Gevaccineerd of ongevaccineerd: de cijfers

Leestijd: 5 minuten

Vaccinatiestatus

Op het coronadashboard staat informatie over de vaccinatiestatus van alle Nederlanders. Uit de verantwoording blijkt dat er een aantal problemen zijn rondom de nauwkeurigheid van de registratie en de definities. Zo worden degenen, die maar één keer zijn gevaccineerd, maar wel de afgelopen zes maanden positief zijn getest, niet als volledig gevaccineerd geregistreerd.

Via een steekproefonderzoek onder de bevolking is een uitgebreider inzicht te geven van de cijfers op basis van de opgave van de ondervraagden zelf. Maar ook daarbij zijn er wat beperkingen. Want een steekproefonderzoek heeft marges van nauwkeurigheid en er is een onderrepresentatie bij inwoners met een buitenlandse herkomst bij Peil.nl.

Voor zover relevant zal bij een aantal tabellen/grafieken, daarop nog worden ingegaan.

Hieronder het overzicht van de vaccinatiestatus naar een aantal demografische kenmerken (leeftijd, geslacht en opleidingsniveau).

Mannen en vrouwen

Opvallend is het verschil in vaccinatiestatus mannen en vrouwen. Onder de vrouwen is een duidelijk hoger percentage ongevaccineerd dan mannen. Als dan apart gekeken wordt naar leeftijd, dan is dat verschil vrijwel geheel toe te schrijven aan de leeftijdsklasse onder de 45 jaar. Van die groep is 27% van de vrouwen niet gevaccineerd en 14% van de mannen niet. Bij de leeftijdsklasse boven de 65 jaar is er geen verschil naar geslacht. Dat duidelijke verschil bij de vrouwen in de jongere leeftijdsklassen zal veroorzaakt worden door zorgen rondom vruchtbaarheid en mogelijke zwangerschap.

Er is ook een vergelijkbare grafiek gemaakt, maar dan naar de huidige politieke voorkeur.

Aanhangers partijen

Deze grafiek laat goed zien hoe groot de verschillen zijn tussen de aanhangers van de verschillende partijen. Terwijl bij D66-kiezers iedereen is gevaccineerd is dat bij 85% van de FVD-kiezers niet het geval.

Ook is de vraag gesteld of men wist of dacht dat men al een keer geïnfecteerd was geraakt met Covid-19. 12% zegt dat zeker te weten en 8% geeft aan te denken dat dit het geval is geweest. Omdat er meer dan 2 miljoen positief getesten zijn in Nederland (12% van de bevolking) en het feit dat het RIVM aanneemt dat het aandeel geïnfecteerden daar een factor 2 á 3 boven ligt (o.a. ook omdat een deel van de geïnfecteerden geen symptomen hebben gehad), nemen we in de onderstaande tabel aan dat ook degenen die zeggen dat ze denken geïnfecteerd te zijn geweest dat inderdaad zijn geweest.

Bij de onderstaande tabel valt dan vooral op dat ruim 40% van de mensen die niet gevaccineerd zijn in Nederland aangeven dat ze al wel een infectie hebben doorgemaakt!

Op basis van deze tabel wordt geschat dat 1,29 miljoen Nederlanders niet gevaccineerd zijn en ook niet de infectie hebben doorgemaakt. Dat getal heeft een marge van ongeveer 200.000 naar boven of naar beneden. Naar beneden doordat er waarschijnlijk meer mensen geïnfecteerd zijn dan ze zelf aangeven (doordat ze geen symptomen hadden en zich niet hebben laten testen). En naar boven omdat het onderzoek een onderrepresentatie heeft van inwoners van niet-westerse herkomst.

Bijwerkingen

Aan degenen die gevaccineerd zijn, is gevraagd of die vaccinatie bijwerkingen heeft gehad. Dat splitsen we uit naar type vaccin. Belangrijk is te beseffen dat dit dus een zelf-rapportage  is. Dus het onderscheid tussen lichte en zware bijwerkingen is op basis van een subjectieve beoordeling.

Bijna de helft meldt geen bijwerkingen, 38% lichte kortdurende bijwerkingen. 8% meldt lichte bijwerkingen, die wat langer duurden. 5% meldt zware bijwerkingen. Dat zijn dus ongeveer 600.000 Nederlanders. De respondenten hebben bij zware bijwerkingen gemeld wat die zijn. Dat is een scala van antwoorden: lange tijd zeer moe wordt dan het meeste gemeld. Daarnaast lange tijd zware hoofdpijnen. Ruim 1% meldt ernstige klachten, die met hart en longen te maken hebben en in sommige gevallen tot ziekenhuisopnames hebben geleid. (Vanzelfsprekend is niet objectief vast te stellen of dit al dan niet door de vaccinatie komt).

Bij Lareb staan op dit moment 155.000 meldingen van bijwerkingen. Maar zowel de procedure van de aanmeldingen als de categorisering is niet 1-op-1 te vergelijken met dit overzicht. Waarbij er dus rond de 600.000 personen zijn die menen dat ze zware bijwerkingen hebben gehad.

Inschatting van de risico’s

Al op eerdere momenten is vanuit gedaan onderzoek via Peil.nl gemeld dat er een grote overschatting is van zowel de eigen risico’s m.b.t. Covid-19 als die van mensen met dezelfde leeftijd. Ook deze keer is geprobeerd via een aantal vragen en uitsplitsingen een inzicht te geven in die inschattingen.

Eerst een overzicht van de inschatting van het eigen risico om binnen 3 maanden geïnfecteerd te worden uitgesplitst naar een aantal kenmerken. Ter referentie: Het laatste kwartaal vorig jaar werden 500.000 mensen positief getest. Dat is 3% van alle Nederlanders.

Deze tabel laat zien dat:

• 24% van de Nederlanders denkt dat hij/zij een kans van meer dan 10% heeft om de komende drie maanden geïnfecteerd te raken.
• Van de gevaccineerden denkt 27% dat hij/zij een kans van meer dan 10% heeft om geïnfecteerd te raken. Dat is groter bij de gevaccineerden met Janssen en AstraZeneca dan met Pfizer en Moderna.
• Van de ongevaccineerden denkt 12% dat de kans groter dan 10% is. Bij degenen die geïnfecteerd zijn geweest is dat 20%. (Ongevaccineerden zijn gemiddeld jonger dan gevaccineerden, dus dat beïnvloedt deze inschatting).

Ten slotte is de vraag gesteld welke kans men denkt dat gevaccineerden en ongevaccineerden hebben om in het ziekenhuis te komen nadat men geïnfecteerd is geraakt. Als referentie kan gebruikt worden het percentage dat Prof. Van Dissel gebruikte bij zijn presentaties voor de Tweede Kamer van 1,5%.

Wat de bevolking denkt

(Bij de vraagstelling kon men percentages aangeven van onder de 1%, 1%, tussen de 2 en 5%, tussen de 6% en 9% en vervolgens steeds met klassen van 10% tot aan 100%. De weergave betreft dus optellingen van diverse antwoordklassen).

Deze grafiek laat zien, dat terwijl de kans om in het ziekenhuis terecht te komen als je geïnfecteerd was als ongevaccineerde vorig jaar werd geschat op 1,5%, de bevolking het volgende denkt:

• 37% van de Nederlanders denkt dat ongevaccineerden een kans van 30% of meer hebben om in het ziekenhuis te komen. 55% denkt een kans van 10% of meer. Als illustratie hoe sterk de kans wordt overschat is nog het volgende. 1 op de 6 Nederlanders denkt dat de kans voor een ongevaccineerde om – als die wordt geïnfecteerd – in het ziekenhuis te komen 70% of hoger is.
  
• 8% van de Nederlanders denkt dat gevaccineerden een kans van 30% of meer hebben om dan in het ziekenhuis te komen. 24% denkt een kans van 10% of meer. 1 op de 30 Nederlanders denkt dat die kans dan 70% of meer is.

Deze grafiek krijgt nog een extra dimensie als gekeken wordt welke verschillen in beantwoording er zijn tussen degenen die zich niet hebben laten vaccineren en wel.

Deze grafiek moet als volgt gelezen worden:

De laatste twee kolommen:

• 41% van de mensen die gevaccineerd zijn, denken dat een ongevaccineerde een kans van meer dan 30% heeft om in het ziekenhuis te belanden als hij geïnfecteerd raakt. Van de ongevaccineerden denkt 6% dat.
• 6% van de mensen die gevaccineerd zijn, denken dat een gevaccineerde een kans van meer dan 30% heeft om in het ziekenhuis te belanden als hij geïnfecteerd raakt. Van de ongevaccineerden denkt 20% dat.

De eerste twee kolommen:

• 14% van de mensen die gevaccineerd zijn, denken dat een ongevaccineerde een kans van ongeveer 1% heeft om in het ziekenhuis te belanden als hij geïnfecteerd raakt. Van de ongevaccineerden is dat 78%.
• 43% van de mensen die gevaccineerd zijn, denken dat een gevaccineerde een kans van ongeveer 1% heeft om in het ziekenhuis te belanden als hij geïnfecteerd raakt. Van de ongevaccineerden is dat 54%.

Het laat goed zien hoe slecht de inschattingen zijn van de risico’s en tegelijkertijd hoezeer die gekleurd worden door de eigen opvatting ten aanzien van vaccinatie of andersom: op grond van welke argumenten mensen tot vaccinatie hebben besloten.

U heeft zojuist gelezen: Gevaccineerd of ongevaccineerd: de cijfers.

Steun onze site om dit soort informatie te blijven brengen. Geef af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.