Misschien wel de grootste blunder met de RIVM-modellen was de prognose die leidde tot de (paniek-) lockdown van 19-12-2021. Terwijl de IC-bezetting vanaf begin december steeds daalde, prognotiseerde men ongekend hoge cijfers. Doordat de verantwoordelijken daarvoor noch door de media, noch in Den Haag op zijn aangesproken, dreigt een herhaling in het najaar.
Lees volledig artikel: Helaas staan de seinen nog op oranje!
Helaas staan de seinen nog op oranje!
Niet optimistisch over het najaar
Mijn ervaringen de afgelopen tijd, inclusief het rondetafelgesprek bij de Commissie VWS van de Tweede Kamer, hebben mij niet echt optimistisch gemaakt.
Sinds eind februari is natuurlijk de bron van ons grootste risico de oorlog in Oekraïne. Zowel de directe (sterven en lijden) als de indirecte risico’s (voedselvoorziening, energie, prijzen, economie) zijn heel groot. En de werkelijke gevolgen ervan zijn nog niet te overzien.
Als ik me echter alleen richt op de ontwikkelingen op het terrein van onze gezondheid sinds begin 2020, dan denk ik dat we op dit moment vooral een cosmetische omslag meemaken. Een periode zonder zichtbare beperkingen, die we zeker zo goed mogelijk moeten gaan benutten. Dat gezegd hebbende, zijn er nog signalen genoeg om te beseffen dat het ook weer zo kan omslaan. Waarschijnlijk niet gedurende de komende paar maanden. Maar de grote uitdaging zal, denk ik, gaan komen ergens tussen september en december.
Het is vrijwel zeker dat in die periode, zoals trouwens vrijwel altijd in dat deel van het jaar in ons land, infecties van delen van de ademhalingsorganen weer duidelijk zullen gaan toenemen. Welk virus dan de grootste impact zal hebben, is nu nog niet duidelijk. RSV of influenza of Corona zijn de kandidaten. De druk op de zorg zal dan weer fors toenemen. Als we daarbij geluk hebben zullen de IC’s net zoals met Omikron relatief gezien minder snel worden belast. Maar als de druk op de IC’s wel toeneemt, dan vrees ik het ergste.
En als ik goed tussen de regels lees, lijken we te weinig te hebben geleerd van de afgelopen 2 jaar. En dat komt vooral omdat we niet tot een evaluatie over zijn gegaan om de kwaliteit van het werk van de hoofdrolspelers naar waarde te schatten. En daar is veel misgegaan.
De paniek-lockdown van december 2021
Dan hoef ik alleen al te denken aan de modellen van het RIVM, op basis waarvan allerlei maatregelen genomen zijn in de categorie NPI (Non-pharmaceutical interventions). Het was helaas vrijwel steeds een vorm van luchtfietserij, waarbij men met getallen schermde, waardoor in politiek Den Haag en in de media de illusie van een vorm van zekerheid werd geschapen. Maar onderweg leerde men in Den Haag er blijkbaar niets van, want – als enig Europees land – werd eind vorig jaar nog een complete lockdown afgekondigd.
Om nog even een helder gevoel erover te krijgen, lees dit artikel eens terug van 18 december 2021 met de titel “Op weg naar een paniek-lockdown”.
Besef hoeveel schade de samenleving weer heeft opgelopen door die lockdown, die pas zes weken later wat werd versoepeld.
Iedereen die een belangrijke rol gespeeld heeft bij de totstandkoming van die lockdown (zowel bij de opstelling van het model als bij de advisering) zou niet meer serieus genomen moeten worden ten aanzien van dat soort voorspellingen. Maar als je goed rondkijkt, dan zie je dat alle betrokkenen nog gewoon op hun plek zitten en als de druk op de IC’s weer gaat toenemen, en dat gaat om welke reden dan ook gebeuren in het najaar, dan zullen zij weer een belangrijke rol spelen bij de advisering/bepaling van het beleid.
Zodat wij ons dit alles nog goed zullen herinneren, wil ik nog even die periode vanaf eind november 2021 t.a.v. de IC-bezetting onder de loep nemen in relatie tot de modellen en prognoses van het RIVM en adviezen van het OMT.
Dit is het verloop van de IC-bezetting van het afgelopen half jaar met of door Covid-19. We zitten nu rond de 35.
De werkelijkheid
Op 13 december gaf Van Dissel een presentatie in het Catshuis waarbij de bezetting op de IC’s op 1 januari op 700 werd voorspeld. In werkelijkheid werd het 460. Gezien alles wat we toen al wisten over Omikron, riep ik op 26 december op om onmiddellijk de lockdown te beëindigen. Maar daar begon men mondjesmaat pas 3 weken later mee.
Besef daarbij dat Van Dissel op 13 januari een presentatie in het Catshuis gaf. We zaten dus toen nog in de lockdown die de regering op 19 december had afgekondigd. De rode lijn was de prognose als we tot aan de lente die strenge lockdown zouden handhaven! De paarse lijn geeft de ontwikkeling aan als de strenge lockdown eind januari omgezet zou worden naar een avondlockdown.
De prognose van dat model van 13 januari 2022 liet zien dat zelfs als we die lockdown compleet zouden handhaven, de IC-bezetting eind maart toch nog rond de 750 zou uitkomen. Maar als we eind januari over zouden gaan tot een avondlockdown zou de IC-bezetting half maart minimaal de 1000 ruim overtreffen (en de mediane prognose lag zelfs boven de 2000, terwijl we in Nederland zelfs in april 2020 niet boven de 1400 zijn uitgekomen).
In werkelijkheid werd de IC-bezetting rond de 150, terwijl we in de loop van februari heel sterk zijn gaan versoepelen!
Dit is in blauw die werkelijke bezetting aangegeven ten opzichte van het model.
Dus die blauwe lijn (de werkelijkheid) ligt aan de onderkant van het roze gebied en dat is de prognose als we tot een de lente een lockdown zouden hebben ingesteld.
Ter verantwoording roepen
Terwijl Van Dissel en Wallinga (de modelleur) elke twee weken bij de NOS een soort college mochten geven (de laatste was op 19 februari) zijn ze noch toen, noch in de maanden erna kritisch ondervraagd over de modellen van december 2021 en januari 2022, modellen die compleet mis zaten en waardoor we nog een lockdown hebben gekregen. Daarbij kunnen Van Dissel en Wallinga zich niet beroepen op “de preventieparadox”, die zo vaak als maskering voor fouten wordt gebruikt, omdat in bijvoorbeeld Engeland geen maatregelen werden genomen en de cijfers ontwikkelden zich daar ook gunstig.
Ook de verdediging met “We wisten niet dat Omikron veel milder zou verlopen” zou heel zwak zijn. Want dat was toen al in voldoende mate bekend. Lees nog eens ons artikel terug van 7 december met de titel “Omikron, vloek of zegen?”
Maar zelfs met de gunstige signalen over Omikron uit Zuid-Afrika en Engeland en de dalende ziekenhuisdruk vanaf 10 december is op 18 december tot die complete lockdown besloten. Van alle besluiten die de regering in de afgelopen twee jaar heeft genomen rondom Covid-19 behoort deze wel tot de top-3 van de meest stupide. Juist door die dalende ziekenhuisdruk die er was, had men de tijd om aan te zien hoe de ziekenhuisdruk door Omikron de volgende paar weken zich zou ontwikkelen. En kon men de tijd nemen voordat er drastische stappen zouden worden genomen.
Maar dat zelfs zo een gruwelijk slecht besluit als deze lockdown van eind 2021, noch in de media, noch in de politiek, geleid heeft tot het openbaar ter verantwoording roepen van de belangrijkste betrokkenen (zoals Van Dissel, Wallinga, de verantwoordelijke minister en Rutte), wekt bij mij de angst dat ook in het najaar die betrokkenen de draad van de slechte modellen weer kunnen oppakken, met alle gevolgen van dien.
U heeft zojuist gelezen: Helaas staan de seinen nog op oranje!
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
Daarom zullen we op onze site nog steeds de ontwikkelingen nauwgezet volgen. Steun onze site met af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.
