De relatie tussen de positieve testen van de 50-59 jarigen en de ziekenhuis- en IC-opnames is door Omikron van een heel andere orde geworden dan tijdens de Delta-periode. Deze grafiek van de recente Nederlandse ontwikkelingen laat dat heel duidelijk zien. Met uitkomsten die de basis dienen te zijn van het staken van alle maatregelen in Nederland.
Lees volledig artikel: Een grafiek met historische waarde
In het Rijksmuseum
In het Rijksmuseum hangen schilderijen, die cruciale momenten uit onze vaderlandse geschiedenis afbeelden. Zoals het beleg van Alkmaar, de moord op Willem van Oranje, het lynchen van de gebroeders de Witt of de aankomst van Koning Willem 1 in Scheveningen. Het waren historische momenten, die bepalend waren voor de loop van onze geschiedenis.
Daar kan een nieuwe bij gehangen worden. De grafiek, die laat zien dat de Covid-19 pandemie voorbij is en het moment toont waarop in Nederland alles weer normaal kan worden. De pandemie is achter de rug. Covid-19 maakt niet meer ziek dan een matig griepseizoen uit het verleden.
Hieronder de uitleg van de historische waarde van deze grafiek.
De laatste doemscenario’s van het RIVM
Ook gisteren kwam Jaap van Dissel met doemscenario’s, waaruit je de conclusie kan trekken dat het onverantwoord is om maatregelen verder af te schalen.
Hij liet o.a. deze grafiek zien van het model van de ziekenhuisopnames. De blauwe lijn geeft het huidige scenario weer. De groene het scenario dat we gekregen zouden hebben als de regering op 14 januari had besloten de hele lockdown van 19 december op te heffen i.p.v. gedeeltelijk.
Op dit moment is de ziekenhuisbezetting 1.125 en dalende. Op het hoogtepunt van 1 april 2020 bedroeg de ziekenhuisbezetting bijna 4000.
In deze grafiek komt de blauwe lijn over 6 weken op ruim 6.000 patiënten. Een cijfer dat we sinds maart 2020 bij lange na niet hebben gehaald!!
De ondergrens van het blauwe gebied is half maart een bezetting van 3.500 patiënten. Drie keer zoveel als nu. En een getal dat we maar heel even hebben gehad bij het begin van de pandemie in maart/april 2020.
Zelfs de ondergrens van deze voorspelling heeft een kans van o,o00000 % om uit te komen.
Niets geleerd van hun fouten
Het RIVM en Van Dissel hebben blijkbaar niets geleerd van de fouten in hun model van half december. Waardoor we een lockdown kregen op 19 december 2021. Want toen gaf men aan dat we zelfs bij die strenge lockdown nu een ziekenhuisbezetting zouden hebben van 7.000 patiënten. (U leest het goed: een factor 6 keer hoger dan nu het geval is!).
Maar ieder onderdeel van het model om tot deze verwachting te komen is in de praktijk anders (lees veel positiever) uitgevallen. De meest belangrijke ervan is het feit dat Omikron veel minder ziekmakend is.
Nu zou je denken en hopen dat bij het model waar het RIVM nu mee werkt veel aanpassingen zijn gedaan, op basis van wat men sindsdien geleerd heeft.
Maar helaas is dat niet het geval. Het model is slechts beperkt aangepast. Met als gevolg dat de toppen met 40% verlaagd zijn en de piek ongeveer 1 maand later is geplaatst.
Maar nog steeds is het een doemscenario met een kans van 0 dat het uitkomt.
Dat kan niet alleen gezegd worden op basis van de ontwikkelingen in het buitenland, maar kan ook – en vooral – gezegd worden op basis van de ontwikkeling van de cijfers in Nederland.
De kanarie in de kolenmijn
Het volgen van de positieve testen is geen doel op zich. Maar wordt gebruikt als een soort “voorspeller” van de druk op de ziekenhuizen en IC’s. We houden immers ook niet bij hoeveel mensen per dag verkouden zijn geworden.
Als de relatie positieve testen en ziekenhuis- en IC-opnames door de tijd heen hetzelfde gebleven zou zijn, dan zou een verdubbeling van de positieve testen kort erna tot een verdubbeling van de druk op de ziekenhuizen moeten leiden. Maar die is in de tijd gezien niet hetzelfde gebleven. En voor nu is het van belang te weten in welke mate die relatie tijdens de Omikron-periode anders is dan tijdens de Delta-periode.
Daarbij gaat het niet om de toename van het totaal aantal positieve testen. Maar juist om de toename van de testen onder de groepen, die tot de meeste ziekenhuisopnames leiden: de ouderen.
Leeftijdsklassen
Doordat de toename van de positieve testen vooral heeft plaatsgevonden in de jongere leeftijdsklassen levert dat sowieso amper extra ziekenhuisopnames op. Wat er gebeurt in de leeftijdsklassen boven de 50 jaar kan echter wel voor een toename van de druk op de ziekenhuizen zorgen.
Maar doordat – volgens het RIVM zelf – de booster een heel hoge bescherming geeft tegen ziekenhuisopnames (een factor van 95% zoals uit het nieuwsbericht van 19 januari bleek) en de groep boven de 60 jaar al bijna voor 90+ is geboosterd, zou die groep geen grote problemen moeten gaan opleveren als het aantal positieve testen boven de 60 zou gaan oplopen.
Uit deze grafiek is goed op te maken dat onder de oudere leeftijdsklassen vooral de groep 50-59 jaar sinds Kerst fors is gaan stijgen. Dat is een groep die doorgaans 15 à 20% van de ziekenhuisopnames uitmaakt. En omdat die stijging onder invloed van Omikron al meer dan drie weken aan de gang is, kan goed worden vastgesteld wat er vervolgens met de ziekenhuisopnames is gebeurd.
De groep 50-59 jarigen
Op basis van de cijfers van het RIVM en van stichting NICE kunnen we bepalen dat tussen 1 november en 15 december 2021 van de 92.000 positief getesten 50-59 jarigen 0,38% (351) op de IC’s belandde. Dus 1 op de 262 positief getesten.
Vanaf 27 december is het aantal positief geteste 50-59 jarigen ineens sterk gaan stijgen. In één week van gemiddeld 1.600 naar gemiddeld 2.500 per dag. En een week later was het 3.600 geworden. En op 11 januari zelfs ruim 4.400.
Bij een correlatieanalyse tussen de positieve testen en het moment van IC-opnames blijkt 8 dagen verschil de hoogste correlatie te geven. Dus we nemen aan dat er gemiddeld een tijdsverschil is van 8 dagen tussen die twee waardes positief getest en IC-opname.
Dan kunnen we de positieve testen en de IC-opnames in één grafiek plaatsen verschoven met die 8 dagen. We werken ook met voortschrijdende gemiddeldes (7 dagen voor de IC-opnames en 4 dagen voor de positieve testen).
In de onderstaande grafiek hebben we op basis van de IC-opnames tot en met 17-1 de twee waardes geplaatst, verschoven met die 8 dagen.
Verschil
Heel goed valt te zien dat vanaf het moment dat Omikron snel in Nederland dominant werd, de groene en de bruine lijn volledig uit elkaar aan het lopen zijn. Besef dat als de bruine lijn nu nog gelijk zou lopen met de groene lijn het aantal nieuwe opnames op de IC van de 50-59 jarigen rond de 14 had moeten bedragen, terwijl het in werkelijkheid rond de 2 is! Een verschil van een factor 7.
Als we bekijken welk percentage van de positief getesten op de IC’s belanden dan zien we:
- Tot 21 december 2021 zien we nog steeds de relatie van de maanden ervoor: 0,38% (1 op 262)
- Tussen 10 en 16 januari zien we een daling naar: 0,06% (1 op 1660)
Ten opzichte van de Deltaperiode zijn deze Omikron IC-opnames een factor 6,7 minder.
Bij de ziekenhuisopnames kunnen we dezelfde exercitie uitvoeren.
Tussen 1 november en 15 december belandde ongeveer een kwart van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten tussen 50 en 59 jaar in het ziekenhuis op de IC’s. Nu is dat nog maar een achtste.
De ziekenhuisopnames van de groep 50-59 jaar in de laatste week is een factor 3,1 minder dan tussen 1 en 15 november.
Dus bij 3,1 keer zoveel positief geteste 50-59 jarigen nu t.o.v. 2 maanden geleden, krijgen we net zoveel ziekenhuisopnames als toen. Met nog de aantekening dat er een toename is van het aandeel patiënten dat MET Covid-19 wordt opgenomen. En in Californië is berekend dat de ligtijd in de ziekenhuizen van Omikron-patiënten 70% korter is dan van Delta-patiënten.
Historische waarde
In welke mate dit alles nu komt door de mildheid van Omikron of de bescherming die het boosteren extra zou bieden, is voor dit overzicht niet relevant. Maar wel dat de druk op de ziekenhuizen. Nu de besmettingen vrijwel alleen Omikron betreffen, vele malen lager zal zijn dan het aantal positief getesten voorspelt.
Bij de doemscenario’s wordt door het RIVM gesteld dat men nog niet wist/weet wat het effect van een Omikron besmetting zal zijn op de druk op de ziekenhuizen. Daarom werkte men in december nog met de aanname dat die gelijk zou zijn aan die van Delta. En bij het model dat men gisteren gebruikte ging men uit van 40% minder. Dat is een factor 1,7 minder.
Deze grafiek met louter Nederlandse cijfers van de laatste tijd laat zien dat die inschatting compleet onrealistisch is. Wellicht zullen de ziekenhuiscijfers wat gaan stijgen, maar dan nog lang niet naar het niveau van 2700, die we 6 weken geleden hadden. De stijging van de IC-opnames, als dat al gaat gebeuren (want die hebben we in Londen ook amper gezien) zal ver onder de 670 blijven van 6 weken geleden. Laat staan dat het zal gaan stijgen naar de 1600 IC-opnames begin maart, die Van Dissel gisteren presenteerde.
Deze grafiek van de 50-59 jarigen laat zien dat Covid-19 (zeker tot en met de herfst, maar waarschijnlijk ook daarna) niet meer tot een te grote druk op de ziekenhuizen zal zorgen.
En omdat onze maatregelen erop gericht waren om die te grote druk te voorkomen, kunnen die nu allemaal worden afgeblazen.
Daarom is dit een grafiek met historische waarde.
Volg Maurice de Hond op Twitter | YouTube | Facebook | LinkedIn.
U kunt dit kunstwerk bekijken zonder een toegangskaartje te hoeven betalen. Maar we stellen af en toe een (kleine) donatie wel op prijs. Klik hier.
