We hadden gehoopt dat een ‘nieuw’ kabinet en een nieuwe zorgminister het verschil zouden gaan maken. Maar die hoop werd gisterenavond op de persconferentie versplinterd. En juist omdat er een vergelijking werd gemaakt met Denemarken parafraseren we William Shakespeare.
Lees volledig artikel: “Something is rotten in the state of Holland”
Shakespeare’s Hamlet
In Shakespeare’s Hamlet is één van de gevleugelde zinnen “Something is rotten in the state of Denmark”.
Een variatie op die zin kwam bij mij op toen ik gisteravond minister Kuipers zijn verhaal hoorde vertellen tijdens de persco. Ik hoorde hem allerlei cijfers debiteren, waarover ik minstens drie artikelen kan schrijven met het thema “how to lie with statistics”. En toen hoorde ik hem ook nog Denemarken noemen bij een vraag van de NOS waarom we niet nog meer gingen versoepelen.
Ik hoorde dat Kuipers kritiekloos de woorden herhaalde van Van Dissel en modelleur Wallinga, waaruit bleek dat hij ook wat betreft de cijfers geen clue heeft hoe in feite de stand van zaken is.
Omdat gisteren in de Deense kranten stond dat de premier van Denemarken, net zoals zijn Ierse collega vorige week, zal aankondigen dat eind van de maand alle maatregelen in Denemarken worden opgeheven, dacht ik aan Hamlet. Dit opheffen van maatregelen is op advies van het “Deense OMT”. Zij concludeerde dat met de huidige cijfers rondom de Omikron-variant het niet meer gerechtvaardigd is deze infectie anders te behandelen dan griep. En met griep testen we ook niet en hebben we ook geen quarantaineregels en geen Grieptoegangspas.
Pikant
Dan is het dus helemaal pikant om Kuipers gisteren juist die ontwikkelingen in een land als Denemarken als argument te horen benoemen. En daarbij, om vele beperkingen nog in stand te houden. Daarom zal ik in dit artikel op basis van cijfers en maatregelen een vergelijking tussen Nederland en Denemarken maken.
Luister en kijk eerst even naar deze minuut van de persconferentie van Kuipers. Hierin legt hij uit waarom we nog voorzichtig moeten zijn.
Bagatelliseert
Dus Kuipers zegt dat in o.a. Denemarken de cijfers van de besmettingen per inwoner fors hoger zijn dan in Nederland. Dus dat ons nog wat te wachten staat. En hij bagatelliseert het grote verschil tussen Omikron en Delta t.a.v. de ziekenhuisopnames.
Denemarken heeft 5,5 miljoen inwoners en heeft een iets hogere vaccinatiegraad dan in Nederland. Bij het boosteren, waarmee we in Nederland later zijn begonnen, lopen we 15 procentpunten achter op Denemarken. De opkomst van de Omikron-variant lag in Denemarken circa 10 dagen voor op Nederland.
Belangrijk is de maatregelen te vergelijken van de laatste 3 maanden in Denemarken en in Nederland. De zogenaamde Oxford Stringency Index geeft de mate van zwaarte van de maatregelen weer via een bepaalde index. Er is goed te zien dat vanaf half november 2021 Nederland met de avondlockdown en de complete lockdown duidelijk uitliep op Denemarken.
Denemarken
- In Denemarken wordt de Coronapas intensief gebruikt en wordt er veel getest. Op het terras is de Coronapas niet nodig.
- De belangrijkste verschillen in maatregelen waren dat in Denemarken half november geen avondlockdown is ingevoerd. De horeca moest stoppen om 22 uur en de klanten dienden om 23 uur weg te zijn. Nachtclubs zijn gesloten.
- Op 19 december werden in Denemarken de bioscopen, theaters en musea voor een maand gesloten, horeca bleef wel open.
- Bioscopen en theaters zijn nu 10 dagen weer open. Maximale bezetting 1500 (in Nederland 1250). Maar in Nederland moet men de 1,5 meter regel hanteren en is de maximale bezetting een derde van de capaciteit. Dat is in Denemarken niet zo. Wel moeten die 1500 mensen in drie vakken van 500 zitten.
- Aan buitenevenementen werden geen restricties opgelegd. Ook niet aan sportevenementen.
- Coronapas is geldig 5 maanden na infectie of na laatste vaccinatie.
Nederland-Denemarken
1. Ontwikkeling onder de bevolking
Laten we eens kijken hoe de cijfers zich tot elkaar verhouden. Daarbij zijn de cijfers genormaliseerd per miljoen inwoners (Nederland heeft ruim 3 keer zoveel inwoners).
In Denemarken is het aantal positieve testen dus ruim twee keer zo hoog. Maar het is wel zo dat het aantal uitgevoerde testen zes keer zo hoog is. Dus er is niet vast te stellen of de cijfers onder de hele bevolking in Denemarken hoger of lager zijn dan in Nederland. Besef dat bij de GGD-testen in Nederland 70% afkomstig is van de sneltesters. Zij willen een bevestiging omdat ze zo een herstelbewijs krijgen. De overige testers scoren 27%, veruit het hoogste percentage, dat we in de GGD-teststraten hebben gehad.
Maar hoeveel positieve gevallen zouden we krijgen in Nederland, als we zes keer zoveel zouden testen als in Denemarken? En wat zegt dat over de cijfers in het hele land? Want dat is in feite belangrijker dan het aantal positieve testen. Juist voor het antwoord op de cruciale vraag: hoe lang kan dat nog doorgaan? Want op een gegeven moment zijn er nog weinig mensen om te besmetten. Dan krijg je het bekende patroon van een sterke stijging en daarna een sterke daling. Zie deze cijfers uit Londen. (Met een samenleving die wel vrijwel open is).
Een belangwekkende tabel is die van Testen voor Toegang van deze week. Hoewel het ook geen “steekproef” is, zien we dat het percentage positief vrijwel 5% is. Een factor 4 keer zo hoog als op 13 december. Besef wel dat dit alleen ongevaccineerden zijn.
Er is weinig fantasie voor nodig om te beseffen dat als het echt dit percentage onder de bevolking zou zijn dit niet lang kan doorgaan, omdat er steeds minder mensen komen die nog besmet kunnen worden.
Maar het tragische gaat worden als hier in Nederland de daling van de besmettingen onder de bevolking wordt ingezet (en dat zal snel gebeuren) en we breiden de testcapaciteit ondertussen sterk uit, zodat we die daling onder de bevolking pas later terug gaan zien in de hoeveelheid positieve testen per dag.
2. Druk op de zorg
De cruciale vraag was toch steeds hoe het zou gaan met de druk op de zorg!? Want de positieve testen worden toch alleen gezien als indicatie van de druk op de zorg? Die dan een week of zo erna zou gaan ontstaan? En dan nog met name de capaciteit op de IC’s.
Bij internationale vergelijkingen is het belangrijk om te beseffen dat er door het verschil in organisatie van de zorg en de daarmee samenhangende capaciteit van de zorg absolute verschillen niet zoveel zeggen. Het gaat om het patroon van de ontwikkeling (stijgingen – dalingen en de mate waarin). Zo zie je in België standaard dat de bezetting op de IC’s 2 tot 3 keer zo groot is als in Nederland. Nederland op zijn beurt weer een factor 1,5 tot 2,5 keer zo groot als in Denemarken.
Dus als je absolute waardes met elkaar vergelijkt tussen landen zegt het eigenlijk niets. Maar deze grafiek van het verloop van het aantal IC-patiënten in Denemarken en Nederland is veelbetekenend. Zeker als je beseft dat de stijging in Denemarken door Omikron circa 10 dagen begon voordat dit het geval was in Nederland.
In Denemarken is de laatste twee weken (dik in de Omikron-periode) de bezetting van de IC’s met de helft gedaald!
In Nederland zien we dat de daling, die we sinds half december zien op de IC’s (aan het eind van de Delta-periode), tijdens de Omikron-periode gewoon is doorgezet. Ondanks de sterke stijging van het aantal positief getesten. Een totaal andere verhouding tussen opnames op de IC’s tijdens de Omikron-periode dan tijdens de Delta periode. Iets dat Zuid-Afrika, Londen en een groot onderzoek in Californië ons ook al geleerd hebben. Waar een stuk minder mensen op de IC’s verblijven en ook de ligduur korter is.
En wat zegt Kuipers tijdens de persconferentie van 25-1 in antwoord op de vraag over de mildheid van Omikron? Hij zegt letterlijk: “Misschien dat je ten opzichte van de Deltavariant een iets kleinere kans hebt om er ziek van te worden, en de besmettingen worden een veelvoud, dan komen er toch veel patiënten in het ziekenhuis”.
Als je het OMT-advies bekijkt van de afgelopen week, dan zie je dat men daar aangeeft dat als we compleet terugkeren naar de avondlockdown er al een IC-bezetting komt van tussen de 700 en 800 (dus drie keer zo hoog als nu en hoger dan de top van zes weken geleden). Maar wel met een marge tussen 200 en 1500. En dat bij het verruimen van de avondlockdown (dus wat de regering heeft besloten door het tijdstip van 20 uur naar 22 uur te verplaatsen) die getallen omhoog gaan.
MET Covid en niet DOOR Covid
Maar als je gewoon naar Denemarken kijkt en weet dat ondanks de sterke stijging van de besmettingen door Omikron er nog steeds een daling van de bezetting van de IC’s is, dan weten we gewoon dat de kans dat de IC-bezetting in de komende acht weken in de buurt komt van de vorige piek (670), nul is.
Zelfs als de IC-bezetting zou gaan stijgen, is de kans dat het over de 350 gaat al heel klein. En besef daarbij dat we nu 11 opnames op de IC’s hebben in Nederland per dag. Als dat er 22 zouden zijn, dan betekent het nog maar dat er per afzonderlijke IC in Nederland eens in de drie dagen een opname is.
Ja, er zullen stijgingen zijn bij de opnames in de ziekenhuizen, maar die zal korter zijn en in een steeds grotere mate patiënten betreffen MET Covid en niet DOOR Covid. Besef daarbij dat in Nederland gemiddeld per dag ruim 8000 patiënten worden opgenomen en dat het dus nu rond 1,5% Covid-patiënten betreft.
De ontregeling van Nederland
Kuipers zei terecht dat er wel meer open kon, maar de vraag is of dat wel lukt omdat er zoveel mensen thuis in quarantaine zitten. De verhalen uit Australië/Tasmanië laten zien dat die quarantaine-regels de samenleving volledig ontregelen.
Maar hij en de regering trekken niet de conclusie, die je op basis van de cijfermatige ontwikkelingen moet trekken:
- Wat we ook doen, de besmettingen zullen stijgen totdat de “voorraad” aan nog te besmetten personen te klein is geworden.
- Maatregelen zullen het bereiken van de piek hooguit iets vertragen.
- De samenleving wordt ontwricht door de quarantaineregels.
Welke conclusie zou je dan dienen te trekken als bestuurders van een land? Dezelfde die de regering van Ierland getrokken heeft en de regering van Denemarken vandaag lijkt te gaan aankondigen.
De maatregelen hebben niet alleen geen effect, ze zijn onnodig en ontwrichten de samenleving. Het compleet afschaffen ervan is voor het land beter dan ze – zelfs in lichtere vorm dan de afgelopen tijd- te handhaven.
Maar ik denk dat we nog een tijd van ontwrichting zullen doormaken, voordat onze bestuurders deze conclusie trekken.
Want hun manier van denken kwam bij de persconferentie nog het treurigst naar voren in de reactie van Premier Rutte op de vraag waarom de sluitingstijd van horeca en theaters op 22 uur werd gezet. Hij zei dat een wat latere sluitingstijd weinig verschil in besmettingen zou uitmaken, maar dat ook de burgemeesters het eens waren met één sluitingstijd voor horeca en theaters. Maar daarbij beantwoordde hij niet de logische vraag “waarom is die ene sluitingstijd dan niet 23 uur, zoals in België en Denemarken op dit moment het geval is”?
Het antwoord is heel eenvoudig “omdat bij de adviezen van het OMT en de besluiten van de regering blijkt dat men ziende blind is en horende doof”. Dat is dus wat er “rotten” is in de “State of Holland”.
En zo zullen we nog eens zes weken met deze situatie opgescheept zitten. Met een steeds groeiender onrust in de samenleving en bij belangengroepen. En cijfers uit de IC’s die ons dagelijks onder de neus wrijven hoe slecht onze modelleurs met data en kennis omgaan en hoe bij de besluitvorming onze bestuurders niet in staat zijn echt hun eigen afwegingen te maken. Tot de druk uit de samenleving zo groot wordt (mede door de steeds grotere schade van de quarantaineregeling) dat men niets anders meer kan doen dan de maatregelen afschalen!
U heeft zojuist gelezen: “Something is rotten in the state of Holland”.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
Helaas blijft onze site hierdoor nog steeds hard nodig. Steun ons af en toe met een (kleine) donatie. Klik dan hier.
