De rekenblunders van Kuipers en Keulemans zijn niet zo onschuldig als ze lijken. Met de eerste werd de A-status gehandhaafd en met de tweede werd net gedaan of er meer dan honderdduizend doden bespaard waren door de maatregelen in het eerste jaar. Zodat het gemakkelijker wordt om ze de volgende keer weer van stal te halen.
Lees volledig artikel: De rekenproblemen van Kuipers en Keulemans
De rekenproblemen van Kuipers en Keulemans
Absurde sommetjes
De afgelopen twee jaar hebben we tijdens de Coronacrisis veel meegemaakt voor wat betreft misbruik van cijfers en ridicule prognoses.
Maar wat Minister Kuipers en Maarten Keulemans van De Volkskrant (de wetenschapsjournalist van het jaar) deze week hebben gedaan spant wel de kroon voor wat betreft absurditeit. Zonder blikken of blozen presenteerden ze cijfers aan de Eerste Kamer en de lezers van De Volkskrant waar mijn dochter van 12 zelfs doorheen kon prikken.
Minister Kuipers kwam met een sommetje waaruit je kon opmaken dat hij ervan uitging dat er nu 720 doden per dag aan Covid vielen, terwijl er gemiddeld in Nederland per dag IN TOTAAL 420 personen overlijden.
Maarten Keulemans becijferde dat alleen in het eerste jaar al, voordat het vaccin kwam, in Nederland de Coronamaatregelen meer dan 100.000 doden hebben bespaard.
Niet alleen maken ze grote fouten bij -de aannames van- hun berekeningen. Ze hadden beiden aan hun klompen moeten aanvoelen dat de uitkomsten geen realiteitszin hebben en dat er dus iets behoorlijk fout is gegaan.
Kuipers: 0,9% van 80.000
In de Eerste Kamer legde Minister Kuipers uit waarom Covid nog wel op de A-lijst hoorde. Hij zei daarbij dat het mortaliteitscijfer 0,9% was (dus 0,9% van geïnfecteerde Nederlanders gingen dood) en met de 80.000 positief getesten per dag…
Ik weet eigenlijk niet waar ik beginnen moet bij dit ridicule sommetje van Kuipers.
In het eerste jaar werd er veel minder getest dan erna. Bij onderzoeken wereldwijd bleek dat in werkelijkheid het aantal geïnfecteerden een factor 20 tot 80 keer zo hoog was als ze positief waren getest. Dus dat geeft een veel te hoge waarde van de mortalititeit.
Daarnaast is het probleem dat je ook niet precies weet hoeveel mensen aan Covid-19 zijn overleden.
Als je wilt berekenen hoeveel mensen er overleden zijn (de zogenaamde Infection Fatality Rate) dan moet je wel weten hoeveel er geïnfecteerd waren.
Sterftecijfer
Al in mei 2020 werd er op deze site een berekening uitgevoerd over dit cijfer en kwamen we uit op 0,5%. Dat was hoger dan het gemiddelde in andere landen door een gemiddeld oudere bevolking. Er is namelijk een heel groot verschil in sterftecijfer tussen geïnfecteerde ouderen dan tussen geïnfecteerde jongeren.
Sindsdien is door een combinatie van redenen dat cijfer in 2021 gedaald. En sinds Omikron dominant is geworden kwam dat cijfer in een vrije val. Rond 1 januari was in Engeland de piek rond 200.000 positieve gevallen per dag. En de sterfte lag drie weken later rond de 300 per dag. Dat is 0,15%. Daarbij hebben we nog te maken met een naijleffect van Delta.
In Nederland geeft het RIVM door dat we per dag rond de 15 overlijdensgevallen hebben aan Covid. Nu is de kwaliteit van dat cijfer net zo slecht als de meeste andere cijfers, die we van het RIVM krijgen. In werkelijkheid is dat hoger. Mede op basis van analyses van 7 jaar overlijdensaktes in de Amerikaanse staat Massachussetts, lijkt een cijfer van 10% van alle overlijdensgevallen per dag op dit moment eerder een overschatting dan een onderschatting te zijn. En dat zijn er dan 40 per dag.
Ten opzichte van die 80.000 waar Kuipers het over had, zou dat 0,05% zijn. Dat is een factor 18 keer lager dan de 0,9% waar hij het over had.
Nee, rekenen is niet echt de kracht van Kuipers, wat hij ook al toonde met zijn grafiek van ruim een jaar geleden, die mede de basis was voor de avondklok die we uiteindelijk drie maanden hadden.
Maar beseft hij niet eens zelf dat wat hij daar in de Eerste Kamer beweert klinkklare nonsens is?
Keulemans: 1% van 80% van de Nederlanders
Dat Maarten Keulemans vrijwel kritiekloos alles overneemt wat het RIVM, Van Dissel en Wallinga hem presenteren, was al bekend. En dat heeft hem in die twee jaar geen windeieren gelegd. Hij werd gekozen als “wetenschapsjournalist van het jaar”. Dat patroon van braaf overnemen wat het RIVM presenteert rondde hij vrijdag af, met een berekening van hoeveel Nederlanders er in het eerste jaar minder zijn overleden door de Coronamaatregelen.
Dit heeft hij geschreven. En ik denk dat het zo in een Citotoets voor groep 8 van de basisschool kan komen met een aantal vragen over wat er hier allemaal mis gaat.
Klakkeloos overgenomen
In dit stuk staan twee cijfers, die uit de duim van het RIVM komen en die Keulemans klakkeloos overneemt:
- De sterfte lag rond de 1%.
- 80% zou het virus in het eerste jaar hebben gekregen als er geen maatregelen genomen zouden zijn.
Over die 1% hebben we het al gehad bij de bespreking van de cijfers van Kuipers. Voor dat eerste jaar zal het rond de 0,5% in Nederland hebben gelegen.
Maar die 80% die geïnfecteerd zou zijn zonder maatregelen komt uit dezelfde bron (Wallinga c.s.). Degenen die nog half december voorspelden dat we in februari op de 4300 patiënten zouden komen op de IC’s. Een cijfer dat aantoonbare onzin was en is. We zitten nu ruim onder de 200.
Nu zal men weer met de preventieparadox gaan schermen, maar ik zal op de volgende manier laten zien wat een onzin deze som van Keulemans is.
In Zweden zijn er weinig maatregelen genomen door de overheid. Mensen hebben meer hun eigen verantwoordelijkheid genomen. (Wat in Nederland dus net zo goed had kunnen gaan gebeuren zonder ingrijpende overheidsmaatregelen). Nu is het zeker niet zo dat daar helemaal niets is gedaan, maar die maatregelen waren beduidend minder en duurden korter dan in Nederland.
Stockholm
Nu wil ik niet heel Zweden met Nederland vergelijken, maar ik heb al in mei 2020 geconstateerd dat de provincie Stockholm voor wat betreft bevolkingsaantal en bevolkingsdichtheid op Noord-Brabant lijkt. Het heeft iets minder ouderen dan in Brabant, maar ook dat verschil is niet groot.
Dus laten we eens kijken hoeveel sterfgevallen er zijn geweest in die provincie in de eerste 12 maanden van de Covid crisis. Om de cijfers met Nederland te vergelijken moet je ze vermenigvuldigen met 7,5. In die eerste 12 maanden zouden er dan 7,5 keer 3,000 overlijdensgevallen zijn geweest. En dat zijn dus 22,500 doden. Laten we ruim zijn en die op 30.000 stellen.
Dus dat zou de uitkomst van de berekening van Keulemans dienen te zijn en niet het fantasiegetal van bijna 140.000.
Dat grote verschil komt dus enerzijds door die 1% overlijdensgevallen die een factor 2 keer te hoog was en anderzijds door die 80% die geïnfecteerd zou zijn geraakt, wat veel te hoog is.
Als in de Stockholm provincie het sterftecijfer 0,5% is geweest dan kan berekend worden dat er in totaal in dat jaar 600.000 mensen geïnfecteerd zijn geraakt in de Stockholm provincie. Dat is 25% van de bevolking en niet de 80% van het RIVM en Keulemans.
In de rest van het artikel haalt Keulemans nog een rare move uit rondom de daling van het sterftecijfer met 90% door vaccinatie, maar daar ga ik nu maar niet op in, omdat het eerste deel van zijn berekening al ervoor zorgt dat je eigenlijk geen tijd zou moeten besteden aan de rest van zijn berekeningen.
Wat is het belang hier nog van?
Dit zijn geen onschuldige rekenfouten, met weinig gevolgen. Nee, de eerste rekenfout is gebruikt om de A-status van Covid te kunnen handhaven, zodat maatregelen zonder veel gedoe meteen weer kunnen worden ingevoerd.
De tweede rekenfout wordt gebruikt door mensen als Keulemans om het succes van de maatregelen te bewijzen voor de lezers van De Volkskrant en anderen. Zodat de volgende keer (en dat zou dit najaar best eens kunnen zijn als dan wellicht de griep fors terug komt) de bevolking om maatregelen roept.
Daarom moeten we op onze quivive blijven en dit soort zaken aan de kaak blijven stellen.
U heeft zojuist gelezen: De rekenproblemen van Kuipers en Keulemans.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Steun onze site daarbij door af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.
