Maatschappij

De Tweede Kamerverkiezingen tussen 2002 en 2021 laten belangrijke electorale patronen zien. Ze geven richting aan wat we tot en met 22 november kunnen verwachten.

In De Nieuwe Wereld sprak ik met Ad Verbrugge over de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 en legde uit waarom het historische verkiezingen zullen worden. Ook door de complexe uitdaging van de regeringsvorming erna.

Er zijn twee grote blokken van kiezers en partijen met sterk tegengestelde opvattingen over klimaat en asiel. Dat zal overgangen van kiezers tussen partijen van het ene blok naar het andere sterk beperken en bepalend zijn voor de uitslag van TK2023.

Aan de hand van kaarten van de grootste partij per gemeente sinds TK2002 is een goed beeld te geven van de ingrijpende electorale veranderingen in Nederland. Niet alleen per partij, maar zeker ook per regio.

Op basis van de bevindingen van het Cold Case Team, dat in opdracht van de Hoge Raad opmerkelijke nieuwe bevindingen heeft gedaan, is weer een nieuw herzieningsverzoek ingediend bij de Hoge Raad in het belang van Louwes. Ook deze informatie laat zien hoe zwak de basis is van de veroordeling van Louwes destijds.

De eerste peiling na de val van het kabinet laat zien hoe dicht VVD, BBB en PvdA/GroenLinks bij elkaar staan. Maar ook wat een impact de deelname van Pieter Omtzigt aan de verkiezingen zal hebben. Mede door de vele nieuwe gezichten kan er tijdens de campagne nog veel gebeuren.

De voorkeur voor bepaalde premierskandidaten kan een grote invloed hebben op de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen. Slechts twee kandidaten hebben op dit moment een brede steun: Omtzigt en Aboutaleb. Maar de verkiezingscampagne kan daar nog verandering in brengen.

Zoals bij ieder Tweede Kamerverkiezingen is de vraag wie de premier zal worden cruciaal bij de afwegingen van de kiezers. De situatie is nu uniek als we het vergelijken met eerdere verkiezingen. Dat zal terug te zien zijn in de campagne en in de uitslag.

Hoewel cruciale keuzes in de komende weken nog gemaakt moeten worden kan er al veel gezegd worden over de richting van de uitslag van TK2023. De kans is groot dat minstens twee partijen boven de 35 zetels uit zullen komen.

De VVD staat bij de onderhandelingen over de aanpak van asiel en immigratie op een belangrijke electorale tweesprong. De keuze die de VVD daarbij maakt lijkt ten grondslag te liggen aan hun opstelling bij de huidige moeizame onderhandelingen.

Na de - aangekondigde - aardbeving van 15 maart is het wachten op de volgende. Die wordt in Californië "The Big One" genoemd. De contouren van die grote aardbeving tekenen zich al af in de dit weekend gehouden peiling via Peil.nl, waar ook de aanhang van Pieter Omtzigt is meegenomen. En die uitslag hebben we sinds de vorige eeuw niet meer gezien!

Het onderzoek van Peil.nl van dit weekend laat zien hoe complex electoraal de situatie is ten aanzien van een aantal grote problemen, waar de regering voor staat. De periode tot aan Prinsjesdag zou wel eens grote electorale en politieke veranderingen kunnen laten zien

Bij verkiezingen zien we grote verschuivingen. Maar als je onder de motorkap kijkt zie je meer stabiliteit en niet alleen polarisatie.

De documentaireserie "Doe-het-zelf-dictatuur" geeft een prima beeld van de uitwassen die tot de verdere polarisatie in de samenleving heeft geleid. Het is ook nog een unieke vorm van participerende observatie. Vooralsnog zijn de reacties heel voorspelbaar.

Ook ik heb meegewerkt aan de documentaire over de cancelcultuur. Had de makers al direct gezegd dat ik verwachtte dat die niet door BNNVARA op tv zou worden gebracht. Komt nu dankzij Omroep Max wel op NPO Start. Benieuwd of OP1 er nu aandacht aan gaat schenken.

De koehandel om de zetels in de Eerste Kamer heeft de regeringspartijen twee zetels extra opgeleverd, die ze niet hadden gehad als de uitslag van 15 maart direct was vertaald in Senaatszetels. Het geeft nogmaals aan dat respect voor de kern van de democratie verdwijnt als men politieke winst kan behalen.

Bij goed verkiezingsonderzoek moet je zorgen dat de resultaten representatief zijn voor Nederland. Maar hoe kan het dan dat inmiddels meer dan 3% in het onderzoek aangeeft BBB gestemd te hebben bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021? Als je niet oplet dan heeft dat een verlagend effect op de uitslag van BBB in actuele peilingen.

De versleping van het lijk en het toedienen van messteken daarna zegt heel veel over het motief van de dader en wie hij kan zijn. Gelukkig heeft nu ook het ColdCase Team Amsterdam dat geconstateerd en speelt dat een rol bij het herzieningsverzoek waar de Hoge Raad binnenkort haar eerste uitspraak over doet.

Een column van Ronald Plasterk over een onderwerp dat een steeds groter probleem wordt. Het miskennen dat persoonlijke opvattingen een rol spelen bij de wetenschap en wetenschappers.

Het vertrouwen in politiek en politici is op het laagst gemeten punt. Maar als je de toelichting hoort van het CBS begrijpen ze daar niet wat er in de samenleving aan de hand is. Blijkbaar niet gekeken naar het interview met Michael Sandel in Buitenhof. Die nog veel meer zei wat politici en autoriteiten ter harte zouden moeten nemen.

Ook de peiling van deze week laat zien hoe slecht zowel de regeringscoalitie als de regeringspartijen er bij de kiezers voor staan. Zulke negatieve cijfers voor de regering zijn in Nederland maar weinig voorgekomen.

Gevraagd is aan te geven hoe men denkt dat de zeespiegel in Nederland in het verleden is gestegen en in de toekomst zal stijgen. Die resultaten zijn afgezet tegen de stemkeuze met interessante (grote) verschillen.

Eindelijk duikt de WOB-informatie van de "Desinformatie- Werkgroep" op in traditionele media. Daardoor wordt het nog duidelijker hoezeer de regering op dit punt de Kamer verkeerd heeft voorgelicht.

Een fascinerende interactieve kaart van de grootste partij per stembureau bij de Provinciale Statenverkiezingen van 2023. Het geeft een goede indruk van de electorale - en maatschappelijke - scheidslijnen binnen Nederland.

De aanhang van de regeringspartijen is nog maar de helft van die van twee jaar geleden. BBB is twee keer zo groot als de VVD. En nog maar 30% hoopt dat de regering de rit uitzit.

De zaak die het OM tegen De Mos heeft aangespannen, heeft - nu we de uitspraak van de rechter kennen - onnodig grote schade berokkend, niet alleen aan de verdachten. De angst is dat de reactie van het OM en/of andere politieke partijen uit het college in Den Haag die schade nog veel verder zal doen oplopen.

Wat zich al lang aankondigde heeft zich nu voorgedaan. Als politiek Den Haag de uitslag goed tot zich laat doordringen weet men dat dit echt de laatste kans is om de val in het ravijn te voorkomen.

Uit de Thorbecke-lezing van Pieter Omtzigt is goed op te maken hoe de regering in steeds grotere mate de grondwet schendt. Met daarin veel schokkende voorbeelden. Het sluit op een bijzondere wijze aan bij mijn Thorbeckelezing uit 2013.

Een interview met de schrijver van een nieuw boek over een ander bijzonder boek over massavorming: James Roolvink.

De combinatie "verkiezingsuitslag van BBB" en het boek "De Stikstoffuik" scheppen een nieuw momentum met nogal verwarrende ontwikkelingen voor een deel van de bevolking.