Dijksma to the rescue De PvdA heeft de zoveelste commissie benoemd om de slechte verkiezingsresultaten te analyseren. Maar wat voor zin heeft dat, als ze van de vorige commissies (en verkiezingsuitslagen) nog niets geleerd hebben? Gelukkig heeft staatssecretaris Dijksma nog tijd over om binnen drie weken met een rapport te komen. Maar ja, in een […]
Lees volledig artikel: Dijksma to the rescue
Dijksma to the rescue
De PvdA heeft de zoveelste commissie benoemd om de slechte verkiezingsresultaten te analyseren. Maar wat voor zin heeft dat, als ze van de vorige commissies (en verkiezingsuitslagen) nog niets geleerd hebben? Gelukkig heeft staatssecretaris Dijksma nog tijd over om binnen drie weken met een rapport te komen. Maar ja, in een uurtje is dat rapport wel geschreven.
Met regelmaat vraag ik me af in welke reservaat vele Nederlandse politici leven. Daar heersen blijkbaar hele andere regels dan erbuiten. Een regel die blijkbaar luidt: “als ik iets toezeg en ik doe het niet dan word ik daarvoor beloond”.
Bij de PvdA wordt gedaan alsof het slechte resultaat te maken heeft met de lijsttrekker voor het Europees Parlement of de gevoerde campagne. En staatssecretaris Dijksma zal er wel voor zorgen dat het rapport dat gaat komen met name over dat onderwerp zal gaan plus nog een aantal plattitudes zoals “als de kiezers t.z.t eenmaal doorhebben wat voor positiefs de PvdA in de regering heeft gedaan dan zullen ze wel weer op de PvdA gaan stemmen” en “we moeten nog beter uitleggen wat we allemaal aan het doen zijn”.
Maar het probleem zit natuurlijk veel dieper. In juni vorig jaar heb ik bij mijn weekpeiling waar de PvdA van 19 naar 16 zetels was gedaald een stuk geschreven over de slechte peilingen van de PvdA.. Interessant om het een jaar na dato nog eens terug te lezen. En in augustus 2008 heb ik een stuk geschreven voor een intern tijdschrift voor lokale bestuurders van de PvdA. Ook interessant om terug te lezen. (Terwijl ik de PvdA toen ruim onder de 20 zetels had staan, meldde Synovate -Politieke Barometer dat de PvdA rond de 25 zetels stond. )
Als je mijn peilingen bekijkt in Peil.nl sinds de PvdA begin 2007 in de regering is gestapt dan haal je daaruit direct de reden waarom de PvdA zo slecht scoort. En dat zal echt niet veel beter worden bij de volgende Gemeenteraadsverkiezingen (zelfs als de PVV op veel plaatsen niet meedoet) of bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen.
Veel politici vergeten helemaal wat ze aan de kiezers hebben toegezegd als ze eenmaal de regering instappen. Nu is dat een soort ingebakken probleem van ons politieke stelsel (we hebben immers coalitieregeringen), maar dat neemt niet weg dat je dan toch zowel bij je campagne naar de verkiezingen toe (in 2006) als bij je handelen na die verkiezingen wel rekening moet houden met je relatie met de kiezers gedurende de vier jaar tot de volgende verkiezingen. En daar zie je hoezeer regeringspartijen vaak de fout ingaan. Dertig jaar geleden werd je daar door de kiezer maar beperkt voor afgestraft. Een groot deel van de kiezers was immers trouw aan hun partij en vaak ontbrak er ook een goed alternatief.
Maar die tijd ligt al zeker meer dan 15 jaar achter ons en toch handelen de meeste politieke partijen of het nog steeds 1985 is.
De ruim 20% van de Nederlandse kiezers die in 2006 op de PvdA stemden deden dat op basis van een aantal overwegingen en verwachtingen. Vervolgens:
– stapte de PvdA in een kabinet met het CDA
– werd Bos minister onder Balkenende
– waren er een hele serie onderwerpen sindsdien waar het kabinet een andere beslissing nam dan de meerderheid van die PvdA-kiezers zouden willen (zoals Irak -enquete, JSF, verlenging Uruzgan, Gen-brief Bussemakers, nieuw referendum over Europa, etc. etc.).
– werd uit de mogelijke keuze als nieuwe fractievoorzitter Hamer gekozen in plaats van Samsom, wat de meeste PvdA kiezers liever hadden gewild
En ik heb niet het gevoel dat ik hiermee een volledige opsomming heb gegeven.
Dus veel tijd lijkt de commissie Dijksma me niet nodig te hebben om op te schrijven waarom bij de laatste verkiezingen nog maar 12% van de kiezers die opgekomen zijn PvdA hebben gekozen. En waarom de PvdA nu al sinds 2006 onder haar traditionele aanhang (lage inkomens/lage opleiding) het slechter doet dan onder de mensen met hoger inkomen en opleiding.
Misschien is het een goede oefening voor de PvdA om eens in vijf korte zinnen te formuleren wat zij nu eigenlijk aan haar kiezers uit 2006 wil zeggen wat zij sindsdien bereikt hebben? En in een paar korte zinnen wat die kiezer mag verwachten van de PvdA in de komende tijd en na volgende verkiezingen?
(Is trouwens ook een goede oefening voor de andere partijen).
Maar Dijksma, die fractiesecretaris van de PvdA was tussen 2003 en 2006, en die een actieve rol heeft gespeeld bij het regeerakkoord zal de laatste zijn die bereidt is om toe te geven dat de problematiek van de PvdA heel weinig te maken heeft gehad met de aanloop naar 4 juni. Maar daarvoor zit ook zij al te lang in dat reservaat (in de terminologie van na de nederlaag uit 2002: “onder de kaasstolp”).
Er heerst een existentiele crisis in Den Haag, maar de laatste die dat beseffen, zitten daar. Want anders kan ik ook niet verklaren hoe de VVD de uitslag van 4 juni met gejuich heeft ontvangen. Zoiets als blij te zijn bij De Graafschap, want dat team is niet zoals Volendam rechtstreeks uit de Eredivisie gedegradeerd, maar pas na de nacompetitie. En dat het CDA blijkbaar ook tevreden met de uitslag was. (“We zijn de grootste gebleven”. Inderdaad met het slechtste resultaat ooit).
Gelukkig komt Synovate (Politieke Barometer) en Nova te hulp met peilingen waar het allemaal toch niet zo erg blijkt te zijn. Terwijl de PvdA bij de verkiezingen van het Europees Parlement 12% scoorde, meldde de Politieke Barometer een dag later dat voor de Tweede Kamer de PvdA op 19% staat. En dat is maar 4% minder dan in 2006. Dat lijkt op een andere bijzondere daad van Synovate na de Gemeenteraadsverkiezingen van 2002. Fortuyn had in Rotterdam net 34% van de stemmen achter zich gekregen. Synovate (toen Inter/View) had toen ook een landelijke uitslag berekend en op basis daarvan stond Fortuyn nog maar op 12%. Mijn reactie bij Goedemorgen Nederland (waar ik aangaf dat Fortuyn landelijk rond de 20% stond) was dat met zo een score dan Fortuyn in Enschede blijkbaar -4% had gehaald.
Ik heb al vaker aangegeven dat de peilingen van de politieke barometer, zoals door Nova weergegeven, een duidelijke onderschatting laten zien van de bewegelijkheid van het electoraat. (Op dezelfde manier waarop ze 3 weken voor de verkiezingen meldden dat de VVD op 4 zetels stond voor het Europees Parlement en D66 op 1 zetel). Maar het is een soort uitslag die voor Den Haag geruststellend werkt en die dan ook door De Volkskrant altijd een-op-een wordt overgenomen. Totdat er een verkiezing is en dan wordt er ineens geroepen “dit hadden we niet verwacht!”, “hoe kan dit toch komen?” , “wat moeten we doen?”. En enkele weken later is het allemaal weer vergeten, tot de volgende verkiezing.
En terwijl de resultaten van mijn peilingen op vele nieuwssites op internet terug te vinden zijn (zoals nu.nl, De Telegraaf, Elsevier, Trouw) gebeurt dat zelden bij teletekst of De Volkskrant. Die publiceren natuurlijk wel toen de Politieke Barometer op 16 mei meldde dat de VVD op 4 zetels stond en D66 op 1, want dat was in Nova geweest. Het reservaat bestaat niet alleen uit politici…
U heeft zojuist gelezen: Dijksma to the rescue.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Terug naar de homepage
