25 februari lijkt de datum te worden waarop in Nederland het overgrote deel van de maatregelen zal vervallen. Maar dat zal nog niet het einde zijn van de polarisatie in de samenleving. Alle partijen zullen hun best moeten doen alsnog begrip voor elkaar op te brengen en de kloven te overbruggen. Want we hebben als samenleving nog hele grote andere uitdagingen die we moeten aangaan.
Lees volledig artikel: 25 februari Bevrijdingsdag, maar leer van de geschiedenis
25 februari Bevrijdingsdag, maar leer van de geschiedenis
De grote doorbraak
Wat ik op 1 januari droomde en vervolgens in een fake ingelaste persconferentie van 18 januari beschreef, lijkt nu op 25 februari in een iets aangepaste vorm te gaan gebeuren. Haagse kringen berichten dat op 25 februari vrijwel alle maatregelen worden beëindigd. Geen 1,5 meter meer, geen mondkapjes en geen Coronatoegangspas. Nog wel iets over 1G bij evenementen, maar ik vraag me af hoe lang dat dan nog zal blijven bestaan.
Natuurlijk is het iets waar ik heel blij mee ben en waar ik me lang voor heb ingezet. Tegelijkertijd is het niet wijs om al te luid victorie te kraaien.
Want we gaan – op een andere manier – toch nog een moeilijke tijd tegemoet.
Het is belangrijk om te beseffen wat er voor deze omslag heeft gezorgd. Want als je het laatste OMT-advies leest, is dat niet iets wat ze adviseren. Integendeel zelfs. En er zal nog wel wat ‘ach en wee’ worden geroepen de komende dagen en druk worden uitgeoefend om bepaalde maatregelen toch te handhaven. Maar zowel het kabinet als de raad van de burgemeesters realiseren zich maar al te goed wat voor chaos er zal ontstaan als men toch nog op 25 februari bepaalde maatregelen wil handhaven. Iets wat in de aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezingen ook niet echt een aantrekkelijk uitzicht voor hen is.
De twee belangrijkste redenen van de omslag zijn:
- De Omikron-variant, waardoor mensen veel minder ziek werden en de druk op de ziekenhuizen niet fors toenam en op de IC’s zelfs afnam.
- De belachelijke prognoses van het RIVM/OMT van half december en half januari, waarmee bewezen werd dat men niet bereid of niet in staat was actuele informatie te verdisconteren. Een en ander werd nog eens goed geïllustreerd met het interview van de NOS met Van Dissel en Wallinga op 5 februari.
Besef dat Rutte bij de persconferentie van 25 januari vertelde dat men wat spannends ging doen. Terwijl het OMT adviseerde de horeca en cultuur maar tot 20 uur te openen, had de regering 22 uur besloten. De minister president vond het duidelijk een gewaagde keuze. Want bij de toelichting vertelden Kuipers en hij dat het aantal besmettingen nog fors kon stijgen en de druk op de ziekenhuizen nog sterk zou kunnen gaan toenemen. Iets wat Kluytmans nog maar twee weken geleden vertaalde in “rekening te houden met 5.000 patiënten“.
Op de dag van die persconferentie werden ongeveer 80.000 mensen positief getest bij de GGD en lagen er 250 patiënten op de IC’s.
Ontworstelen
Ondanks dat het kabinet op 25 januari dus soepeler was dan het OMT adviseerde, is het aantal positieve testen per dag nu gedaald naar het niveau van rond de 50.000 en liggen er nu 180 patiënten op de IC’s. Een aanmoediging voor het kabinet om zich nu echt te ontworstelen aan het OMT en de modellen van Wallinga.
Dat kon des te gemakkelijker omdat steeds meer mensen in de samenleving ervaren dat een besmetting met Omikron over het algemeen heel mild verloopt. Hetzij omdat ze het zelf gekregen hebben of mensen in hun omgeving. Natuurlijk zijn er nog velen, die het risico veel te hoog inschatten, zoals ik zondag beschreef, maar die voelen zich veilig doordat ze voor het overgrote deel geboosterd zijn. En de tegenkrachten worden steeds sterker.
De negatieve gevolgen van de maatregelen worden steeds duidelijker en de onthullingen over de besluitvorming in de eerste maanden van de crisis zorgen ook voor meer twijfel. Plus dat het manifest van OnverdeeldOpen bjna 1 miljoen handtekeningen ophaalde en de tegenkrachten tegen het beleid steeds meer zichtbaar maken.
Steeds duidelijker werd voor de regering en de burgemeesters dat de chaos sterk zou gaan toenemen als men niet snel die maatregelen zou laten vallen. Zodat er eigenlijk maar één logische keuze was. Wat men vanaf 25 februari gaat doen.
Wat na 25 februari?
Maar de sterke polarisatie die in die laatste twee jaar is ontstaan is niet ineens verdwenen op 25 februari. Zeker niet als die dag wordt bekeken vanuit de invalshoek dat er “winnaars” en “verliezers” zijn. Want ook na 25 februari zal het overgrote deel van de mensen vinden dat de keuzes die ze gemaakt hadden de afgelopen twee jaar de juiste waren.
Vaccineren of niet vaccineren. Boosteren of niet boosteren. Voor een coronatoegangspas zijn of tegen. Voor vaccinatieplicht te zijn of niet. Wel of niet te denken dat de maatregelen veel hielpen. Wel of niet te denken dat mondmaskers het virus tegen hielden. En wel of niet veel waarde hechten aan de mening van Ab Osterhaus, Marc Bonten, Marion Koopmans, Andreas Voss of Jan Kluytmans.
En ook zullen na 25 februari zich nog gebeurtenissen voordoen, waardoor een deel van de bevolking de beslissing om vrijwel alle maatregelen te laten vallen, een fout vond. Waarbij de grote vraag zal zijn welke rol de media dan gaan spelen.
De contouren van die nieuwe fase met nog steeds een tweedeling zag ik terug in deze tweet gisteravond van de journalist Mathijs Bouman, die op dit moment voor Nieuwsuur werkt en het Financieel Dagblad.
Volgzaam
Ik moet op mijn tong bijten om hier geen inhoudelijke reactie op te geven, maar besef wel dat wat hij hier beschrijft bij velen leeft, die wel volgzaam waren t.a.v. de adviezen van het OMT en de besluiten van de regering. Dat het niet ging zoals de regering en het OMT wilden, lag aan degenen die zich niet hielden aan de voorschriften.
Het zal nog een hele tijd duren voordat men een reëler beeld krijgt van de gebeurtenissen van de afgelopen twee jaar. Waarbij denk ik – eindelijk – de journalistiek wel weer zijn kritische rol op zich neemt en veel meer boven tafel krijgt in de lijn van hetgeen deze week via Nieuwsuur al wel naar buiten is gekomen van de eerste helft van 2020.
Begrip
Maar om de grote wonden, die in de samenleving zijn geslagen, te gaan genezen, is het vooral nodig dat iedereen begrip probeert op te brengen voor hoe men zich de afgelopen tijd heeft opgesteld. Een vorm van respect voor elkaars keuzes, ook als die volledig diametraal tegenover elkaar stonden en staan. Te begrijpen dat er grote verschillen waren in het beeld dat men had van wat zich aan het afspelen was. Door verschillen in bronnen van informatie, op basis waarvan men hele andere keuzes maakte.
Als we er niet in slagen om ons beter in te leven in elkaar dan zal onze samenleving niet herstellen van de grote wonden die geslagen zijn in de afgelopen twee jaar.
De grote uitdagingen waarvoor we als samenleving nog verder staan op heel veel terreinen, zijn het meest gebaat als alle groepen zich snel verzoenen en de zwarte periode, die we gehad hebben, achter zich laten.
En dat we ook geleerd hebben, hoe gemakkelijk datgene wat we voor maart 2020 als vanzelfsprekend achtten, helemaal niet zo vanzelfsprekend was.
Verzoeningscommissie
We hebben geen nieuw OMT nodig, ook niet als het uit een grote verscheidenheid aan deskundigen bestaat. Maar ik denk, naast een onafhankelijke onderzoekscommissie over de gang van zaken en de besluitvorming, we vooral behoefte hebben aan een verzoeningscommissie. Waarin mensen met zeer verschillende opvattingen tijdens de crisis van de afgelopen twee jaar bij elkaar komen, naar elkaar luisteren en tezamen conclusies trekken over wat ze geleerd hebben. Daar hebben we allemaal het meeste aan.
U heeft zojuist gelezen: 25 februari Bevrijdingsdag, maar leer van de geschiedenis.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
De komende weken zal het duidelijker worden welke kant het op gaat en op welke wijze we via deze site een goede bijdrage kunnen blijven leveren door het aandragen van onderbouwde analyses en informatie. We beraden ons daarop en komen daar snel op terug. Ondertussen hopen we dat u onze site blijft steunen met af en toe een (kleine) donatie. Want zoals er vaak gezegd wordt in de sport: de wedstrijd is pas afgelopen na het laatste fluitsignaal. Klik hier voor een donatie.
