De komende twee weken met winterpret zal impact hebben op de verspreiding van het virus en de ontwikkeling van de cijfers. Is de Britse variant bestand tegen de kou? Wordt code Zwart code Wit en wat is de invloed van de verkiezingen?
Lees volledig artikel: IJsvrij voor het Covid-19 virus?
IJsvrij voor het Covid-19 virus?
Twee weken sneeuw- en ijsplezier
De komende twee koude weken zullen op meerdere manieren een impact hebben op relevante ontwikkelingen rondom deze coronacrisis. Er gaan een aantal zaken duidelijk veranderen. En als je daar niet op voorbereid bent, dan slaat zeker de verwarring toe. Bovendien zorgt deze koude ervoor dat de mogelijkheid groter wordt om cijfers nog gevarieerder te interpreteren dan tot nu toe het geval is.
Vandaag is er een sneeuwstorm, wordt er niet getest en gevaccineerd en zullen weinigen hun huis verlaten. De komende week wordt er wel veel zon verwacht, waarbij er door de strenge vorst ’s nachts veel water zal dichtvriezen, er nog veel sneeuw blijft liggen en ook veel mensen naar buiten zullen gaan.
Op twee manieren gaat dat impact hebben.
1 – Het menselijk gedrag wordt anders dan normaal. (En dit keer waarschijnlijk ook nog anders dan bij voorgaande vergelijkbare situaties, zoals 10 jaar geleden, toen er geen lockdown was).
2 – En de kansen voor het virus om zich te verspreiden zal anders zijn dan als de temperatuur tussen de 5 en 10 graden schommelt.
Sneeuwballen
Maar eerst moet ik de overheid bedanken voor de duidelijkheid, die ze geschapen hebben t.a.v. hoe je je buiten dient te gedragen als er sneeuw ligt. Op de website van VWS staat dit duidelijk omschreven. Daar staat dat je wél sneeuwballen mag gooien met het eigen huishouden. Dus als ik het goed begrijp, mag je geen sneeuwballen gooien naar andere mensen, die op grotere afstand dan 1,5 meter staan.
Ook zijn er instructies rondom het schaatsen. Met allerlei restricties. Hier staat letterlijk “Schaatsen is een buitensport en dat is nog toegestaan”. Ik heb bewust het woordje “nog” vetgedrukt. Want wellicht betekent dit dat de regering advies heeft gevraagd aan het OMT en dat er snel een advies gaat komen, waarbij schaatsen wordt verboden of iets dergelijks? Mensen mogen alleen met het eigen huishouden schaatsen en moeten 1,5 meter afstand houden. Ik geloofde mijn ogen niet toen ik het las.
Het is in- en intriest dat bijna één jaar in de crisis het RIVM, OMT en ministerie nog niet beseft dat:
- de kans dat je buiten besmet raakt door iemand anders uitermate klein is. (een kans die nog kleiner lijkt te zijn als het vriest en door het UV-licht van de zon).
- juist in een periode als deze met toch veel beperkingen en somberheid, is het voor de volksgezondheid heel goed als mensen toch even onbezorgd kunnen genieten.
Dan ben ik blijer met de overheid bij onze zuiderburen. Zij hebben besloten om vanaf volgende week de kappers weer open te laten gaan. De argumentatie was dat het voor het welbevinden van mensen belangrijk is om contactberoepen weer toe te staan. Scholen en niet-essentiële winkels zijn gewoon open. Op scholen met hele strakke protocollen, inclusief uitdrukkelijke instructies t.a.v. ventilatie, filtering en gebruik van CO2-meters.
Ook bij de instructie voor de opening van de kappers zien we dat beschreven:
Help, de Britse mutant!
In Nederland lijkt het ondenkbaar te zijn dat RIVM en OMT met adviezen komt waar de factor “welbevinden” en het instrument “CO2-meter” in aangegeven staat.
Hier zijn we alleen bezig met het model van het RIVM. Waaruit blijkt dat we op weg zijn naar een derde golf, die groter is dan wat we tot nu toe hebben meegemaakt. Ruim 60% van de Nederlanders is daarvan overtuigd en nog eens 16% zegt dat de maatregelen niet verzacht moeten worden.
De meeste Nederlanders denken dat hier sinds eind vorige maand, zoals het RIVM aangaf, 3/4 van de besmettingen de Britse variant zijn. Dat in België eind januari nog maar 16% die Britse variant betrof en bij het onderzoek onder de hele bevolking in Lansingerland tussen 11-22 januari maar 6% is gevonden, dringt niet door.
Het is al uiterst vreemd, dat met het beeld dat het RIVM nu al sinds 19 januari schets van de grote impact van de Britse variant, we daarvan in de feitelijke cijfers van de positieve testen nog niets van terug vinden. Kijk eens goed naar de besmettingen in landen waar de Britse variant toegeslagen heeft (b.v. Ierland, Engeland, Portugal en Israël). Dan lijkt het er veel meer op dat er specifieke omstandigheden waren, waardoor die inderdaad besmettelijker variant van het virus daar in een korte tijd snel kon toeslaan.
Maar dat zijn omstandigheden, die hier niet heersen. Plus dat Ierland en Engeland ook laten zien, dat die snelle groei van het virus ook weer snel kan worden omgezet in een snelle daling.
De vorstperiode gooit roet in het eten
Dat we niet echt in maart in een code zwart terechtkomen, lijkt mij zeker. Hoe eerder we dat weten, hoe beter dat is. Anders blijven we – met die dreiging boven ons hoofd – met maatregelen zitten, die op vele manieren een overkill zijn. Door de cijfers van de komende week zou dat al heel duidelijk moeten worden. Maar daarbij gaat deze vorstperiode van minstens 2 weken roet in het eten gooien. En dat komt door twee belangrijke ontwikkelingen:
1 – Vandaag wordt er niet getest
Maar ook in de komende twee weken mag verwacht worden, dat de testbereidheid wat lager zal zijn dan tot nu toe het geval was. Mensen willen minder graag het huis uit. En als er sprake is van (vrijwel) geen klachten, dan zal men dan ook minder vaak gaan. Als je naar de GGD cijfers kijkt, dan zie je ook dat op zaterdag en zondag beduidend minder mensen komen dan op maandag/woensdag.
De mensen die dan wel komen, geven een hoger percentage positieve testen. Dat verschil in cijfers tussen het weekend en maandag is groot. Dus het zal mij niets verbazen als we de komende twee weken een duidelijke daling zien van het aantal personen dat zich zal laten testen. Met als gevolg een (extra) daling van het aantal positief getesten en een stijging van het percentage positieve testen.
Dat zal bij uitstek een situatie zijn, waarbij iedereen gaat uitleggen dat ze toch gelijk hadden. Het RIVM en de regering zullen wijzen op het stijgen van het percentage positieve testen en de lage testbereidheid als verklaring geven voor de geconstateerde dalingen. Anderen zullen de dalingen als argument gebruiken, dat de dreiging van de Britse mutant door het RIVM sterk overtrokken was. En mocht het RIVM vaststellen bij het feitelijke onderzoek, dat de ontwikkeling van de Britse mutant in Nederland een stuk langzamer gaat dan ze in hun model hadden aangenomen, dan zal gesteld worden dat dit volledig aan de maatregelen is te danken.
2 – De weersomstandigheden
Deze zelf zullen een verandering tot gevolg kunnen hebben van de besmettingspatronen. Men zal minder het huis verlaten en/of minder ver reizen. De omstandigheden in de buitenlucht zijn nog ongunstiger voor het virus. De kou buiten zorgt binnenshuis voor een heel lage luchtvochtigheid. Maar juist omdat in hele koude gebieden er geen grote uitbraken zijn geweest (hetzij door een heel lage luchtvochtigheid of doordat mensen elkaar minder vaak bezoeken) zou in ieder geval deze combinatie, ook zonder harde maatregelen, tot een beperking van de besmettingen kunnen leiden.
Kijk bijvoorbeeld naar Stockholm. Daar is de temperatuur de meeste dagen sinds een maand geleden onder de nul graden gebleven. En daar dalen de cijfers net zo snel als in Nederland zonder dat daar nu zware maatregelen gelden. Plus dat er steeds meer mensen besmet zijn geweest en dus steeds minder besmet kunnen worden. (Nog los van het effect van het vaccineren).
De ziekenhuisopnames als indicator
Eigenlijk zijn de ziekenhuiscijfers in Nederland de enige waar je de ontwikkeling nog min of meer van kunt afleiden. Hoewel daar ook nog wel een discussie over gevoerd kan worden, of de cijfers zelf een hele goede indicatie vormen van de ontwikkeling van het virus zelf. (Wel natuurlijk van de druk op de zorg).
Twee weken geleden omschreef ik hoe Ernst Kuipers in de knel was gekomen met zijn voorspellingsgrafiek, met diverse fouten. Die grafiek “toonde aan” dat we half maart 1700 IC bedden nodig zouden hebben voor Covid-19 patiënten. Een hoger cijfer dan we op het hoogtepunt begin april nodig hebben gehad. Die voorspelling en een min of meer vergelijkbare van Jaap van Dissel zorgde voor de paniek bij de regering. En dat resulteerde in de avondklok.
We zijn nu twee weken verder. We kunnen al een vergelijking maken tussen die grafiek van Kuipers en de huidige situatie. Volgens die grafiek (als we even zijn verwarring tussen de totale bezetting en de Covid-19 bezetting corrigeren) zouden er nu iets meer mensen op de IC’s liggen dan op 14 januari, namelijk 1200. Begin maart zou dat 1250 zijn en rond 20 maart 1700.
Ander patroon
Maar uit de cijfers van het LCPS (van Kuipers zelf) van gisteren blijkt dat de totale bezetting op de IC’s nu 1035 is. Dus 165 (14%) minder dan Ernst Kuipers op 21 januari in zijn grafiek presenteerde. Het aantal Covid-19 patiënten in de kliniek is nu ruim 1400. Dat is 400 (22%) minder dan op 14 januari het geval was. Ook daar zien we een duidelijk ander patroon dan Kuipers presenteerde en mede op basis waarvan maatregelen zijn verzwaard.
Maar de ziekenhuisopnames lopen in de tijd verder achter dan het aantal positief getesten.
Ik denk dat we er op dit moment duidelijk beter voor staan dan RIVM, OMT, de regering en media ons doen denken. Het effect van de Britse variant in Nederland zal niet hetzelfde zijn als die in Engeland en Ierland eind vorig jaar.
Maar mede door de verandering van de patronen bij het testen en de weersituatie zelf, zal het – helaas – nog een behoorlijke tijd duren voordat dit bovenstaande door RIVM, OMT en de regering zal worden onderkend. Waardoor men te laat zal gaan beginnen om de maatregelen, die op zichzelf veel schade toebrengen, langzamerhand af te schalen.
Ik ben heel benieuwd…
Er zijn drie interessante momenten/vraagpunten tot aan half maart:
1 – Hoe zal het RIVM a.s. dinsdag in haar weekrapportage omgaan met de nog steeds dalende cijfers?
Met daarbij het feit dat het patroon vanaf vandaag met nul testen wordt doorbroken?
Wat gaan ze doen met de onderzoeken naar het echte percentage van de Britse variant?
Ten aanzien van de bekendmaking van de echte waardes is er een duidelijke achterstand in de tijd. Mijn inschatting is, dat men de dreiging van de Britse variant volledig boven de bevolking zal laten hangen.
2 – Wat gaat men zeggen bij het RIVM en de regering als de komende weken/maanden de situatie lang niet zo erg geworden is als men voorspelde?
Mijn inschatting is dat men niet zegt dat het lag aan het model, maar te danken is aan de maatregelen en dat Nederlanders zich er zo goed aan hebben gehouden.
3- Op 15-17 maart zijn de verkiezingen.
Als de dreiging van het virus nog sterk boven de markt blijft hangen, dan gaat het rechtsom of linksom grote gevolgen hebben. Stemtellers die toch niet meer willen. Kiezers die bang zijn om naar het stembureau te komen. Om meerdere redenen (en ik heb het al in oktober aangegeven) is kort voor de verkiezingen (denk aan 2 of 9 maart) een goed moment voor de regering om de dreiging wat weg te halen en “successen te vieren”.
Het ideale moment dus om diverse maatregelen af te schalen. En dan zal het wel gebeuren. Juist omdat het vaccineren in Nederland niet echt voorspoedig loopt. Plus nogal wat mensen/groepen ontevreden zijn, betekent dat nog een extra aanmoediging om in maart niet meer te sterk te spelen met een zwart scenario, maar juist met een wit/positief scenario.
Ik wens u veel sneeuw- en ijspret vanaf morgenmiddag. En mocht u virusdeeltjes buiten denken te zien zweven, gooi er dan sneeuwballen naar toe. Wel alleen vanuit uw eigen huishouden, met onderling 1,5 meter afstand.
U heeft zojuist gelezen: IJsvrij voor het Covid-19 virus?
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Help ons de ontwikkelingen kritisch te blijven volgen. Klik hier voor een (kleine) donatie.
