Dagcijfers 20 juli

Op naar de top?

Het moge duidelijk zijn dat de cijfers er op dit moment niet goed uit lijken te zien. Nadat alle slecht geventileerde ruimtes op 26 juni hun deuren weer mochten openen (volgens Rutte zou een kwartiertje ventileren voldoende zijn) nam het aantal positieve PCR testen explosief toe. Van een honderdtal eind juni tot boven de 10.000 per dag een week daarna. Het gevolg was dat deze deuren op 6 juli weer dicht gingen, maar inmiddels waren wel vele honderdduizenden jongeren met het virus in aanraking geweest.

Wat dat virologisch betekent, daarover zijn de meningen verdeeld. Het lijkt logisch dat iedereen die zich bevindt in een slecht geventileerde ruimte, na verloop van tijd vele happen van de met virus bevuilde lucht in zal ademen, geen ontsnappen aan en zo zullen op een feest met 1000 bezoekers en één besmettelijke persoon ook 1000 personen het virus hebben ingeademd. Dat je dan vervolgens bij een zeer aanzienlijk deel van de aanwezigen een positieve uitslag meet, lijkt dan een logisch gevolg.

Maar wat betekent dat? Als je het virus hebt ingeademd en je bent immuun, dan zal je immuunsysteem dat virus bestrijden en een positieve test op de antilichamen die dat werk hebben verricht, is het resultaat en een bewijs dat je immuunsysteem weer een topprestatie heeft verricht. Maar of dat dan ook betekent dat je er ziek van wordt of zelfs besmettelijk?

De verwerking en interpretatie van de cijfers gaat in elk geval heel anders worden. Allereerst zitten de extra besmettingen tot begin juli vrijwel uitsluitend in de groep tot 30 jaar. In deze leeftijdgroep waren tot 26 juni slechts ongeveer 100 positieve PCR testen. Het aantal mensen dat binnen deze groep besmettelijk was schatten wij op basis van dit aantal PCR testen op ongeveer 2500. Daarvan zal zeker niet iedereen naar een discotheek of nachtclub zijn geweest, neem aan 25%, oftewel ongeveer 600 mensen die besmettelijk in een uitgaanscentrum zijn geweest. Er zijn sinds 1 juli 120.000 positieve testen geteld, afgenomen bij bijna 1 miljoen mensen (er zijn in Nederland 2,2 miljoen mensen jonger dan 30 jaar!). Die vinden vrijwel volledig hun oorsprong bij die 600 mensen die oorspronkelijk besmet waren, dus 1 persoon heeft er gemiddeld 200 besmet. Dit is een ruwe schatting, maar het zal wat orde grootte betreft vrij goed in de buurt zitten.

Binnen deze leeftijdgroep ontwikkelen zich vrijwel geen grote klachten, maar wel kan het virus daarna weer doorgegeven worden aan de oudere leeftijdgroep en dat is precies wat we nu zien. Als we de stijging van het aantal positieve testen binnen de leeftijdsgroep 40+ vergelijken met de stijging binnen de groep 30- een week daarvoor, dan kunnen we berekenen dat gemiddeld 6 jongeren 1 oudere besmetten. Op deze manier hebben we een curve geconstrueerd, die het verloop van het aantal positieve PCR testen voorspelt voor de komende weken. Zodra het aantal positieve PCR testen gaat dalen, zullen ook de opnamecijfers met enige vertraging weer gaan dalen. Dit is dan na deze lange introductie, de grafiek waarin deze voorspelling als een groen-gestreepte lijn is te zien:

Het blijft wel een indicatieve voorspelling, omdat er na besmetting van de 40+ groep er ook weer herbesmettingen gaan plaats vinden. Maar zeker is dat het virus nu overgaat van de jongeren op de ouderen en door het sluiten van de binnen evenementen, zijn ook de superspreadlocaties, de drijvende kracht achter deze “explosie” verdwenen.

De absolute waarde van de R-waarde heeft op dit moment geen enkele betekenis, omdat de R-waarde een vereenvoudiging is van de werkelijkheid, om een normaal verlopende epidemie te beschrijven. Nu hebben we te maken met een uitbraak binnen een specifieke groep binnen Nederland. Binnen deze groep besmetten zoals hierboven berekend ongeveer 600 mensen tenminste 120.000 anderen in een tijd van ongeveer een week. Dat komt overeen met een R-waarde van tenminste 3. Bij een immuniteit van 75% die we inmiddels hebben (zowel natuurlijk als door vaccinatie) is dat een R0 van 12, meer dan genoeg om te voldoen aan de voorwaarde om het virus te plaatsen in de categorie “door de lucht”. Voor de volledigheid wel het plaatje dat er bij hoort:

We zien dat de R op basis van de PCR-test snel aan het dalen is en alweer bijna de grens van R=1 is gepasseerd, wellicht morgen al. Het aantal positieve PCR-testen is ook al sinds 14 juli aan het dalen. Omdat deze daling voor het overgrote deel is toe te schrijven aan de leeftijdsgroep 0-29, is het aandeel in ziekenhuisopnames naar verhouding klein en zien we nu een stijging in de oudere groepen, die besmet zijn door de groep jonger dan 30. Dit is ook goed te zien aan deze grafiek:

En de dagcijfers zijn:

• • Aantal ziekenhuisopnames gisteren 78 *
  • Aantal ziekenhuisopnames eergisteren: 48 *
  • Actuele geschatte R-waarde: 1,86 ^**

We gaan het weer zien!