Nederland: model-dictatuur (2)

Leestijd: 4 minuten

Nederland: model-dictatuur (2)

Rapport over effectiviteit van de maatregelen

Woensdag verscheen er een rapport van de officiële Engelse instantie op het terrein van de gezondheid (UKHSA) over de effectiviteit van de genomen niet-pharmaceutische maatregelen (NPI’s)  om Covid-19 te bestrijden. De conclusie van het rapport is dat het bewijs van de werkzaamheid van deze maatregelen (zoals Lockdowns) in Engeland zwak is.

In dit artikel volgt zo direct een overzicht van dat rapport, maar in de kern laat dit rapport zien waar ik me al vele keren – met afschuw – tegen heb verzet bij het RIVM, OMT en aanpalende deskundigen. Men werkte vanuit een model om aan te geven hoe zwaar de druk zou worden op de zorg als er niet bepaalde maatregelen werden genomen. Dan werden die maatregelen genomen en de druk op de zorg nam sterk af, waarna men dat toeschreef aan de maatregelen.

Voor iemand zoals ik, die college heeft gegeven in statistiek en methoden en techniek van onderzoek, hoorde ik uitspraken van Van Dissel cs., die mij letterlijk pijn in de buik verzorgden. Zowel op basis van simpele logica als data-analyse als vergelijkingen met andere landen, waren dat uitspraken, die een wetenschapper van enige statuur niet had mogen doen. En hij kon het ook doen zonder dat hem door de media of andere wetenschappers een strobreed in de weg werd gelegd.

Alvorens de bespreking van dat Engelse rapport kom ik met twee voorbeelden hoe het model ons de baas werd. Helaas is dat niet uniek voor Covid-19, maar zien we op allerlei maatschappelijke onderwerpen modellen een cruciale rol spelen.

Hoe een model het denken overneemt

De volgende twee voorbeelden, die ik al eerder op deze site besproken heb, laten zien hoe bij het RIVM/OMT en andere deskundigen het model de baas werd.

A. De 35.000 bespaarde IC-opnames in het voorjaar van 2020

Eind juni 2020 meldde Van Dissel aan de Tweede Kamer dat de maatregelen die in Nederland genomen waren 35.000 IC-opnames hadden bespaard. Dat hield in gemiddeld 400 IC-opnames tussen eind maart en eind juni 2020.

Hoe kwam Van Dissel tot dit cijfer? Het model van het RIVM had aangegeven dat er tot eind juni circa 38.000 IC-opnames wegens Covid-19 zouden komen als Nederland geen ingrijpende maatregelen nam, zoals die half maart 2020 werden genomen. Er waren uiteindelijk 3.000 IC-opnames geweest, dus Van Dissel concludeerde dat er dus DANKZIJ DE MAATREGELEN 35.000 IC-opnames waren bespaard.

Als je het model beschouwt als de perfecte weergave van de werkelijkheid, dan kan je zo redeneren. Maar, wat ik in mei 2020 al had vastgesteld, bij het model van het RIVM hielden ze geen rekening met het seizoenseffect van Covid-19. Net zoals bij de griep werd de kans op besmetting in de lente en zomer veel en veel kleiner.

Seizoenseffect

Het overgrote deel van de dalingen van de infecties en ziekenhuisopnames in het voorjaar 2020 kwam op conto van dit seizoenseffect. Maar ja, in het model was daar toen geen rekening mee gehouden en daarom verklaarde Van Dissel eind juni 2020 bij de Tweede Kamer “dat de maatregelen meer dan 35.000 IC-opnames hadden bespaard”.

(Ondanks dat de bepalende factor van het seizoenseffect in de zomer van 2020 al zeker was, zijn de modellen van het RIVM, inclusief het model dat leidde tot de Omicron-Lockdown van Kerst 2021, voortdurend – zonder enige kritiek – als leidraad gebruikt bij alle maatregelen die genomen werden).

B. Het ontkennen van Aerosolen

Een andere vergelijkbare enorme uitglijder van Van Dissel vond plaats in augustus 2020. In de technische briefing bij de Tweede Kamer werd van Dissel bevraagd over het feit dat steeds meer wereldwijd werd onderkend dat het virus zich vooral door de lucht verspreidde.

De reactie van Van Dissel verdient een ereplaats in een eerstejaars studieboek over logica als voorbeeld van welke enorme fouten je kunt maken.

Van Dissel zei: “Wij hebben bij ons model helemaal geen rekening gehouden met de verspreiding door de lucht en desondanks zijn de besmettingscijfers enorm gedaald”.  Waarmee hij impliceerde dat aersolen dus geen impact hebben op het ontstaan van infecties.

Ook hier liet Van Dissel zien dat hij blijkbaar niet meer logisch kan denken en alleen maar dacht dat het model de exacte representatie was van de werkelijkheid.

Hoewel Van Dissel geen rekening had gehouden met de aerosolen, was het niet zo dat de aerosolen DUS geen effect hadden op de cijfers:

1. Door het warmere weer tijdens lente en zomer (waardoor de lucht veel meer water bevat) kunnen de aerosolen veel minder lang in de lucht blijven hangen.
2. De maatregelen die genomen werden, zoals het verbieden van bijeenkomsten, zorgden er ook voor dat er veel minder momenten waren dat “aerosolen konden toeslaan”.

Dus de uitspraak van Van Dissel dat de maatregelen hadden gewerkt zonder dat hij rekening had gehouden met aerosolen is van het niveau van de banaan in het oor van Ernie (van Sesam Straat). Die diende om krokodillen te verdrijven. En op de opmerking van Bert “maar er zijn hier geen krokodillen” reageerde Bert met “zie je wel dat die banaan werkt”.

Het bewijs van “het succes van de genomen maatregelen”  werd eigenlijk alleen maar onderbouwd vanuit het model zelf. Daarbij het feit negerend dat het model diverse componenten niet meenam en dus eigenlijk een cirkelredenering oplevert als dat gebruikt wordt als bewijs voor het succes van de maatregelen.

Het Engelse rapport over de maatregelen

Niet voor niets is drie jaar na dato in Nederland nog niet gestart met een echte evaluatie, omdat een hard bewijs van het effect van de maatregelen niet geleverd kan worden (wel van de nadelige effecten van de maatregelen trouwens). Maar wel zijn de meeste maatregelen in een gereedschapskist opgenomen voor de nieuwe wet op publieke gezondheid (WPG).

Hieronder de vertaling van de beschrijving van het Engelse rapport van de officiele gezondheidsinstantie in Engeland door de wetenschapper Kevin Bardosh. Zijn originele artikel treft u hier aan.

“Regeringsrapport: geen goed bewijs dat lockdown heeft gewerkt

De Britse Health Security Agency concludeerde dat het bewijsmateriaal rond NPI’s zwak is

Woensdag bracht de Britse Health Security Agency stilletjes een rapport uit waaruit bleek dat de wetenschappelijke basis voor de effectiviteit van niet-farmaceutische interventies (NPI’s) op de overdracht van Covid zwak was. Deze omvatten maatregelen als lockdown, de ‘regel van 6’, testen en isolatie, gezichtsbedekking, grensbeperkingen en meer.