Covid Dagcijfers 28 december 2021

Het oog van de storm (in een glas water?)

We zijn inmiddels aangeland in het oog van de storm: de Delta cijfers zijn flink gedaald en onderhuids begint de Omikron golf aan te zwellen. Dat zal zich met name uiten in een grote piek als we kijken naar het aantal positieve testen dat we mogen verwachten. Onze verwachtingen zijn gebaseerd op de cijfers uit Gauteng die we vrijwel dagelijks bijwerken.

Het aantal echte besmettingen zal in de top van de PCR-curve theoretisch kunnen oplopen tot een half miljoen, maar dat aantal zullen nooit te zien krijgen. In de eerste plaats omdat altijd slechts een klein deel van de besmetten zich laat testen. Omdat minder mensen klachten gaan krijgen, zal dat aandeel zal bij Omikron nog eens flink kleiner zijn. Een eerste voorzichtige schatting is dat het er wel eens 35.000 zouden kunnen gaan worden.

Maar we hebben een paar weken geleden, nog voordat de lockdown over ons werd uitgesproken, aan de cijfers uit Zuid-Afrika kunnen zien dat er daar veel minder ziektelast is ontstaan, daar net een factor 10.

Aandeel Omikron

De media meldden al een aantal dagen dat in het nieuwe jaar Omikron wel eens dominant zou kunnen zijn. Voor gisteren werd gemeld dat het aandeel inmiddels wel eens 75% zou kunnen zijn. Laten wij iedereen uit de droom helpen, het aandeel dat voor gisteren in onze modellen staat is 79%, dus van een melding door RIVM van 75% gaan wij alleen maar glimlachen: midden in de roos nog steeds!  Dat het nog niet te merken is in de ziekenhuizen kan liggen aan het feit dat Omikron zich tot nu toe blijkbaar vooral verspreidt onder de jongere groepen. Als de positieve testen echter fors gaan stijgen dan moet dat mede komen door de ouderen en dan wordt duidelijk in welke mate het leidt tot minder ernstig zieken. (Het gevaar is wel, zoals Maurice vandaag uitlegde, de toename in de ziekenhuizen met name zal komen door degenen die MET Covid-19 zijn opgenomen. In dat geval zal het vooral uit de IC-opnames moeten blijken dat Omikron beduidend minder ziek maakt).

Volgens de voorlopige berekeningen zal in de eerste week van januari het aantal patiënten met Omikron de overhand gaan krijgen. Of we ook een toename van het totaal aantal opnames gaan zien wordt nog even spannend. Voorlopige prognose is dat we inderdaad die toename net gaan zien, maar zeker weten doen we dat niet.

Maar de prognose van het RIVM dat er wel eens 5000 patiënten op de IC kunnen komen te liggen, halen we in de verste verten niet. Het zijn er nu 535 en nog steeds dalende. Alleen als Omikron toch ziekmakender is dan wij nu denken op basis van de eerste indicaties uit Europa kan dat aantal IC-opnames wel boven het hoogste punt van een maand geleden (675) uitkomen. De storm is dus waarschijnlijk slechts in een glas water.

Lockdown effect

De grafiek die Van Dissel heeft getoond ter onderbouwing van de noodzaak van de lockdown, suggereerde een afname van het aantal IC bedden van 60% ten opzichte van de situatie met slechts een milde lockdown.

We zien in onze grafieken geen enkele knik die daarvan het gevolg zou kunnen zijn. Nu zal er gezegd worden dat het “zonder deze lockdown …..“. Maar als je de Belgische cijfers er naast zet, zie je geen verschil. De Belgische cijfers dalen zonder een lockdown aldaar zelfs een fractie sneller. Te verwachten is dan ook dat het opheffen van de lockdown maatregelen ook niet zal leiden tot zichtbare verschillen.

Merkwaardig overigens dat volgens Van Dissel het afremmen van de besmettingen niet alleen zorgt voor het trager verlopen van de epidemie (dus minder ziekenhuisopnames), maar dat het de epidemie ook eerder laat aflopen, waardoor minder mensen immuniteit opdoen. Het vertragen van de epidemie zorgt er juist voor dat hij langer gaat duren en het plaatje van het RIVM laat juist  het tegendeel zien. Dat is een bizarre gedachte om dit verloop te kunnen verklaren.

De grafieken

Veel geschreven, nog niets laten zien. Hier zijn dan de grafieken, die zoals verwacht het toppunt van saaiheid zijn. De enige spanning is wanneer de krul naar boven zichtbaar zal zijn. In de opnamecijfers zien we nog vrijwel niets:

Wel lijkt nu bij de PCR het dal bereikt, vrijwel precies volgens prognose. De cijfers voor eergisteren zijn nog steeds onbekend. We gaan er niet op wachten, ze lijken door computerstoringen ook incompleet plus dat de Kerstdagen ook tot minder uitgevoerde testen heeft geleid.

De grafiek voor de R-waarde toont heel veel interessante details. Meest opvallende is dat deze, berekend op basis van de PCR waarde, vrij nauwkeurig de prognose lijkt te volgen, wellicht met een kleine achterstand in de tijd. Daarentegen heeft de R-waarde op basis van het aantal opnames juist wat voorsprong. Daar kunnen allerlei verklaringen voor zijn. We gaan de prognose pas bijstellen, als we de variabelen die hiervoor verantwoordelijk zijn, beter in beeld hebben. De kortere incubatietijd van Omikron speelt een rol, maar ook de waarden voor de ziektelast.

Daarnaast zien we ook nog de R-waarde uit België. Op de dag waarop de lockdown inging in Nederland, zien we de Belgische cijfers verder dalen, terwijl die in Nederland juist even stegen. Het is niet zo veel, maar de verwachting van het RIVM dat we zo de epidemie een flinke tik zouden geven, had een totaal ander beeld moeten geven: een halvering van de R-waarde in de laatste paar dagen.

De dagcijfers van de ziekenhuisopnames zijn:

• Aantal ziekenhuisopnames gisteren 191 *
• Aantal ziekenhuisopnames eergisteren: 116 *
• Actuele geschatte R-waarde op basis van ziekenhuisopnames: 0,87 **

U heeft zojuist gelezen: Covid Dagcijfers 28 december 2021 – Het oog van de storm (in een glas water?).