De documentaireserie "Doe-het-zelf-dictatuur" geeft een prima beeld van de uitwassen die tot de verdere polarisatie in de samenleving heeft geleid. Het is ook nog een unieke vorm van participerende observatie. Vooralsnog zijn de reacties heel voorspelbaar.
Lees volledig artikel: Documentaire serie: fascinerende spiegel voor wie erin wil kijken
Documentaire serie: een fascinerende spiegel voor wie erin wil kijken
Is nu beschikbaar
Sinds donderdag kan de documentaire “De doe-het-zelf-dicatatuur” via NPO-Start bekeken worden. Het is een documentaire die door BNNVARA was besteld, maar die deze omroep niet wilde uitzenden en die uiteindelijk door Omroep Max is overgenomen. Vooralsnog alleen via NPO-Start, wellicht in de toekomst ook nog een keer op NPO2.
Op heel veel manieren houdt de documentaire onze samenleving een spiegel voor, en ook de twee makers Kees Schaap en Fidan Ekiz zelf. Het betreft de belangrijkste ontwikkelingen in de samenleving van de afgelopen jaren: polarisatie. Met aan de basis:
De onwil om open te staan voor een ander verhaal dan dat wat dominant is binnen jouw groep en de bereidheid iedereen die wel naar dat andere verhaal luistert of aanhangt ongenadig aan te pakken.
De vier afleveringen concentreren zich op de verschillende verschijningsvormen van dit proces:
- Tribunalen
- Radicalisering
- Framing
- Angst
De gekozen aanpak met Kees Schaap en Fidan Ekiz zelf als hoofdpersonen blijkt de beste manier geweest te zijn om deze verschijnselen goed in kaart te brengen. Juist omdat het startpunt van de twee zo verschillend was. Kees Schaap (BNNVARA), die vooraf dacht dat het allemaal wel meeviel en aan de betrokkenen zelf lag en Fidan Ekiz, die zelf al meer de klappen van de zweep had ondervonden.
Hun zoektocht van bijna 1,5 jaar kan de kijker goed volgen, mede aan de hand van de gesprekken die ze met een groot aantal mensen voerden. De opname met mij (aflevering 3) stamt van bijna 1 jaar geleden en toen ze me van hun project vertelden zei ik meteen dat ik niet verwachtte dat BNNVARA het eindproduct zou gaan uitzenden.
Live verslag
Wat de serie echt compleet maakt is het laatste deel. Want dat is als het ware een “live-verslag” van precies het proces wat in de voorgaande drie afleveringen wordt beschreven aan de hand van de geïnterviewden. Het laat zien hoe het proces is verlopen waarmee BNNVARA zich van de documentaire kon afwenden. En daarbij argumenten hanterend die applaus zullen geven bij de eigen achterban.
In een van de afleveringen spreekt Kees Schaap zijn verbazing uit dat hij geen linkse mensen voor de camera krijgt bij de documentaire. En ook merkt hij dat gaandeweg bij BNNVARA een proces ontstaat waarbij men minder gelukkig werd met het thema van de documentaire. De wijze waarop men uiteindelijk uit elkaar is gegaan is typerend voor de wijze waarop een cancelproces verloopt en daarom zo fascinerend. Vooral ook omdat Kees Schaap, die jarenlang actief was bij BNNVARA, tot op het eind eigenlijk niet kan geloven wat hem overkomt.
Geschiedenis vastgelegd
Het is te prijzen dat Jan Slagter/Omroep Max ervoor gezorgd heeft dat de documentaire niet helemaal uit het zicht verdween.
Het houdt de polarisende partijen een spiegel voor. Maar ik denk dat het van ijdele hoop getuigt dat men ook echt in die spiegel gaat kijken. Er zullen vooral drogredenen gevonden worden om datgene wat de documentaireserie aankaart te negeren of af te breken.
Ik heb respect voor de wijze waarop Fidan Ekiz openlijk uitkomt voor wat ze denkt en voelt en daarbij niet bang is voor de mogelijke consequenties voor haarzelf. En aan Kees Schaap wil ik zeggen “welcome to the club”. Het werd ongewild een project van participerende observatie.
In ieder geval is het een perfecte vastlegging van een cruciaal moment in de naoorlogse geschiedenis van ons land. De vraag is echter of we over een aantal jaren vaststellen dat dit maar een tussenfase is geweest in de geschiedenis of een kantelpunt. Ik ben bang dat het laatste het geval is en dat de trends die worden vastgesteld in de documentaire onomkeerbaar zijn.
Mischa Blok heeft een uur met de makers gesproken en ook dat is de moeite waard om terug te luisteren.
U heeft zojuist gelezen: Documentaire serie: een fascinerende spiegel voor wie erin wil kijken.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Deze website opereert dankzij de financiële steun van de bezoekers en kent geen paywall of adverteerder. Klik hier als u een (kleine) donatie wilt geven. Onze dank is groot.
