van 1400 is het maximum geweest in april, zoals o.a. in dit artikel te lezen is. Daarnaast liggen er ook nog andere patienten op de IC’s. Meestal zijn dat er 500 à 600. Op dit moment zijn dat er circa 500.
Via de grafiek die Kuipers dinsdagavond bij Op1 liet zien is goed af te leiden hoe Kuipers tot die 1700 is gekomen.
Dit is die grafiek:
Het gaat om het zwart rondje rechtsboven in deze grafiek met de rode pijl erbij. Ergens rond 18 maart gaat de grijze lijn door de stippellijn heen en daar is dat bolletje. En bij die stippellijn staat “1700 IC bedden Covid IC”
Door deze beschrijving in de grafiek “Covid IC” en omdat Kuipers bij zijn toelichting expliciet een vergelijking maakt met de 1400 Ic-bedden voor coronapatiënten in april, is het duidelijk dat dit niet de volledige bezetting van de IC’s is, maar alleen de bezetting van die coronapatiënten.
Op deze grafiek staat ook nog een stippellijn waarbij staat “1350 IC bedden Covid IC”. Op die lijn staat ook een zwart rondje. Dat is bij de groene pijl. Dat is dan begin maart.
Als je die grijze lijn waar die twee balletjes op liggen naar links en schuin beneden afloopt, dan kom je terecht op 14 januari. Dat is bij de blauwe pijl. Daar staat geen waarde bij, maar vanuit de schaalverdeling van de grafiek is op te maken dat die waarde circa 1175 moet zijn.
Als je naar de rapportage van de LCPS, de organisatie van Kuipers, kijkt op 14 januari, dan lagen er toen 688 Covid-19 patiënten op de IC. Als daar de overige IC-patiënten bij opgeteld worden, dan zijn dat in totaal die 1175 patiënten. Ongetwijfeld is daarmee de verwarring ontstaan bij degene die het model of de grafiek heeft gemaakt.
Vervolgens worden er twee fouten gemaakt:
- Zoals bij mijn vorige blog is aangegeven is de waarde 1,3 als reproductiefactor voor de Britse variant een overschatting in de huidige Nederlandse situatie. Op 14 januari was de reproductiefactor voor heel Nederland 0,92 (op basis van de ziekenhuisopnames). Die omvatte al 12% van de Britse variant (zoals het RIVM meldde).
Uitgaande van een 30% meer besmettelijkere variant moet die toegepast worden op de kale reproductiefactor in Nederland van de niet-Britse variant. In dat geval zou de reproductie factor van de Britse variant in Nederland dus rond de 1,10 komen te liggen. De grijze lijn op deze grafiek (de oude variant en de Britse variant samen) gaat dan minder snel naar boven dan hier staat aangegeven. De stijging is dan niet de aangegeven 520 bedden, maar circa 200 minder. - Het op zichzelf dus al met 200 te hoge cijfer van 1700, wordt vervolgens niet omschreven als “alle IC-patiënten”, maar als “alle corona IC-patiënten”. En dit onterechte getal van 1700 wordt vervolgens vergeleken met de 1400 corona IC-patienten van april. Waardoor de fout compleet is. Als er wel met die 1400 corona IC-patiënten een vergelijking gemaakt wordt, dan zouden dat 1000 Corona IC-patiënten op 18 maart betekenen en niet 1700.
Er zijn nog diverse andere zaken aan te merken op dit model en grafiek, maar die zijn nu even minder relevant.
Fouten met hele grote impact
Nu zou je kunnen zeggen “een fout kan altijd gemaakt worden” en dat is natuurlijk zo. Maar wat keer op keer bij deze crisis gebeurt bij data-verzameling en presentatie door RIVM, OMT-leden en de andere experts, dat zij de data gebruiken/misbruiken om bepaalde doelen te realiseren. En vervolgens, doordat ze zo een groot platform krijgen in de media, voeden ze daarmee de bevolking en direct en indirect ook de besluitvorming van de regering en de politiek. Dan mag je niet alleen een grotere zorgvuldigheid veronderstellen. Maar ook mag je hopen dat bij Prof. Kuipers, die weet dat er op dit moment rond de 675 Corona-patiënten op de IC’s liggen, een belletje zou moeten gaan rinkelen als hij een prognose ziet van 1700 Corona IC-patiënten over minder dan 2 maanden.
Stel, ik ben een bakker en ik ga berekenen wat het maken van een brood mij kost. En ik kom dan uit op een bedrag van 19 euro. Dan zal ik toch mijn berekening nalopen, omdat ik dan zeker weet dat er onderweg een fout gemaakt moet zijn. Wellicht ergens een komma verkeerd gezet of zo.
En juist omdat bij de besluitvorming in Nederland rondom de avondklok de inschatting van het effect van de Britse variant een cruciale rol speelt, mag het niet gebeuren dat een cruciale speler t.a.v. het Nederlandse beleid m.b.t. de ziekenhuiscapaciteit, deze fout maakt. Een fout die noch door hem, noch door de media, die hem dat platform hebben gegeven, is gerectificeerd.
Bij het nemen van beslissingen met grote consequenties in deze grootste crisis van na de Tweede Wereldoorlog is het van eminent belang dat de data en informatie goed en betrouwbaar zijn. Dan kan je beter onderbouwde beslissingen nemen. Je zou hopen dat iedereen ervan doordrongen is, maar dat zou je inmiddels hopen op een wonder kunnen noemen.
U heeft zojuist gelezen: Nogmaals de “bijzondere” grafiek van Ernst Kuipers.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Helaas toont ook dit weer aan, hoe belangrijk het werk is dat we via deze site doen, om te zorgen dat de informatieverstrekking neutraal is. Uw steun daarbij is onontbeerlijk. (Klik hier).
