Zou in Nederland zo’n soort interview met Prof. Streeck gepubliceerd worden?

Leestijd: 8 minuten

Zou in Nederland zo’n soort interview met Prof. Streeck gepubliceerd worden?

Eerst een voorspellings-poll

In het Duitse weekblad “Focus” stond vorige week een uitgebreid en zeer interessant interview met Prof. Hendrik Streeck. Hij heeft al direct in april/maart 2020 uitgebreid onderzoek gedaan en gepubliceerd, waarover deze site heeft gerapporteerd. Helaas werd aan zijn werk in Nederland vrijwel geen aandacht besteed.

Het is een interview ,waarin hij terugkijkt op de wijze waarop in Duitsland met de Corona-crisis is omgegaan. Hij zegt veel behartenswaardige woorden hierover, die we helaas in Nederland in de media niet lezen.

Hieronder treft u een vertaling van dit interview aan. Vooraf stel ik twee Quiz-vragen. Hopelijk wilt u die na het lezen beantwoorden en onderaan als reactie plaatsen.

Vraag 1: Welke Nederlandse medicus, die tijdens de Coronaperiode in Nederland met enige regelmaat in het nieuws was, zal in Nederland in 2023 een interview geven met ongeveer deze inhoud?

• Minister Kuipers
• Marc Bonten
• Marion Koopmans
• Marcel Levie
• Jaap Goudsmit
• Diederik Gommers
• Armand Girbes
• Andere Nederlandse professor
• Niemand

Vraag 2: Welke van de volgende Nederlandse media, die ook al voor 2018 actief waren, zal een dergelijk interview publiceren?

• De Volkskrant
• NRC-Handelsblad
• De Telegraaf
• AD
• Trouw
• Nieuwsuur
• Elseviers Weekblad
•  Vrij Nederland
• Een andere medium
• Geen van de media die voor 2018 al actief waren

De winnaar krijgt een leuke prijs. Als er meerdere winnaars zijn dan wordt er geloot.

Nu volgt het vertaalde interview uit Focus:

Interview met prof. Streeck

Overschatte vaccins, slechte gegevens, onnodige strengheid en hysterie: viroloog Hendrik Streeck maakt de balans op van Corona en zou graag een analyse van de fouten zien.

Berlijn, een hotel aan de Potsdamer Platz. Hendrik Streeck, 45, directeur van het Instituut voor Virologie van het Universitair Ziekenhuis van Bonn, heeft het druk in de hoofdstad. Slechts 3.5  jaar geleden verving Streeck een zekere Christian Drosten in Bonn, die vervolgens naar de Charité in Berlijn verhuisde. Toen kwam Corona. En op een gegeven moment werden de twee topexperts gezien als tegenpolen in een rij die veel groter was dan zijzelf.

De centrale vraag was altijd: Hoe gaan we om met Corona? Het is nu voor iedereen duidelijk dat daarbij fouten en vergissingen zijn gemaakt. De hoogleraar uit Bonn is daarom van mening dat een publieke evaluatie dringend noodzakelijk is. Niet om iemand aan de schandpaal te nagelen. Maar men moet ervan leren voor de toekomst, die nog meer gevaren met zich mee zal brengen.

.FOCUS: Mijnheer Streeck, is de pandemie voorbij?

Hendrik Streeck: “Het eenvoudige antwoord is ja.”

En de meer complexe?

Streeck: “Een definitieve beoordeling kan alleen achteraf plaatsvinden. Het virus blijft veranderen, en er zullen hier en daar endemische golven zijn in een of ander land. Maar de wereldwijde dreiging van Corona is voorbij omdat de wereldbevolking een brede immuniteit heeft opgebouwd.”

Er zijn aanwijzingen dat Duitsland achteraf gezien slechter af is dan onze politici graag beweren; en niet alleen wat betreft de psychosociale nevenschade van de maatregelen. Hoe ziet u dat?

Streeck: “Wie alleen kritiekloos het pandemiebeheer prijst, maakt het zichzelf te gemakkelijk. Ook het argument van de preventieparadox en de bewering dat een aantal uit de lucht gegrepen sterfgevallen is voorkomen, is achteraf misleidend en statistisch niet steekhoudend. Op sommige gebieden vind ik zelfs dat we de crisis slechter hebben aangepakt dan andere landen.”

Waar, bijvoorbeeld?

Streeck: “Hoewel Zweden ernstige fouten heeft gemaakt, vooral in het begin, bijvoorbeeld wat betreft de bescherming van de oudere bevolking, moet men uiteindelijk concluderen: Zweden is erin geslaagd zijn samenleving onder controle te krijgen en samen de crisis te boven te komen. Bij de vraag welke lessen uit de pandemie moeten worden getrokken, gaat het om een holistische aanpak.”

Met minder strijd?

Streeck: “Ja, en een grotere openheid; we hebben hier te lang te veel vertrouwd op één enkel wetenschappelijk perspectief. Een pandemie is niet slechts de som van de infecties, maar een medische, politieke en sociale uitdaging waarbij we de effecten en neveneffecten van onze acties beter moeten bespreken. Wij geloven al veel langer dan andere landen dat we het virus absoluut moeten – en kunnen – beheersen.”

De minister van Volksgezondheid tweette toen dat de scholen misschien een jaar dicht moesten.

Streeck: “Wat Karl Lauterbach betreft, spreekt de geschiedenis hier voor zich, zoals zelfs hij inmiddels heeft begrepen. Politieke en wetenschappelijke overwegingen vonden onvoldoende plaats.”

Er waren ook vocale kampen die “Geen Covid” of zelfs “Nul Covid” eisten.

Streeck: “We hebben tot voor kort in China gezien waar dit toe kan leiden. We dachten te weinig na over hoe we pragmatisch met het virus zouden leren leven. Het ontbrak ons aan interdisciplinaire uitwisseling en acceptatie van verschillende standpunten. Sommige werden helemaal niet getolereerd of onmiddellijk in diskrediet gebracht.”

U werd zelf een tijdlang ernstig berispt voor je te nonchalante benadering van het virus.

Streeck: “Het ging al snel meer over goed en kwaad dan over de zoektocht naar de juiste weg. Soms kreeg dit bijna intolerante trekjes, de totaliteit van een enkel argument overheerste in plaats van discours. En men realiseerde zich veel te laat dat de juiste manier om Corona aan te pakken een proces is dat de hele samenleving raakt en dat veel meer dan alleen virologische aspecten heeft. De veelzijdige stemmen van vele deskundigen ontbraken, die uiteindelijk allemaal hetzelfde doel voor ogen hadden.

U bent nu zelf lid van de Corona Expert Raad van de Federale regering. Dus zijn er ondertussen zulke rondes.

Streeck: “En we moeten dit blijven ontwikkelen, ook na pandemieën. Vaak moesten de politiek verantwoordelijken bij een pandemie kiezen tussen twee kwaden: Schoolsluiting of besmetting van de kinderen, om een treffend voorbeeld te geven. Tegelijkertijd werd duidelijk dat geen enkele wetenschapper de waarheid in pacht heeft en in zijn eentje het juiste advies kan geven. Comités van deskundigen moeten uiteenlopende deskundigheid bundelen en onbevooroordeeld discussiëren. Het feit dat we niet openstonden voor resultaten is iets waar we nog aan moeten werken.”

Wie moet dit onder ogen zien?

Streeck: “De wetenschap, de politiek, de media; ook instellingen zoals het Robert Koch Instituut (RKI), het Paul Ehrlich Instituut (PEI), het Leopoldina, de Permanente Commissie voor Vaccinatie (Stiko), de Ethische Raad … Tegelijkertijd mogen degenen die zelf actief waren in het beheer van de pandemie niet de enigen zijn die de herwaardering ter hand nemen. Dat kan niet werken.”

Een deel van de bevolking eist nu excuses of zelfs onderzoekscommissies.

Streeck: “Helaas is er veel bitterheid en haat ontstaan. Maar een dergelijke herwaardering is belangrijk om de tweedeling in de samenleving tot op zekere hoogte te overwinnen. Dit proces kan jaren duren en vergt middelen, maar het mag niet leiden tot het aan de schandpaal nagelen van individuele actoren. We hebben een nieuwe, positieve cultuur van fouten nodig om te kunnen leren voor de toekomst”.

Veel maatregelen worden achteraf verontschuldigd door te zeggen dat men in het begin niet wist hoe gevaarlijk het zou zijn …

Streeck:” …wat waar is. Elk besluit dat in de eerste fase van de pandemie werd genomen, was gebaseerd op de vooronderstelling dat het beter was te strenge dan te milde maatregelen te nemen. Er stonden mensenlevens op het spel. Preventieve voorzichtigheid was zeker in de allereerste fase geboden. We moesten ons alleen sneller aanpassen.”

Wanneer had je beter kunnen weten?

Streeck: “We begrepen de grote lijnen van Corona rond half april 2020.”

Zo vroeg?

Streeck: “Vanaf dat moment was het al duidelijk, onder andere, dat de verspreiding van corona seizoensgebonden zou verzwakken …”

…omdat het warmer werd in de lente?

Streeck: “Precies! Maar het was een tijd waarin er veel alarmerende stemmen waren die het idee van een nul-incidentie strategie nastreefden. De Kanselarij had een soortgelijke, zeer strikte lijn gevolgd. De bereidheid om dit te bespreken groeide met de regeringswisseling.”

Welke belangrijke fouten of vergissingen ziet u nog?

Streeck: “Er zijn een aantal zaken die nu besproken moeten worden, waaronder de maatregelen. Eigenlijk moeten we het hebben over ons begrip van de juiste gegevens voor pandemiebeheer. Op basis daarvan zijn immers veel beslissingen genomen. “Veel” gegevens is niet synoniem met “juiste” gegevens. Er waren weinig goede studies uit Duitsland, maar we maakten vaak gebruik van andere landen zoals Groot-Brittannië of Israël.

Is onze indruk bedrieglijk, of brokkelt het vertrouwen in vaccins inmiddels zelfs in vakkringen af?

Streeck: “Laten we het zo zeggen: niet alle aanvankelijke veronderstellingen over wat de stoffen kunnen doen zijn uitgekomen.”

Wie deed de beloftes?

Streeck: “Deels uit de industrie, deels uit de politiek. De fout in de communicatie was bijvoorbeeld de bewering dat de vaccinatie een hogere immuniteit zou opleveren dan een normale infectie. Dat is technisch fout, zoals we weten. Maar ook de uitstekende bescherming van een vaccinatie tegen infectie werd in het begin benadrukt, hoewel de klinische tests van de vaccins daar helemaal niet op gericht waren.”

Werden vaccins zoals dat van Biontech gewoon overschat?

Streeck: “Ik denk het wel. De hoop en de hype waren gewoon enorm dat dergelijke mRNA-vaccins het einde van de pandemie zouden inluiden.”

Om specifieker te zijn: wat kunnen de huidige Corona-vaccins wel en wat kunnen ze niet?

Streeck: “De vaccins beschermen zeer goed tegen een ernstig verloop. Bescherming tegen infectie daarentegen wordt slechts enkele maanden gegeven. En zelfs gevaccineerde mensen kunnen het virus blijven overdragen.”

Was de bittere strijd over de verplichte vaccinatie dan helemaal niet nodig?

Streeck: “Ik was altijd tegen verplichte vaccinatie in het geval van Corona. In het geval van een virus dat niet kan worden uitgeroeid, kan een dergelijke maatregel niet eens ter discussie worden gesteld. De discussies daarover hebben geleid tot maatschappelijke onrust en verdeeldheid die nog lang zullen doorwerken. Niet alleen vanwege beledigingen zoals de vermeende tirannie van de niet-gevaccineerden. Het werd snel duidelijk dat vaccinatie niet goed is om anderen te beschermen.”

Wat is het grotere probleem: Long Covid, d.w.z. permanente organische schade na een infectie? Of Post Vac, de beruchte bijwerkingen van een vaccinatie?

Streeck: “Beide bestaan zeker. Maar hoe vaak de ziekten werkelijk voorkomen valt nog te bezien. Ik denk dat we onderscheid moeten maken tussen organische en geestelijke ziekten, hoewel ik niemand wil beschuldigen van verbeelding. Bij een aantal, zowel Post Vac als Long Covid, lijken auto-immuunreacties een rol te spelen. Het percentage besmette mensen dat Long Covid in deze vorm ontwikkelt, ligt echter ruim onder de tien procent. De erkende vaccinatieschade is in heel Duitsland nog steeds zeer gering.”

Zijn daar niet eens concrete cijfers voor?

Streeck: “Ook hier is het te vroeg om zinvolle conclusies te trekken. Sommige bijwerkingen werden in het begin slecht geregistreerd. Ook dit probleem is terug te voeren op een nog steeds ontoereikend gegevensbeheer. Stiko, PEI, RKI, Federaal Centrum voor Gezondheidsonderwijs – alles zou in één keer kunnen worden gereorganiseerd: een meer wendbare organisatie opzetten, gegevensgerichte processen standaardiseren, de uitwisseling verbeteren. Volksgezondheid is een veelomvattende uitdaging waarvoor we de mogelijkheden van wetenschap en technologie moeten bundelen. Ik heb echter geen enkele aanwijzing dat iemand in Berlijn momenteel deze grote stap durft te zetten.”

Wat gebeurt er met het instituut na het vertrek van RKI-hoofd Lothar Wieler?

Streeck: “Ik zou het op zijn minst versterkt willen zien. Het zou onafhankelijk moeten worden van het Ministerie van Volksgezondheid, in staat tot onderzoek en bereid tot handelen. Het land heeft grootschalige studies nodig, niet alleen, maar ook op epidemiologisch gebied. En het heeft eindelijk functionerende interfaces met de gezondheidsdiensten nodig.”

Tot op de dag van vandaag zijn de Duitse burgers in verwarring over het feit dat er altijd sprake is geweest van mensen die “met of door Corona” zijn gestorven. Heeft dat niet alle statistieken opgeblazen?

Streeck: “Een opvallende fout was zeker dat er in het begin geen autopsies werden toegestaan. Geneeskunde betekent ook dat we leren van de doden. Met of zonder Corona – het hangt ervan af vanuit welk oogpunt je de cijfers bekijkt.”

Zelfs het RKI moest toegeven fouten te hebben gemaakt, want onder de Corona-patiënten op de intensive care afdelingen bevonden zich alle slachtoffers van ongevallen die toevallig met het virus waren gediagnosticeerd.

Streeck: Dat klopt. Voor de intensive care artsen en hun statistieken is dit nu niet relevant. Niettemin maakt het natuurlijk een verschil voor de samenleving als geheel. Het blijft tot op de dag van vandaag een complex statistisch probleem. Wij weten immers heel goed: wie binnen 28 dagen na een corona-infectie en met de voor corona typische symptomen sterft, is zeer waarschijnlijk aan het virus gestorven, niet alleen met het virus. Een enorm hoog percentage hiervan waren voornamelijk 80-plussers.”

De Duitse interdisciplinaire vereniging voor intensieve geneeskunde en spoedeisende hulp (DIVI) heeft immers een tijdlang gewaarschuwd voor overbelaste intensive care-afdelingen.

Streeck: “En ik was niet de enige die dacht: Als intensive care artsen de noodklok luiden dat ziekenhuizen hun capaciteitsgrenzen bereiken, dan moet je dat geloven. Intussen moet men rustig nagaan waarom er zo’n discrepantie was tussen de werkelijke bezetting van de corona en de waarschuwingen, waarvan sommige aanzienlijk waren. In ieder geval kunnen we op grond van de bezettingsstatistieken niet meer concluderen dat we te maken hadden met een chaos die te wijten was aan Covid. Niettemin moeten de klachten over de omstandigheden in ziekenhuizen zeer serieus worden genomen.”

U heeft zojuist gelezen: Zou in Nederland zo’n soort interview met Prof. Streeck gepubliceerd worden?

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Op deze site willen we geen paywall introduceren. Iedereen die dit wil kan al onze artikelen lezen. Welk onderwerp het ook betreft. Maar wij draaien wel op de vrijwillige bijdragen van onze bezoekers. Daarvoor is deze link beschikbaar. Hartelijk dank alvast.