Covid Weekcijfers 8 maart 2022

Pandemie van gevaccineerden?

Het beeld van de huidige epidemie geeft steeds meer vraagtekens, maar ook uitroeptekens. Meestal eindigen we de weekcijfers met een grafiek van het reproductiegetal, die dan uiteindelijk weinig verrassends meer heeft. Vandaag beginnen we er juist mee, want deze grafiek lijkt veel te verklaren!

Tot half februari kunnen we alles goed verklaren. Eind september zien we het reproductiegetal stijgen door een combinatie van 3 oorzaken: de Delta, het seizoenseffect en het einde van de bescherming van de vaccins. Half november is er voldoende immuniteit opgebouwd om de epidemie af te laten lopen, dus daalt de R-waarde weer.

In december verschijnt de Omikron-21 epidemie met eerst alleen de BA.1 variant en half januari schuift ook de BA.2 variant aan.

In februari lijkt de epidemie over het hoogtepunt heen te zijn met de top op 1 februari met 94.163 positieve PCR-testen.

Dan zien we op 20 februari (de week voor carnaval) de R-waarden opeens stijgen van 0,75 naar inmiddels 1,4. Een sterkere stijging dan met de komst van de Omikron BA.1 variant. 

Het lijkt een combinatie te zijn van het feit dat in Nederland op 18 februari de eerste fase van de afschaling van de maatregelen werd ingevoerd en het snel afnemende effect van de boosterprik op verspreiding. Na 25 februari nog -kort- versneld met het carnaval in het Zuiden.

De afnemende werking van de vaccins

In korte tijd zien we heel veel informatie langs komen, die allemaal naar de afnemende bescherming van de vaccins wijst. Dit is het plaatje dat eigenlijk in een notendop alles samenbrengt:

Dit plaatje komt van Sciensano uit België, die het vaccinatie aandeel van de ziekenhuisopnames in kaart heeft gebracht. Daniel van der Tuin heeft deze grafiek ook getweet. Als we ons realiseren dat de boostergraad in België 61% is, dan lijkt het er op dat het effect van de boosterprik maar kort blijft bestaan, zeker in de Omikron periode. In dit licht is ook deze tabel uit Denemarken relevant:

Hier zien we een vergelijking van de bescherming van het Pfizer en Moderna vaccin voor de Delta en Omikron varianten, voor 1, 2, 3 en meer dan 3 maanden na de laatste prik. Als we alleen naar Pfizer kijken, dan zien we dat de VE in de eerste maand slechts 55% is voor Omikron en daarna snel afneemt om na 3 maanden zelfs een negatieve bescherming te geven. Gevaccineerden hebben dan dus volgens deze tabel een bijna tweemaal zo grote kans om geïnfecteerd te worden dan ongevaccineerden. Hiermee lijken we een zeer plausibele verklaring te hebben voor de sterke stijging van de PCR cijfers. Het vaccin/de booster biedt de gevaccineerden geen bescherming tegen infectie. Zij worden als het ware verrast door de infectie, omdat ze er wel van uitgingen dat ze beschermd waren. En toen we nog 3G hadden, dachten ze veilig te zijn. Het wordt nu als het ware een  “Pandemie van gevaccineerden“.

Ook de RIVM cijfers laten een soortgelijk beeld zien:

De vraag is natuurlijk wel of we van een pandemie moeten blijven spreken, maar de overheid geeft nog steeds de voorkeur aan het gebruik van het woord pandemie, dus noemen wij het hier ook maar zo: een Pandemie van gevaccineerden. Gelukkig dat de ziekenhuislast van degenen die met de Omikron variant worden besmet zoveel lager is dan daarvoor, zodat deze toenames in aantallen infecties weinig betekent voor de druk op de ziekenhuizen.  

Oversterfte

In november hebben we al aandacht besteed aan de oversterfte: De blinde vlek van het corona beleid. Daar lieten we deze grafiek zien (inmiddels geüpdatet met laatste cijfers 2021):

Het gaat met name om de rode lijn, de netto oversterfte na aftrek van de overlijdens aan corona. Die stijgt van april 2021 t/m het eind van het jaar. Het verschil is 10.000 overlijdens die niet kunnen worden verklaard vanuit corona zelf. Dit beeld zagen we in 2020 niet, terwijl er toen veel meer overlijdens aan corona waren dan in 2021. Het is geen zekerheid dat het vaccineren de oorzaak is, maar het vaccineren heeft de schijn tegen, dat het minstens een onderdeel ervan vormt.

Uit Israël komt deze grafiek die precies dezelfde kant op wijst:

We zien hier drie vaccinatie episodes, waar telkens een oversterfte golf op volgde. Bij de 3^e (in de zomer!) en 4^e vaccinatie zelfs een veel hogere oversterfte. Geen sluitend bewijs, maar alweer een sterke aanwijzing dat de vaccins een rol spelen. Omdat deze variant (is het wel een variant van SARS-CoV-2 ?) zeer veel milder is dan de ziekte Covid-19, gebruiken wij inmiddels de benaming Omikron-21 als ziektebeeld, die de Omikron BA.1 en BA.2 varianten als oorzaak hebben. De CFR van Covid-19 was oorspronkelijk geschat op ver boven de 1%, later bijgesteld tot ongeveer 0,25% voor Nederland. Voor Omikron-21 lijken we nu uit te komen op  cijfers, die een factor 10 of meer lager zijn.

De politiek

Het lijkt er op dat de kloof tussen wetenschap en politiek steeds groter wordt. Als we kijken naar de belangrijkste zaken waar de politiek haar eigen mening lijkt te volgen, zien we dat:

• Kuipers een mortaliteit ziet van 0,9%, terwijl de werkelijke cijfers nu uitkomen op een factor van 10 to 50 keer zo laag.
• Een groot deel van de ziekenhuisopnames nog steeds ongevaccineerd is volgens Nederlandse medici. Cijfers uit België laten zien dat het daar slechts 7% is. Waar zou dat verschil dan aan kunnen liggen?
• Oversterfte nog steeds toe te schrijven zou zijn aan corona (CBS), terwijl zowel de analyse van de Nederlandse als buitenlandse cijfers zeer sterke aanwijzingen geven dat de vaccinaties ook in verband gebracht kunnen worden met de oversterfte.

De “smoking gun” zit er nog niet tussen, maar in de rechtspraak zou er sprake zijn van “gerede twijfel”. De dreiging van een pandemie is echt volledig verdampt met een mortaliteit die een factor 10 á 50  kleiner is dan wat er bij het begin van de pandemie werd verondersteld. Wat is nog de gezondheidswinst van de (tweede) booster als we de risico’s nog steeds niet goed in kaart hebben, Omikron-21 tot zulke lage mortaliteit leidt en de booster de kans om de infectie te krijgen, niet verlaagt?

Als we letten op de drie hierboven genoemde speerpunten van het beleid, dan moeten we toch echt concluderen dat een herbezinning over de proportionaliteit noodzakelijk is. Een CTB dat gebaseerd is op een sterke vaccinatie drang, zal aan duidelijke criteria en realistische verwachtingen moeten voldoen, voordat het ingezet mag worden.

De Dagcijfers

Rest nog de grafiek van de Dagcijfers. Deze cijfers lijken steeds minder betrouwbaar te worden. Daar waar de LCPS cijfers altijd een voorspeller waren voor het uiteindelijke aantal dat NICE na een week zal bereiken, lopen deze cijfers steeds verder uit elkaar. Het LCPS aantal wordt vaak al na een paar dagen overschreden en groeit dan uiteindelijk aan tot soms wel 30% boven het aantal bedden dat LCPS telde op de ochtend na opname.

Ook is het aandeel vanwege corona steeds kleiner, maar actuele cijfers van het RIVM hierover zijn er niet meer. De laatste informatie is dat van 1/3 de opnamereden onbekend is en van 2/3 is ongeveer de helft vanwege covid. Dus slechts van 1/3 is vanwege corona de reden van opname. Dit is de grafiek:

We zien hier nog steeds dat de NICE cijfers duidelijk boven de LCPS cijfers uitstijgen. Het voor vanwege corona gecorrigeerde aantal is onzeker, omdat hier geen cijfers meer over bekend gemaakt worden. Door de lockdown maatregelen rondom de jaarwisseling, is de epidemie hier vertraagd ten opzichte van België, dat is ook duidelijk te zien in de grafiek van de R-waarden. De Belgische cijfers lijken inmiddels alweer te gaan dalen en ook lijken de PCR-cijfers nu te stabiliseren rond de 62.000. Ook het aantal overlijdens daalt langzaam verder tot rond de 8 per dag nu.

Komende week zal meer duidelijkheid geven over het verdere verloop. In elk geval is er geen enkele reden voor bezorgdheid voor uitpuilende IC’s en daar was alles uiteindelijk om begonnen.

We gaan het zien!

De dagcijfers van de ziekenhuisopnames zijn:

• Aantal ziekenhuisopnames gisteren 231 *
• Aantal ziekenhuisopnames eergisteren: 172 *
• Actuele geschatte R-waarde op basis van ziekenhuisopnames: 1,08 **

We gaan het weer zien, tot volgende week!

U heeft zojuist gelezen: Covid Weekcijfers 8 maart 2022 – Pandemie van gevaccineerden?