Dagcijfers 31 augustus

De GGD cijfers van zondag laten nu eerder een daling zien dan een stabilisatie. Maar de maandag moet wat meer duidelijkheid geven.

Bang voor de muis

Vandaag eens met wat afstand naar de cijfers gekeken om een gevoel te krijgen waar we nu eigenlijk staan. Kuipers roept weer wat, Gommers vreest, kinderarts Illy vindt weer wat, overheid trekt steun in. Wat is nu eigenlijk het probleem? Laten we eerst eens kijken naar het plaatje “onder het vergrootglas”.

Hier staat alles bij elkaar, maar waar we op moeten letten is het aantal ziekenhuisopnames (de oranje lijn) en de (voor zelftesten gecorrigeerde) blauwe lijn. Die wijzen beide dezelfde richting aan: min of meer een stabilisatie, wellicht een langzame daling. De groene en rode lijnen zijn de geschaalde PCR cijfers voor de 30-39 jaar en 90+ leeftijdsgroep, ter informatie. Dit is nu het beeld van een endemische epidemie, een epidemie die sluimerend aanwezig is. Kijk ook even naar het aantal overlijdens, dat nu voortdurend schommelt rondom de 6 overlijdens per dag.

Interessant is om nu naar de dunne gele lijn te kijken. Dat is het aantal ziekenhuisopnames precies een jaar geleden. Dat was al aan het stijgen vanaf juli, maar door de hittegolf eind augustus is daar een flinke dip in gekomen. Wellicht zien we ook nog een klein bultje in de tweede week van augustus, die gerelateerd kan zijn aan het offerfeest. Precies zo’n zelfde bult zien we nu ook in de weken van het offerfeest, dat dit jaar viel van 19 tot 23 juli. Twee weken later de bult. Wellicht gaan hierna de cijfers toch weer omlaag, maar spectaculair zal het niet worden. Maar wat we zeker zien, is dat het nog maar een paar weken duurt, voordat de in 2020 snel stijgende cijfers gekruist worden door de langzaam dalende, endemische cijfers van nu. Een stijging zoals we die vorig jaar zagen is vrijwel uitgesloten, want toen was er volgens de cijfers van Sanquin nog maar 15% immuniteit en nu rond de 90%.

Griepachtige klachten

Nog interessanter wordt het als we deze cijfers in perspectief gaan zien. We gebruiken daarvoor de grafiek van het RIVM die daarvoor vaker uit de kast is gehaald. Deze toont het aantal consulten bij de huisarts van mensen met griepachtige klachten. In voorgaande jaren ging het om het influenza virus van het jaar. Vanaf maart 2020 was het corona. Dit is deze grafiek:

Let op de gele lijn. Dat is de curve die hoort bij de covid-19 epidemie. Tot week 9 zullen deze klachten gerelateerd geweest zijn aan andere virussen. Vanaf week 19 volgen de klachten het patroon weer van elke andere epidemie, waarbij moet worden aangetekend dat huisartsen bij het vermoeden van corona, de patiënt doorsturen naar een teststraat, waarbij de diagnose wordt overgelaten aan het laboratorium dat de bloedtest uitvoert.

Corona in het seizoen 2020/2021 is in deze grafiek de rode lijn. Huisartsen hebben dus toen weinig patiënten met corona klachten gezien.

Maar wat kunnen we nu wel leren uit deze grafiek? Daartoe hebben wij het aantal overlijdens aan corona geprojecteerd in dezelfde grafiek. Zwart gestreept voor 2019/2020 en dubbel zwart voor 2020/2021. Omdat het om overlijdens gaat, is er een verschuiving van ruim een week van overlijdens t.o.v. de klachten. Goed te zien is ook hier de eerste golf in maart 2020 en in week 36 (volgende week een jaar geleden) de start van de tweede golf. Helemaal rechts in week 39 lopen de cijfers links weer verder in week 40 als de dubbele zwarte lijn.

Als we nu de tweede golf (vanaf week 40) vergelijken met de griepachtige klachten in de andere jaren, dan zien we dat het ongeveer twee keer zo heftig is als andere jaren (dus het gaat wel degelijk ergens over!), maar vanaf eind december (een maand voordat de vaccinaties begonnen) begonnen de overlijdenscijfers sterk te dalen. Een voortdurende daling tot eind juni. Voor beide seizoenen zien we dat het overlijdens in vergelijking tot het aantal klachten in andere jaren bijzonder klein is en passend bij het beeld van een griep epidemie buiten het griepseizoen om. Alleen in het seizoen 2019-2020 begonnen in week 36 de klachten weer toe te nemen, wat we in het seizoen 2020/2021 niet meer kunnen verwachten. We zijn bang geworden voor een muis en springen uit angst op tafel.

Wat kunnen we wel verwachten

Dat is ook voor het Green Team koffiedik-kijken, maar een indicatie is er wel te geven. Allereerst verwachten we een langzame daling met een R net onder de 1 en in oktober een R wellicht net iets boven de 1. Dat geeft ook weer het beeld van een endemische epidemie met patiënten die het ziekenhuis in raken net zoals in elk griep seizoen.

Het aantal inwoners dat nog niet besmet is, wordt geschat op 10%, dus dat bepaalt het potentieel dat nog in het ziekenhuis kan worden opgenomen. Mede door de vaccinatie is de IFR gedaald tot 0,05 – 0,1% (de ouderen en kwetsbaren zijn vrijwel allemaal gevaccineerd) en dat betekent dat als iedereen nog besmet zou worden er  maximaal 1700 overlijdens te betreuren zouden zijn. Maar door besmettingen wordt ook weer meer immuniteit opgebouwd en zal de epidemie uitgedoofd zijn als hooguit de helft is besmet, oftewel 850 overlijdens. Op dit moment overlijden er gemiddeld 6 personen per dag, dus dat duurt nog een half jaar.

We zien dat er gemiddeld tegenover elk overlijden 2 IC opnames staan, dus we kunnen nog 1700 IC opnames verwachten het komende half jaar. Uiteraard is deze berekening indicatief, de praktijk stelt ons altijd weer voor verrassingen, maar dat die 1700 opnames volgens Kuipers en Gommers allemaal tegelijk opgenomen worden, lijkt ons uiterst onwaarschijnlijk bij een endemische epidemie!

Maar voor de ziekenhuiscapaciteit zou het wel eens heel vervelend kunnen worden als in de herfst/winter andere ziektes van de ademhalingsorganen fors zouden gaan stijgen.

En de dagcijfers van de ziekenhuisopnames zijn:

• • Aantal ziekenhuisopnames gisteren 53 *
  • Aantal ziekenhuisopnames eergisteren: 44 *
  • Actuele geschatte R-waarde op basis van ziekenhuisopnames: 1,00 ^**

We gaan het weer zien!