Vertaling van het artikel in The Sunday Times over Wuhan lab-lek

Leestijd: 20 minuten

Vertaling van het artikel in The Sunday Times over Wuhan lab-leak

In The Sunday Times stond op 10 juni een uitgebreid artikel van twee gerenommeerde onderzoeksjournalisten Calvert en Arbuthnott,  over het bewijs dat het Covid-19 virus in het laboratorium van Wuhan was ontwikkeld en daar was “ontsnapt”.  Het is een imponerend stuk onderzoeksjournalistiek, met veel onderbouwingen. 

Voor degenen, die de Engelse taal minder machtig zijn, treft u hieronder een zo goed mogelijke vertaling aan van dit baanbrekende artikel. 

Wat er echt gebeurde in het lab in Wuhan, weken voordat Covid uitbarstte

Nieuw bewijs uit vertrouwelijke dossiers onthult dat Chinese wetenschappers kort voor de pandemie dodelijke ziekteverwekkers hebben samengevoegd, meldt het Sunday Times Insight team. Wetenschappers in Wuhan die samenwerkten met het Chinese leger combineerden ’s werelds meest dodelijke coronavirussen om een nieuw gemuteerd virus te creëren, net toen de pandemie begon.

Onderzoekers die topgeheime onderschepte communicatie en wetenschappelijk onderzoek onder de loep namen, geloven dat Chinese wetenschappers een geheim project uitvoerden met gevaarlijke experimenten, die een lek veroorzaakten vanuit het Wuhan Institute of Virology en de Covid-19 uitbraak startten.

De Amerikaanse onderzoekers zeggen dat een van de redenen waarom er geen gepubliceerde informatie over het werk is, is dat het werd gedaan in samenwerking met onderzoekers van het Chinese leger, dat het financierde en dat, zeggen ze, biowapens nastreefde.

The Sunday Times 10-6-2023

Gebrek aan transparantie

The Sunday Times heeft honderden documenten bekeken, waaronder voorheen vertrouwelijke rapporten, interne memo’s, wetenschappelijke documenten en e-mailcorrespondentie die in de drie jaar sinds het begin van de pandemie via bronnen of door actievoerders voor vrijheid van informatie zijn verkregen. We hebben ook de onderzoekers van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken geïnterviewd – waaronder deskundigen op het gebied van China, opkomende pandemische dreigingen en bio-oorlogsvoering – die het eerste belangrijke Amerikaanse onderzoek naar de oorsprong van de Covid-19-uitbraak hebben uitgevoerd.

Of het virus is ontstaan als gevolg van een lek uit een laboratorium of uit de natuur is één van de meest controversiële problemen in de wetenschap geworden. Onderzoekers die een sluitend bewijs probeerden te vinden, werden gehinderd door het gebrek aan transparantie van China.

Ons nieuwe onderzoek schetst echter het duidelijkste beeld tot nu toe van wat er in het laboratorium in Wuhan is gebeurd.

De faciliteit, die in 2003 was begonnen met de jacht op de oorsprong van het Sars-virus, trok geld aan van de Amerikaanse overheid via een in New York gevestigde liefdadigheidsinstelling waarvan de voorzitter een in Engeland geboren en opgeleide zoöloog was. Amerika’s meest vooraanstaande coronaviruswetenschapper deelde geavanceerde virusmanipulatietechnieken.

Helpen bij ontwikkelen vaccins

Het instituut deed steeds riskantere experimenten met coronavirussen die het verzamelde uit vleermuizengrotten in het zuiden van China. Aanvankelijk maakte het zijn bevindingen openbaar en beweerde het dat de bijbehorende risico’s gerechtvaardigd waren omdat het werk de wetenschap zou kunnen helpen bij het ontwikkelen van vaccins.

Dit veranderde in 2016 nadat onderzoekers een nieuw type coronavirus hadden ontdekt in een mijnschacht in Mojiang in de provincie Yunnan, waar mensen waren overleden aan symptomen die leken op Sars.

In plaats van de wereld te waarschuwen, maakten de Chinese autoriteiten geen melding van de dodelijke slachtoffers. De daar gevonden virussen worden nu erkend als de enige leden van de directe familie van Covid-19 waarvan bekend is dat ze vóór de pandemie bestonden.

Ze werden overgebracht naar het instituut in Wuhan en het werk van de wetenschappers werd geheim. “Het spoor van papieren begint donker te worden,” zei een Amerikaanse onderzoeker. “Dat is precies het moment waarop het geheime programma van start ging. Mijn mening is dat de reden dat Mojiang in de doofpot werd gestopt te maken had met militaire geheimhouding in verband met het streven [van het leger] naar mogelijkheden voor tweeërlei gebruik op het gebied van virologische biologische wapens en vaccins.”

Mijngasvirussen

Volgens de Amerikaanse onderzoekers was het geheime programma bedoeld om de mijngasvirussen besmettelijker te maken voor mensen.

Ze geloven dat dit leidde tot de creatie van het Covid-19 virus, en dat het in de stad Wuhan lekte na een laboratoriumongeluk. “Het wordt steeds duidelijker dat het Wuhan Instituut voor Virologie betrokken was bij het ontstaan, de verspreiding en het in de doofpot stoppen van de Covid-19 pandemie”, aldus één van de onderzoekers.

Ze vonden bewijs dat onderzoekers die aan deze experimenten werkten in november 2019 naar het ziekenhuis werden gebracht met Covid-achtige symptomen – een maand voordat het Westen zich bewust werd van de pandemie – en een van hun familieleden overleed.

Een onderzoeker zei: “We waren er rotsvast van overtuigd dat dit waarschijnlijk Covid-19 was, omdat ze in het laboratorium werkten aan geavanceerd coronavirusonderzoek. Het zijn getrainde biologen van in de dertig en veertig. Vijfendertigjarige wetenschappers worden niet erg ziek van griep.”

Afzonderlijke analyse toont aan dat het centrum van de eerste uitbraak van Covid-19, die meer dan zeven miljoen mensen het leven heeft gekost, zich vlakbij het laboratorium van het instituut bevond, in plaats van op de “natte” wildmarkt van de stad zoals werd gedacht.

Al voor de pandemie

De Amerikaanse onderzoekers onthulden ook hoe ze bewijs hadden gekregen dat aangaf dat het instituut al voor de pandemie aan een vaccin werkte. “Ik heb wetenschappers in Azië geïnterviewd die nauwe banden hebben met het Wuhan Instituut voor Virologie,” zei de bron. “Ze vertelden me dat ze ervan overtuigd waren dat er in de herfst van 2019 onderzoek werd gedaan naar een vaccin, relevant voor Covid-19 vaccinatie.”

Buitenlandse experts die hebben geprobeerd om de bron van de pandemie te identificeren, zijn door de Chinese staat belemmerd in hun onderzoek.

Een team onder leiding van de Britse vleermuisexpert Alice Hughes, die universitair hoofddocent was aan de Chinese Academie van Wetenschappen, die toezicht houdt op het instituut in Wuhan, had in de mijnen gewerkt. Hughes zei dat het haar verboden was om met de media over haar onderzoek te spreken en dat ze in de gaten werd gehouden door de Chinese veiligheidsdienst. De beperkingen dwongen haar China te verlaten en naar Hong Kong te verhuizen.

De microbioloog professor Richard Ebright van Rutgers University’s Waksman Institute of Microbiology is al lange tijd tegenstander van het soort risicovolle werkzaamheden in Wuhan.Hij beoordeelde enkele van de experimenten en beschrijft ze als

“verreweg het meest roekeloze en gevaarlijke onderzoek naar coronavirussen – of eigenlijk naar welk virus dan ook – dat ooit op welke locatie dan ook is uitgevoerd”.

Experiment die speelde met de dood: binnen het Wuhan lab

In november 2002 begonnen boeren en voedselarbeiders in de Chinese provincie Guangdong ziek te worden met ernstige ademhalingssymptomen. Medisch personeel volgde al snel. Het Sars-virus verspreidde zich snel door 29 landen, waarbij 8.000 mensen besmet raakten en 774 doden vielen. Het was de eerste ernstige epidemie van de nieuwe eeuw – en een waarschuwing voor wetenschappers.

Sars werd geïdentificeerd als een coronavirus, dat tot dan toe meestal milde symptomen veroorzaakte, zoals een gewone verkoudheid. Als het zo kon muteren, dan konden andere virussen dat ook. Er was een vaccin nodig.

De taak om uit te zoeken hoe Sars was ontstaan, werd op zich genomen door het Wuhan Institute of Virology en zijn beroemdste wetenschapper, de 39-jarige Dr. Shi Zhengli. Zij en haar team richtten zich op vleermuizen, die in verband waren gebracht met andere dodelijke virussen, zoals hondsdolheid, nipah en marburg. In 2004 begon ze te zoeken naar vleermuiskolonies in grotten in het zuiden van China, wat haar de bijnaam “Batwoman” opleverde. Fecaliën werden teruggestuurd naar Wuhan om getest te worden op virussen.

Experimeren met o.a. SARS

Ze begonnen experimenten uit te voeren met Sars en andere virussen. Shi werd vergezeld door een Britse vleermuisexpert, Dr. Peter Daszak, die een goede vriend en medewerker zou worden. Hij werd geboren in Dukinfield, vlakbij Manchester, behaalde een graad in de dierkunde aan de Bangor University en verhuisde later naar New York, waar hij een managementfunctie kreeg bij de Wildlife Trust, een non-profitorganisatie.

Het werk van deze organisatie ter bescherming van huisdieren en bedreigde diersoorten trok geen grote financiële middelen aan. Maar na de terreuraanslagen van 11 september en de uitbraak van Sars begonnen de VS het belang in te zien van het financieren van de strijd tegen bioterrorisme en pandemieën. De trust begon zich te richten op hoe virussen van dieren op mensen zouden kunnen overgaan en een pandemie zouden kunnen veroorzaken.

Shi’s team leverde het veldwerk voor de campagne van de trust en de laboratoria om de virussen te testen en er experimenten mee uit te voeren. In 2009 kreeg de trust $18 miljoen over vijf jaar van een nieuw programma, Predict genaamd, om pandemische virussen te identificeren. Kort daarna werd de trust omgedoopt tot de EcoHealth Alliance en Daszak werd voorzitter. De Chinese medewerkers die hem op de kaart hadden gezet, werden ook beloond: $1 miljoen van de Predict-subsidie werd doorgesluisd naar het instituut in Wuhan.

Test op gehumaniseerde muizen

De echt baanbrekende experimenten werden in de VS gedaan door de ervaren viroloog Ralph Baric van de Universiteit van North Carolina. Hij gebruikte een techniek om verschillende ziekteverwekkers samen te smelten door hun genen te vermengen. Om het effect van deze in het laboratorium gecreëerde gemuteerde virussen op mensen te testen, creëerde hij “gehumaniseerde” muizen door ze te injecteren met genen waardoor ze longen en bloedvaten konden ontwikkelen die leken op die van ons. Zijn uiteindelijke doel was het maken van een universeel vaccin tegen Sars-virussen – een doel dat nog steeds niet is bereikt.

Baric was zich ervan bewust dat dit soort “gain of function” werk, zo genoemd omdat het de potentie van virussen kan vergroten, controversieel was en een sinistere toepassing zou kunnen hebben.

“Onheilspellend genoeg bestaan er gereedschappen om tegelijkertijd het genoom te modificeren voor verhoogde virulentie [en] overdraagbaarheid,” schreef hij in een artikel uit 2006. “Deze biowapens zouden gericht kunnen worden op mensen, gedomesticeerde dieren of gewassen en een verwoestende impact kunnen hebben op de menselijke beschaving.

Waarschuwing tegen biowapens

Tegen 2012 begonnen campagnevoerders en wetenschappers zich bewust te worden van de grote risico’s die het werken met coronavirussen met zich meebrengt. Lynn Klotz, senior fellow bij het Centre for Arms Control and Non-Proliferation in Washington, riep op om te stoppen met het onderzoek naar levende Sars-coronavirussen.

“Ongeveer 30 laboratoria werken nu wereldwijd met levend Sars-virus. De kans op ontsnapping uit ten minste één laboratorium is groot,” schreef Klotz in een artikel dat hij schreef als co-auteur. “Zou één op de tien ontsnappingen leiden tot een grote uitbraak of pandemie? Eén op de honderd? Eén op de duizend? Niemand weet het. Maar voor elk van deze waarschijnlijkheden zou het waarschijnlijkheidsgewogen aantal slachtoffers en doden ondraaglijk hoog zijn.”

In 2012 maakte Shi’s team een doorbraak in een grot genaamd Shitou in de afgelegen bergen van de provincie Yunnan in het zuiden van China. Ze vonden een virus dat het meest overeenkwam met Sars. Ze gaven het de naam WIV1, met de initialen van het instituut, en toonden in het laboratorium aan dat het menselijke cellen kon infecteren.

Maar ze waren niet in staat om voldoende hoeveelheden te kweken van een tweede Sars-achtig virus dat in de grot werd gevonden, SHC014 genaamd, om vergelijkbare tests uit te voeren.

Subsidie

Shi had de expertise van Baric nodig. Ze nam in 2013 contact met hem op en hij stemde ermee in om te helpen. Het Wuhan Instituut voorzag Baric’s team van de genetische sequentie van SHC014, zodat hij de genen kon namaken van de microscopische stekels die aan de zijkanten uitsteken. De Amerikaanse wetenschappers voegden vervolgens het “spike-gen” van SHC014 in een kopie van het originele Sars-virus dat Baric in zijn lab had gemaakt en testten de nieuwe mutant op zijn gehumaniseerde muizen.

In mei 2014 kreeg EcoHealth Alliance een publiekelijk gefinancierde subsidie van $3,7 miljoen van de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH). Meer dan $500.000 daarvan ging naar het lab in Wuhan voor apparatuur en nog eens $130.000 werd voornamelijk besteed aan salaris en secundaire arbeidsvoorwaarden voor Shi en haar assistent.

Er werd echter druk uitgeoefend op het labwerk. Dat jaar kondigde Barack Obama een moratorium aan op alle gain-of-function experimenten waarvan “redelijkerwijs verwacht” kon worden dat ze de besmettelijkheid of dodelijkheid van een ziekteverwekker zouden vergroten. Dit omvatte ook Sars-gerelateerd werk.

Achterpoortje

Dit had het einde kunnen betekenen van de samenwerking tussen Wuhan en Noord-Carolina, maar door een achterpoortje kon het werk met ‘gain-of-function’ doorgaan als het dringend en veilig werd geacht. Baric legde dit argument voor aan de NIH, die het goedkeurde.

De resultaten van Baric’s experiment met de genetische sequentie die hij van Shi had gekregen, werden in november 2015 gepubliceerd in een gezamenlijk onderzoek. Het gecombineerde Sars-kopie en SHC014-virus was een potentiële massamoordenaar. Het veroorzaakte ernstige longschade bij gehumaniseerde muizen en was resistent tegen vaccins die voor Sars waren ontwikkeld. In het artikel werd erkend dat dit misschien een te gevaarlijk experiment was.

Het veroorzaakte veel opschudding. “Als het virus ontsnapt, kan niemand het traject voorspellen,” waarschuwde Simon Wain-Hobson, een viroloog aan het Pasteur Instituut in Parijs.

Veiligheidsangst in laboratoria in Wuhan

Het instituut in Wuhan begon zijn eigen laboratoriumwerk op te voeren met behulp van Baric’s technieken. Het creëerde twee nieuwe mutanten door virussen te fuseren met de WIV1 ziekteverwekker die het had gevonden in de grot van Shitou. Deze experimenten werden genoemd in Daszaks voortgangsrapport over het jaar tot mei 2016, dat hij indiende bij de Amerikaanse overheidsfinanciers. Hetzelfde rapport onthulde dat het instituut van plan was om een besmettelijke versie van de kameelpathogeen MERS te maken door het te combineren met vleermuisvirussen. MERS had 35 procent van de besmette mensen gedood tijdens een uitbraak in 2012 in Saoedi-Arabië.

Dit deed alarmbellen rinkelen bij de Amerikaanse overheid omdat het zou gaan om het soort gain-of-function experimenten die nog steeds verboden zijn. Volgens documenten die zijn verkregen door campagnevoerders voor vrijheid van informatie, stelde Daszak dat het MERS-experiment geen functieversterking was omdat het onwaarschijnlijk was dat het virus er pathogener door zou worden. Er werd een compromis gesloten waarbij de wetenschappers hun werk zouden stoppen en verslag zouden uitbrengen aan Amerikaanse functionarissen als ze een nieuw gemuteerd virus zouden maken dat tien keer sneller groeide dan het natuurlijke virus waaruit het was gemaakt.

Datzelfde jaar kondigde Daszak op een conferentie in New York aan dat Shi “steeds dichter” bij het verkrijgen van een virus kwam “dat echt pathogeen zou kunnen worden bij mensen”.

Lichte voorzorgsmaatregelen

Volgens een artikel dat Shi in 2017 publiceerde, hadden haar wetenschappers geprobeerd acht gemuteerde virussen te maken van de Sars-achtige coronavirussen die in de Shitou-grot werden gevonden. Twee van de gemuteerde virussen bleken menselijke cellen te infecteren. Het meeste van dit werk werd uitgevoerd in de bioveiligheidsniveau 2 (BSL-2) laboratoria van het instituut, waar slechts lichte voorzorgsmaatregelen werden genomen die zijn vergeleken met de voorzorgsmaatregelen in een tandartspraktijk.

Daarentegen vereisen de Amerikaanse richtlijnen niveau 3 (BSL-3) voorzorgsmaatregelen voor vergelijkbaar werk, inclusief zelfsluitende deuren, gefilterde lucht en wetenschappers uitgerust met volledige PBM’s onder medisch toezicht.

De Amerikaanse ambassade kwam achter de experimenten in Wuhan en stuurde diplomaten met wetenschappelijke expertise om het instituut in januari 2018 te inspecteren, volgens diplomatieke boodschappen die uitlekten naar The Washington Post. Ze constateerden

“een ernstig tekort aan goed opgeleide technici en onderzoekers die nodig zijn om dit high-containment laboratorium veilig te laten werken”.

Het creëren van een gemuteerd virus

Rond dezelfde tijd maakte het Wuhan instituut een andere gevaarlijke sprong voorwaarts met het werk aan de Shitou-virussen. Het begon met wat professor Richard Ebright beschrijft als het gevaarlijkste coronavirusexperiment ooit. De wetenschappers selecteerden drie in het laboratorium gekweekte mutante virussen, gemaakt door Sars-achtige virussen te mengen met WIV1, waarvan was aangetoond dat ze allemaal menselijke cellen infecteerden. Deze mutanten werden vervolgens geïnjecteerd in de neus van albino muizen met menselijke longen.

Het doel was om te zien of de virussen het potentieel hadden om een pandemie te veroorzaken als ze met elkaar versmolten waren, zoals ze van nature zouden kunnen doen in een vleermuiskolonie. Het originele WIV1-virus werd ter vergelijking in een andere groep muizen geïnjecteerd.

De muizen werden gedurende twee weken gevolgd in hun kooien. De resultaten waren schokkend. Het gemuteerde virus dat WIV1 versmolt met SHC014 doodde 75 procent van de knaagdieren en was drie keer zo dodelijk als het originele WIV1. In de eerste dagen van de infectie bleken de menselijke longen van de muizen een virusbelasting te bevatten die tot 10.000 keer groter was dan die van het oorspronkelijke WIV1-virus.

Angstaanjagende kill-rate

De wetenschappers hadden een zeer besmettelijk super-coronavirus gecreëerd met een angstaanjagende kill-rate dat naar alle waarschijnlijkheid nooit in de natuur zou zijn ontstaan. Het nieuwe genetisch gemodificeerde virus was niet Covid-19, maar het had nog dodelijker kunnen zijn als het was ontsnapt.

De Sars-epidemie had bewezen hoe dodelijk dit soort virussen waren, en Sars zelf was tien keer zo dodelijk als Covid-19. Maar Sars was onder controle gebracht door het in quarantaine te plaatsen, omdat de mensen die besmet waren de symptomen al een dag of wat vertoonden voordat ze het konden doorgeven.

Volgens Ebright suggereerden de resultaten van het experiment dat het nieuwe in het laboratorium gemaakte virus moeilijker te stoppen zou zijn als het in de bevolking zou lekken. Het bleek al vroeg in de ziekte zeer besmettelijk te zijn.

De tests van de onderzoekers toonden ook aan dat vaccins en andere behandelingen die ontwikkeld waren om Sars te bestrijden niet effectief waren tegen het nieuwe virus. De resultaten van het experiment werden in geen enkel wetenschappelijk tijdschrift of artikel met andere wetenschappers gedeeld.

Muizensterfte

Het experiment werd deels gefinancierd met subsidiegeld van EcoHealth, maar uit de FOI-documenten blijkt dat, hoewel de experimenten van het instituut in Wuhan werden beschreven in Daszaks jaarlijkse voortgangsrapport van april 2018 aan de NIH, hij niet verwees naar de dood van de gehumaniseerde muizen.

Er werd ook geen melding gemaakt van de muizensterfte in de subsidieverlengingsaanvraag die Daszak later dat jaar bij de NIH indiende. In dit verslag zei hij dat de muizen “milde Sars-achtige klinische symptomen” hadden ervaren toen ze werden geïnfecteerd met het gemuteerde virus. Het had in feite zes van de acht geïnfecteerde gehumaniseerde muizen gedood.

Daszak gaf uiteindelijk details over de dodelijke resultaten van het experiment aan de Amerikaanse autoriteiten in een rapport na de Covid-19 pandemie. Hij zegt nu dat zijn verklaring uit 2018 over de “milde” ziekte gebaseerd was op voorlopige resultaten – ook al had het experiment waarbij de muizen stierven enkele maanden voordat hij de verklaring afgaf plaatsgevonden.

Amerikaanse defensiefondsen afgewezen

In maart 2018 wilde het instituut in Wuhan doorgaan met meer experimenten. Daszak vroeg meer financiering aan bij de VS. Hij vroeg 14 miljoen dollar over drie jaar van het Defence Advanced Research Projects Agency (Darpa), dat verantwoordelijk is voor opkomende technologie voor gebruik door het leger.

De aanvraag, getiteld “Defuse” – waarin Daszak, Shi en Baric worden genoemd – stelde voor dat het laboratorium in Wuhan grote aantallen nieuwe Sars-virussen zou vinden en een aantal daarvan zou mengen met de twee dodelijke stammen uit de Shitou-grot – WIV1 en SHC014 – om te zien wat er zou gebeuren. Darpa weigerde het onderzoek te financieren.

Eén specifiek experiment bestond uit het invoegen van een furine-splitsingsplaats, een klein deel van de genetische volgorde van een virus dat ze besmettelijker maakt, in de ziekteverwekkers. Daszak en het laboratorium in Wuhan zeggen dat ze het werk niet hebben voortgezet. Maar toen Covid-19 het jaar daarop opdook, viel het op omdat het het eerste Sars-achtige coronavirus was met een furine-splitsingsplaats.

Vorige week ontkende Daszak dat de EcoHealth-gerelateerde experimenten gevaarlijk waren. Hij zei dat de NIH de experimenten niet zag als functievermeerdering en dat de veiligheidsregels in het laboratorium in China te allen tijde werden gevolgd. De NIH zei dat het “nooit onderzoek heeft goedgekeurd dat een coronavirus gevaarlijker zou maken voor mensen”.

De oorsprong van Covid vinden

Terwijl de Amerikaanse financiers op de hoogte werden gehouden van het werk aan de grotvirussen, geloven onderzoekers dat het instituut in Wuhan een schaduwproject uitvoerde dat het geheim hield, zelfs voor Daszak.

De oorsprong van dit project gaat terug tot een incident dat naar verluidt de aandacht van het Chinese leger vestigde op het werk van wetenschappers in Wuhan. In 2012 onderzochten onderzoekers van het instituut in Wuhan een verlaten kopermijn met een grote vleermuiskolonie in de regio Mojiang in het zuiden van China. Zes mannen die daar vleermuisguano aan het opruimen waren, werden getroffen door een mysterieuze ziekte die koorts, hoesten en longontsteking veroorzaakte.

Alle mannen moesten in het ziekenhuis worden behandeld en drie van hen stierven. Testen op de mannen voor verschillende ziekten waren negatief, maar ze testten positief op antilichamen tegen een onbekend coronavirus.

Uit een masterscriptie van een arts in het ziekenhuis dat de mannen behandelde en een proefschrift van een student van de directeur van het Chinese Centrum voor Ziektebeheersing en Preventie is echter duidelijk geworden wat er is gebeurd.

Viruskruizingen

Het incident gebeurde terwijl het instituut werkte aan het Predict programma van EcoHealth, dat gericht was op het vinden van dit soort viruskruizingen tussen dieren en mensen. Maar het instituut in Wuhan hield informatie over de mijndoden achter voor EcoHealth en de Amerikaanse overheid. Shi’s team spendeerde vier jaar aan het strippen van de Mojiang mijn, verzamelde 1300 monsters van de vleermuizen en ontdekte 293 coronavirussen.

Het werk aan de mijn lijkt te zijn beëindigd in mei 2015. Een jaar later publiceerde Shi een wetenschappelijk artikel over de ontdekking van een coronavirus uit een nog nooit eerder geziene Sars-lijn. Ze noemde het RaBtCoV/4991.

Het artikel vermeldde niet de dood van de mijnwerkers of dat de wetenschappers in de mijn acht andere Sars-coronavirussen van dezelfde voorheen onontdekte familie hadden gevonden.

Nadat de pandemie begon, kreeg het 4991-virus een steeds grotere betekenis. Het werd geïdentificeerd als het dichtstbijzijnde bekende familielid van Covid-19. Dit betekende dat de negen virussen die in de mijn werden gevonden de enige leden waren van de Covid-19 lijn waarvan bekend was dat ze bestonden vóór de pandemie. Toen het instituut in Wuhan het bestaan van 4991 moest toegeven – nadat het in 2016 een deel van de genoomsequentie had opgenomen in een internationale database – veranderde het de naam in RaTG13, waardoor het niet gemakkelijk aan de mijn kon worden gekoppeld.

In 2021, na aanhoudende druk, publiceerde Shi de genoomsequenties van de acht andere mijnvirussen en beweerde dat ze verder af stonden van Covid-19 dan RaTG13. De waarheidsgetrouwheid van de sequenties werd echter in twijfel getrokken.

Dr. Monali Rahalkar, een microbioloog aan het Agharkar Research Institute in Pune, India, tweette snel: “Lijkt op valsspelen … . Misschien hebben ze [de sequenties] veranderd zodat mensen de reizen naar de Mojiang mijn laten vallen.”

Een schaduwproject

Toen de wereld uit lockdown kwam, kregen onderzoekers van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken toegang tot geheime informatie over wat er in China was gebeurd in de maanden en jaren voordat Covid naar buiten kwam.

Meer dan een dozijn onderzoekers kregen ongeëvenaarde toegang tot “metadata, telefooninformatie en internetinformatie” van onderscheppingen die waren verzameld door de Amerikaanse inlichtingendiensten.

Het rapport van de onderzoekers werd begin 2021 gepubliceerd. Er werden twee beweringen gedaan: dat wetenschappers uit Wuhan experimenten uitvoerden met RaTG13 uit de Moijang mijn, en dat er vóór de pandemie heimelijk militair onderzoek, inclusief dierproeven, werd gedaan in het instituut. Maar het gepubliceerde rapport was kort – slechts 700 woorden – en was ontdaan van alle bronnen en details omdat veel ervan vertrouwelijk was.

The Sunday Times heeft met drie leden van het team gesproken. De informatie die zij zagen suggereert dat de risicovolle experimenten die werden uitgevoerd op de Shitou grot Sars virussen ook in het geheim werden uitgevoerd op RaTG13 en de andere Covid-19-achtige virussen uit de mijn.

“Ze werkten met de negen verschillende Covid-varianten,” zei een van de onderzoekers. Ze geloven dat één virus in het instituut in Wuhan nog meer leek op Covid-19 dan RaTG13. “We zijn ervan overtuigd dat ze werkten aan een dichterbij gelegen, ongepubliceerde variant – mogelijk verzameld in Mojiang,” voegde de bron eraan toe.

Muteren in iets dodelijkers

De onderzoekers spraken met twee onderzoekers van een Amerikaans laboratorium die op het moment van de uitbraak samenwerkten met het instituut in Wuhan. Ze zeiden dat de wetenschappers in Wuhan in 2019 furine-splitsingsplaatsen in virussen hadden ingebracht, precies op de manier die Daszak voorstelde in zijn mislukte financieringsaanvraag bij Darpa.

De onderzoekers zagen ook bewijs dat het instituut “seriële passaging” experimenten uitvoerde op ten minste een van de mijnvirussen. Dit is een proces waarbij proefdieren worden geïnfecteerd met virussen en worden gecontroleerd om te zien welke stam schadelijk is voor hun gezondheid. De schadelijkste stam wordt geselecteerd voor herhaalde experimenten om de ziekteverwekkers aan te moedigen te muteren in iets dodelijkers.

De onderzoekers spraken met een insider van het Wuhan instituut die beweerde dat er seriële passaging experimenten werden uitgevoerd op RaTG13. “Gehumaniseerde muizen met seriële passaging is een giftige combinatie,” zei een bron. “Het versnelt het natuurlijke mutatieproces. Dus in plaats van dat het jaren duurt om te muteren, kan het weken of maanden duren. Het garandeert dat je het natuurlijke proces versnelt.”

Nooit logisch

Dr. Steven Quay, een Amerikaanse wetenschapper die het ministerie van Buitenlandse Zaken adviseerde bij het onderzoek, is van mening dat de geheimzinnigheid van het Wuhan instituut over het mijnvirus nooit logisch is geweest. “Er is nog nooit een voorbeeld geweest van een vleermuisvirus dat mensen direct infecteerde en doodde,” zei hij. Sars was een vleermuisvirus dat mensen infecteerde via een tussenliggend dier. “Als die mijnwerkers stierven door een vleermuisvirus, dan was dat de eerste keer in de geschiedenis van de menselijke wetenschap dat dat gebeurde. En de Chinezen hebben het niet gepubliceerd,” voegde hij eraan toe. De onderzoekers denken dat Daszak in het ongewisse werd gelaten over dit deel van het werk.

Quay denkt dat Covid-19 is gemaakt door een furine-splitsingsplaats in te bouwen in een van de mijnvirussen en deze vervolgens in serie door gehumaniseerde muizen te halen. Hij diende een verklaring in bij de Amerikaanse Senaat waarin hij het proces uitlegde. “Je infecteert de muizen, wacht ongeveer een week en haalt dan het virus uit de ziekste muizen. Dan herhaal je dit. Binnen een paar weken zal deze gerichte evolutie een virus produceren dat elke gehumaniseerde muis kan doden.”

Dit verklaart waarom het pandemievirus vanaf het begin van de uitbraak zo opmerkelijk goed aangepast was om mensen te infecteren.

Werken met het leger

Een van de redenen waarom er geen gepubliceerde informatie over dergelijk werk is, volgens alle drie de onderzoekers, is omdat het schaduwproject over de mijnvirussen aan het instituut in Wuhan werd gefinancierd door het Chinese leger.

De onderzoekers van het State Department schreven in hun rapport: “Ondanks dat het Wuhan Instituut voor Virologie zich voordoet als een civiel instituut, hebben de Verenigde Staten vastgesteld dat het instituut heeft samengewerkt aan publicaties en geheime projecten met het Chinese leger. Het Wuhan Institute of Virology heeft zich beziggehouden met geheim onderzoek, waaronder dierproeven, namens het Chinese leger sinds ten minste 2017.”

Een van de bronnen van de onderzoeker zei dat de geheime, door het leger gefinancierde experimenten met het mijnvirus, RaTG13, in 2016 begonnen. Rond die tijd werd het instituut in Wuhan nog minder open over zijn werk en stopte het meestal met het onthullen van nieuwe coronavirussen die het ontdekte. In de aanloop naar de pandemie experimenteerde het Wuhan instituut vaak met coronavirussen samen met de Academy of Military Medical Sciences, een onderzoeksafdeling van het Volksbevrijdingsleger (PLA). In gepubliceerde artikelen worden militaire wetenschappers genoemd als werkzaam voor het Beijing Instituut voor Microbiologie en Epidemiologie, de basis van de militaire academie.

Genetische wapens

Volgens een rapport van de Amerikaanse Senaat kregen militairen ook verantwoordelijke posities in het instituut in Wuhan. In een boek dat in 2015 door de militaire academie werd gepubliceerd, wordt besproken hoe Sars-virussen een “nieuw tijdperk van genetische wapens” vertegenwoordigen die “kunstmatig kunnen worden gemanipuleerd tot een opkomend menselijk ziektevirus en vervolgens kunnen worden bewapend en ontketend”.

De auteurs zijn PLA-onderzoekers en een van de redacteuren van het boek heeft samengewerkt aan tal van wetenschappelijke artikelen met wetenschappers uit Wuhan. Ze bespreken hoe Sars kan worden bewapend door het te fuseren met andere virussen en de resulterende mutant “in serie door te voeren” om het gevaarlijker te maken.

Een vaccin om de macht te verschuiven

De onderzoekers geloven dat het Chinese leger geïnteresseerd was in het ontwikkelen van een vaccin voor de virussen, zodat ze gebruikt konden worden als potentieel biowapen. Als een land zijn bevolking kon inenten tegen zijn eigen geheime virus, zou het een wapen hebben om de machtsbalans in de wereld te verschuiven.

De PLA had zijn eigen vaccinatiespecialist, Zhou Yusen, een gedecoreerde militaire wetenschapper aan de academie, die met de wetenschappers uit Wuhan had samengewerkt aan een onderzoek naar het MERS coronavirus en met hen samenwerkte ten tijde van de uitbraak.

De verdenking viel op hem na de pandemie omdat hij met opmerkelijke snelheid een patent voor een Covid-vaccin produceerde in februari 2020, iets meer dan een maand nadat de uitbraak van het virus voor het eerst door China aan de wereld was toegegeven.

Een in april gepubliceerd rapport, mede opgesteld door Dr. Robert Kadlec, die verantwoordelijk was voor het vaccinontwikkelingsprogramma van de VS, concludeerde dat het team van Zhou niet later dan november 2019 aan een vaccin moet hebben gewerkt – net toen de pandemie begon. Een van de Amerikaanse onderzoekers zei dat getuigenissen van wetenschappers die verbonden waren aan de medewerkers van het instituut in Wuhan suggereerden dat er al vóór de uitbraak aan een Covid-19 vaccin werd gewerkt in het laboratorium.

In mei 2020, slechts 54 jaar oud, schijnt Zhou te zijn overleden, een feit dat slechts terloops wordt genoemd in een bericht in Chinese media en in een wetenschappelijk artikel waarin het woord “overleden” tussen haakjes achter zijn naam staat. Getuigen zouden het Amerikaanse onderzoek hebben verteld dat Zhou van het dak van het instituut in Wuhan is gevallen, hoewel dit niet is geverifieerd.

Lekte Covid in 2019?

De onderzoekers zagen ook communicatie-intercepts waaruit zou blijken dat drie onderzoekers van het Wuhan-instituut die op zijn niveau 3-laboratorium werkten aan coronavirus gain-of-function-werk, ziek waren geworden met coronavirussymptomen in de tweede week van november 2019, toen volgens veel experts de pandemie begon. Een familielid van de onderzoekers overleed later.

Een onderzoeker zei: “We waren er rotsvast van overtuigd dat dit waarschijnlijk Covid-19 was, omdat ze werkten aan geavanceerd coronavirusonderzoek in het laboratorium van Dr. Shi. Het zijn getrainde biologen van in de dertig en veertig. Vijfendertigjarige wetenschappers worden niet erg ziek van griep.”

Er was zeker veel activiteit in het instituut. Het gaf op 15 november een patent uit voor een tourniquet om onderzoekers te behandelen die “per ongeluk worden blootgesteld, vooral bij wonden zoals naaldprikken en snijwonden”. Een paar dagen later verstuurde het instituut een aanvraag voor een verbrandingsoven om de lucht te zuiveren die uit het laboratoriumcomplex wordt gepompt.

Op 19 november bracht de veiligheidsdirecteur van de Chinese Academie van Wetenschappen een bezoek, aldus de website van het instituut. Hij sprak een vergadering van de leiding van het instituut toe met belangrijke “mondelinge en schriftelijke” instructies van de Chinese president Xi Jinping over “een complexe en ernstige situatie”.

Bagatelliseren

Een latere studie door academici van de Universiteit van Wuhan lokaliseerde de hotspots in Wuhan waar mensen op sociale media meldden dat ze een behandeling voor Covid nodig hadden. Destijds wilden de autoriteiten graag de suggestie bagatelliseren dat de Huanan vismarkt in de stad de bron van de uitbraak was; het onderzoek werd gebruikt om aan te tonen dat de eerste hotspots in december en januari kilometers verderop lagen.

Toen de studie voor het eerst werd gepubliceerd, stond het instituut in Wuhan niet aangegeven op de kaart die werd verstrekt. Een rapport van de Amerikaanse Senaat deed dat alsnog en vond het instituut vlak naast de grootste hotspot in de maand voordat de provincie op 23 januari werd afgesloten. Het eerste geval in Groot-Brittannië werd een week later geregistreerd.

Nog voordat het Westen te horen kreeg dat een mysterieus virus mensen in Wuhan doodde, begonnen de Chinese autoriteiten al met het tegenhouden van informatie.

In de eerste maanden van de pandemie was er een sterk verlangen onder Chinese wetenschappers om naar de vleermuizengrotten in Yunnan te gaan om te zien of ze een plek konden vinden waar Covid mogelijk is ontstaan.

Dr. Alice Hughes zei: “Elk CAS-onderzoeksinstituut kreeg prioriteit om erop uit te gaan en deze werkgroepen te vormen om meer monsters te nemen.”

Gesloten mijn

Er was echter een verboden gebied: de Moijang mijn. Zeven van Hughes’ team gingen in juni 2020 naar de mijn, waaronder Camping Huang, de promovendus die de mysterieuze ziekte van de mijnwerkers had onderzocht kort nadat ze waren overleden.

Toen ze aankwamen, kregen ze te horen dat de Moijang mijn gesloten was, dus bemonsterden ze vleermuizen in een andere verlaten kopermijn in de buurt. Op de eerste dag van hun werk arriveerde de politie, nam de monsters in beslag en nam hen mee naar hun bureau, waar ze werden ondervraagd en 48 uur vastgehouden.

Agenten gingen ook naar hun hotel en namen de monsters in beslag die ze elders hadden verzameld. Hoewel het team toestemming had om in het gebied te testen, kregen ze het bevel om te vertrekken. “We hebben documentatie verstrekt om aan te tonen dat we daar legaal waren,” zei Hughes. “Maar er was gewoon te veel angst en dus gaven ze die monsters niet vrij.”

Shi heeft nooit onthuld of ze na de uitbraak is teruggekeerd naar de Moijang mijn of het omliggende gebied. Ze werkt nog steeds bij het instituut in Wuhan.

In de gaten gehouden

Hughes zei dat het haar verboden was om met de media over het onderzoek te praten en dat ze in de gaten werd gehouden door de Chinese veiligheidsdienst. Ze zei: “Er werd me verteld dat ik in de gaten werd gehouden door het Yunnan Veiligheidsbureau vanwege het werk dat we hadden gedaan aan vleermuizen, en dat is niet iets wat je wilt, zeker niet als buitenlander in China.”

Uiteindelijk werd het werk van Covid in zijn geheel aan banden gelegd. Het zoeken naar vleermuisvirussen werd begin 2021 verboden in Yunnan en nieuwe beperkingen voor buitenlandse onderzoekers maakten het moeilijk voor Hughes om haar werk voort te zetten. Ze verliet China om eerder dit jaar aan de Universiteit van Hong Kong te gaan werken.

De meeste coronavirus experts in China, zei ze, waren te bang voor de gevolgen om de oorsprong van Covid te onderzoeken. “Ze hebben het niet aangeraakt vanwege de risico’s die eraan verbonden zijn.

“China is nu zover dat ze kunnen zeggen wat ze willen dat er aan de hand is – ze kunnen gegevens uitkiezen die in dat verhaal passen en voorkomen dat er gegevens worden verzameld die ongelegen zouden kunnen komen. Ik denk dat dat heel gevaarlijk is.”

U heeft zojuist gelezen: Vertaling van het artikel in The Sunday Times over Wuhan lab-leak.

Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Deze website opereert dankzij de financiële steun van de bezoekers en kent geen paywall of adverteerder. Klik hier als u een (kleine) donatie wilt geven. Onze dank is groot.