Door middel van een landelijke representatieve steekproef van bijna 4.000 ondervraagden kan een beeld gegeven worden van een aantal kerncijfers t.a.v. vaccinatie tegen en klachten door Covid-19 in Nederland na twee jaar. De overheid heeft dit onderzoek niet laten uitvoeren. Daarom hebben we het zelf gedaan.
Lees volledig artikel: Nederland na twee jaar Covid-19
Nederland na twee jaar Covid-19
Het grote probleem bij de data, die naar buiten kwamen rondom Covid-19 was dat het geen landelijke steekproef betrof, maar cijfers over specifieke deelgroepen. Bijvoorbeeld de mensen, die zich bij de GGD’s lieten testen of in de ziekenhuizen werden opgenomen. Maar een echt goed beeld op basis van een landelijke steekproef ontbrak.
Om na 2 jaar Covid-19 vast te stellen hoe de bevolking deze nieuwe ziekte van de ademhalingsorganen heeft doorgemaakt, hebben we via Peil.nl een groot landelijk representatief steekproefonderzoek uitgevoerd. Bijna 4.000 mensen zijn ondervraagd over een aantal feitelijke kernpunten rondom Covid-19, zoals doorgemaakte infectie(s), vaccinatie en klachten.
Belangrijk is daarbij wel om de volgende beperkingen te beseffen:
- Het zijn opgaven van de ondervraagden zelf, bijvoorbeeld of men geïnfecteerd is geraakt en hoe zwaar de klachten waren.
- Degenen die in de afgelopen twee jaar door Covid-19 zijn overleden of nog erg ziek zijn, zijn niet betrokken in dit onderzoek. Ten opzichte van alle Nederlanders zijn het er relatief weinig (minder dan 1%). Maar in de oudste leeftijdsgroep is dat een groter deel (boven 65 jaar is dat naar schatting 5%). Bij de interpretatie van dit onderzoek moet u daar rekening mee houden.
- Het is op basis van de herinnering van de ondervraagden. Bijvoorbeeld wanneer de infectie heeft plaatsgevonden.
- Juist omdat het effect van Covid-19 fors verschilt per leeftijdsgroep moet men voorzichtig zijn bij de interpretatie van de resultaten als men daar geen rekening mee houdt. Bij de tabellen zal daar op gewezen worden.
- Het betreft antwoorden gegeven op 8-4-2022.
1. Naar leeftijdsklasse
1.1 Immuniteitsstatus
Uitsplitsingen naar leeftijdsklasse zijn ten aanzien van deze aandoening uitermate relevant, omdat er grote verschillen zijn in impact naar leeftijdsklasse. Het overgrote deel van degenen die overleden zijn in Nederland aan of door Covid-19 was immers boven de 70 jaar (89%).
We starten met een totaaloverzicht van de vaccinaties en of men Covid-19 heeft gehad naar leeftijdsgroep. De percentages zijn het aandeel personen van de totale leeftijdsgroep in Nederland. Goed te zien is dat inmiddels 95% van de Nederlanders hetzij Covid-19 gehad heeft (48%), hetzij gevaccineerd is.
Per leeftijdsklasse
In de tabel ziet u op de eerste vier regels de vaccinatiestatus van dit moment per leeftijdsklasse. Goed te zien zijn de grote verschillen tussen de diverse leeftijdsgroepen. Belangrijk om te beseffen is dat onder vrouwen de leeftijdsklasse tussen 18 en 49 jaar de groep niet gevaccineerden rond de 20% ligt en dus een stuk hoger dan bij mannen (waar het rond de 10% ligt). Dat is bij de groep boven de 50 jaar niet het geval.
Uit de tabel is op te maken dat 48% van de Nederlanders aangeeft Covid-19 gehad te hebben. Die 48% is opgebouwd uit 39% die aangeeft positief getest te zijn, 5% geeft aan het zeker te weten, maar geen test te hebben laten uitvoeren. Ten slotte geeft 8% aan te denken dat ze geïnfecteerd zijn geweest. Voor deze tabel hebben we die groep voor de helft meegenomen.
Belangrijk is om hier te beseffen dat er ook Nederlanders geïnfecteerd waren, maar geen symptomen hadden en niet zijn getest. Dus deze 48% moet het minimaal zijn geweest. (Als iemand twee keer Covid-19 heeft gehad. telde die maar één keer mee.)
In deze tabel is ook opgenomen welk deel van de niet gevaccineerden aangeeft positief te zijn geweest. Van degenen die niet gevaccineerd waren geeft 64% aan wel geïnfecteerd te zijn geweest. Dat is bijna 75% bij de leeftijdsgroepen tussen 18 en 49 jaar.
Onderin de tabel staat de groep Nederlanders die niet gevaccineerd is en die het volgens eigen opgave ook nooit heeft gehad. Dat is bij elke leeftijdsgroep ongeveer 5%, Het lijkt erop dat een deel van de niet gevaccineerden dat besluit heeft genomen om zich niet te laten vaccineren omdat ze al geïnfecteerd zijn geweest.
1.2. Twee keer Covid-19 gehad
Er is ook gevraagd of men een tweede keer Covid-19 heeft gehad en wanneer men – de laatste keer- Covid-19 heeft gehad. In alle leeftijdsklassen, behalve die boven de 65 jaar, zien we dat ongeveer 20% van degenen die opgeven Covid-19 gehad te hebben, aangeeft het ook een tweede keer gehad te hebben. Van alle Nederlanders is dat 9%.
Bij de beantwoording van de vraag wanneer men – de laatste keer – Covid-19 heeft gehad, zien we dat het overgrote deel in 2022 dat gehad heeft (dus Omikron). Dat betreft steeds rond de 70% van iedereen die opgeeft geïnfecteerd te zijn geraakt.
Uit het overzicht is ook goed op te maken, dat onder de oudste groep, het aandeel dat Covid-19 heeft gehad, beduidend kleiner is dan bij de groep onder de 50 jaar.
1.3 Klachten
Tenslotte is een overzicht gemaakt van de klachten die men heeft gehad als men – de laatste keer – geïnfecteerd is geweest. En hierbij moet natuurlijk rekening gehouden worden met het feit dat een deel van de asymptomatische personen, die wel geïnfecteerd zijn geraakt, dat niet weten. De percentages die u ziet, betreffen dus weer de hele leeftijdsgroep. Dus van alle 18-29 jarigen geeft 8% aan Covid-19 gehad te hebben en de klachten erger te vinden dan een normale griep. Van alle Nederlanders geeft 3% op nog steeds klachten te hebben. Maar dat betreft ten dele personen, die in de afgelopen paar maanden Covid-19 hebben gehad.
Als we alleen de mensen nemen, die voor 1 januari 2022 – voor de laatste keer – Covid-19 hebben gehad, dan zien we dat 6% van de groep na meer dan vier maanden nog opgeeft klachten te hebben. Die groep vertegenwoordigt 100.000 à 150.000 mensen. Onder die groep bevinden zich relatief gezien meer ouderen en meer vrouwen.
De ernst van de klachten hebben we ook afgezet naar de periode waarin men geïnfecteerd raakte (exclusief degenen die twee keer geïnfecteerd raakten). Heel goed te zien is hoe de ernst van de klachten afgenomen is in de tijd. Het verschil tussen 2022 (Omikron) en de 2e helft van 2021 (Delta) is een stuk kleiner dan die met de periode daarvoor.
We weten dat het aandeel IC- en ziekenhuisopnames in 2022 gerelateerd aan het aantal geconstateerde infecties een stuk lager was dan daarvoor. Maar als gekeken wordt naar de eigen beoordeling van de infectie, dan zien we dat het verschil tussen de Omikron- en Delta-periode minder groot is dan tussen de Omikron-periode en de persoonlijke ervaringen met de infectie in 2020.
Deze tabel laat ook zien dat op dit moment maar een klein deel van de geïnfecteerden stelt dat de klachten van Covid-19 ernstiger zijn dan die van griep. (Maar het zijn dus persoonlijke inschattingen, en we weten niet wat het referentiepunt is per ondervraagde. De eigen ervaring en zo ja, tijdens een griepperiode met ernstige gevolgen of juist met een milde griepvariant).
2. Naar vaccinatiestatus
2.1 Naar geslacht en leeftijd
Ook naar vaccinatiestatus hebben we dit soort analyses uitgevoerd. Belangrijk is daarbij te beseffen dat het de huidige vaccinatiestatus is. En dat als we het over de infectie van Covid-19 hebben, die zowel voor de vaccinatie als erna kan hebben plaatsgevonden. Ook is de samenstelling van ieder van de vaccinatiegroepen anders als we naar geslacht en leeftijd kijken. Onder de niet gevaccineerden zien we relatief meer vrouwen dan mannen. En er zijn ook grote verschillen naar leeftijd. 61% van de niet gevaccineerden is onder de 50 jaar, terwijl dat bij de groep boven de 65 12% is. Die verschillen zijn goed te zien in de onderstaande tabel.
2.2 Covid-19 infectie en klachten
Tenslotte is hier het overzicht naar vaccinatiestatus en of men Covid-19 heeft gehad en hoe ernstig de klachten waren. Belangrijk is daarbij te beseffen dat, zoals we net hebben gezien, de samenstelling van de groep naar leeftijd en geslacht fors verschilt.
Van degenen die twee keer geboosterd zijn (vooral dus 65 plussers) geeft 21% op Covid-19 gehad te hebben. Van hen heeft 15% het twee keer gekregen. En van de niet gevaccineerden, dus vooral personen tussen 18 en 50 jaar, geeft 65% op Covid-19 te hebben gehad (en ruim een kwart van hen twee keer).
Onder degenen die het wel kregen zien we dat bij degenen die geboosterd zijn (dus vooral de ouderen) de klachten van de infectie zwaarder waren dan bij degenen die niet gevaccineerd waren (vooral de jongeren). Daarbij is het ook zo dat die jongeren in grotere mate dan de ouderen geïnfecteerd zijn geraakt tijdens de Omikron-periode hetgeen daarvan de verklaring kan zijn.
Dat degenen met alleen de basisvaccinatie voor een groot deel (75%) wel Covid-19 hebben gehad, kan verklaard worden uit het feit dat als iemand met een basisvaccinatie Covid-19 heeft gehad, hij wat minder geneigd zal zijn een booster te nemen, dan als iemand met een basisvaccinatie niet geïnfecteerd was geraakt.
Om het effect van de leeftijd in deze tabel te neutraliseren, hebben we ook de onderstaande tabel gemaakt voor alleen de ondervraagden tussen 18 en 50 jaar. Omdat die groep per vaccinatiestatus niet bestaat uit zowel jonge als oude personen.
Ook in deze tabel hoeft het niet zo te zijn dat er sprake is van oorzaak en gevolg. De vaccinatie kan plaatsgevonden hebben na de infectie of voor de infectie. Plus dat het moment van infectie voor de groep niet gevaccineerden niet over exact dezelfde periode gelopen hoeft te zijn.
Bij een onderzoek met een veel groter aantal ondervraagden zou daarover meer duidelijkheid gegeven kunnen worden.
Tenslotte
Al in juni 2020 wees ik erop dat de data-verzameling rondom Covid-19 veel beter zou kunnen. Enerzijds door iedereen die zich bij de GGD liet testen een online vragenlijst af te nemen. Als dat gebeurd was dan zou er inmiddels over de 8 miljoen positief getesten plus een zelfde aantal negatieve testen een schat aan materiaal geweest zijn, op basis waarvan er prima analyses uitgevoerd hadden kunnen worden zowel in de loop van de tijd, naar regio en naar allerlei subgroepen. Vanzelfsprekend volledig geanonimiseerd.
En als men daarnaast iedere maand een grote landelijke steekproef had getrokken en informatie had verzameld, zoals o.a. hierboven is gedaan, dan had dit het beeld gecompleteerd. En zouden we veel extra’s over het verloop in de afgelopen twee jaar hebben geleerd.
Helaas is dat niet gedaan. Over de reden hiervan zal ik nu niet gaan speculeren. Het is evident dat er geen nadruk lag bij RIVM en overheid op het verzamelen van veel en goede informatie. Ook op mijn suggestie van juni 2020 om daar dan externe specialisten bij in te schakelen is niets gedaan. Daarom is de kwaliteit van de Nederlandse data-voorziening gedurende de hele Corona-crisis slecht geweest. En hebben we gezien hoe inadequaat de modellen waren van het RIVM, die o.a. hebben geleid tot de onterechte paniek lockdown van december 2021.
Daarom hebben we zelf dit onderzoek uitgevoerd en hebben we dit onderzoek vanuit de stichting Oordeel Zelf gefinancierd. Om dit grote gemis enigszins te compenseren.
Dat konden we doen dankzij de financiële steun van u, de bezoekers aan deze site.
Volg Maurice de Hond op Twitter | Facebook | LinkedIn | YouTube.
