Zo houdt het OMT ons voortdurend in gijzeling

Leestijd: 5 minuten

Het OMT is de baas

Eigenlijk is het nu al 18 maanden aan de gang. De adviezen van het OMT bepalen het Nederlandse beleid voor bijna 100%. En een sleutelrol bij die adviezen spelen de modellen die het RIVM gebruikt om de ontwikkelingen te voorspellen. Daarbij worden verschillende scenario’s geschetst over de gevolgen op de druk in de ziekenhuizen bij het al dan niet nemen van bepaalde maatregelen.

Het OMT geeft dan haar adviezen, gebaseerd op het meest negatieve scenario. En vervolgens verschijnen in de media de cijfers van die scenario’s. Cijfers die zowel de werkenden in de zorg als het publiek beangstigen. En er daarvoor zorgen dat ze voor het overgrote deel kritiekloos instemmen met die maatregelen. Dat geldt ook voor de meeste partijen in de Tweede Kamer. Ook zij horen en zien die cijfers en luisteren goed naar hun electoraat.

Wat mij vanaf het begin al verbaasde was dat de gebruikte modellen niet openbaar waren. En ook de aannames die men in het model invoerde, kwamen amper naar buiten. Aannames, die trouwens ook niet gebaseerd waren op ervaringscijfers. Cijfers die voor discussie vatbaar waren en zijn.

Weer een doemscenario

Ondanks het feit dat bij die scenario’s en voorspellingen keer op keer de plank fors mis geslagen werd, veranderde er niets. Ook de huidige lockdown was weer gebaseerd op een dergelijk model en op scenario’s. Waarvan ook drie weken geleden duidelijk werd, dat ze eigenlijk nergens op sloegen.

Lees even nog dit artikel terug dat ging over de presentatie van Van Dissel aan de Tweede Kamer op 15 december, met daarin vier scenario’s uit Engeland, waarvan de meest gunstige (sic), overgezet naar Nederland, deze uitkomst gaf.

De geesten werden rijp gemaakt voor een doemscenario. En dat was inmiddels al door het RIVM omgezet in grafieken en scenario’s, die aan het OMT en het kabinet werd getoond. Scenario’s die zwarter dan zwart waren. Met de beruchte voorspelling erin dat begin februari de bezetting op de IC’s wel eens op 4300 uit kon komen.

(Toen die voorspellingen werden gemaakt lagen er rond de 650 patiënten op de IC’s. Dat zijn er nu, drie weken later, rond de 475). Daarbij werd o.a. dit model getoond (gepresenteerd aan de Tweede Kamer op 21 december).  Wel met de vermelding dat het een zeer onzeker scenario was. De rode lijn was de beruchte lijn, die begin februari zou gaan leiden tot een IC-bezetting van 4300.

2000 patiënten

Men schrok zo van de voorspellingen, zodat de regering besloot tot een strenge lockdown. Zelfs enkele dagen voor de Kerstvakantie (De blauwe lijn was “vanaf de Kerstvakantie”). Een blauwe lijn die uitkwam op bijna 2000 patiënten op de IC’s. Een cijfer dat beduidend hoger was dan het hoogtepunt begin april 2020!

Nu is het wel zo dat in de grafiek rondom de dikke lijn in een kleur een lichtere variant van die kleur is. Deze geef aan wat de onderkant van de prognose is en de bovenkant van de prognose. Op deze grafiek ligt de top van de blauwe lijn kort na half januari (over twee weken) op 140 opnames per dag. De onderkant van dat lichtblauwe vlak zit op 50 opnames per dag, de bovenkant op 280 opnames. Hierdoor zal er resp. een minimale bezetting komen van 800 en een maximale op 3300.

De dikke lijn is echter wel het startpunt voor het beeld dat geschetst wordt naar de beslissers, politici en publiek. En dat voorspelde, zelfs bij de complete lockdown, een ongekende bezetting van de IC’s. Bij modellen is het trouwens gewoonlijk dat bij de diverse scenario’s ook de kansen worden vermeld dat het scenario zich voordoet. Wat is de waarde van een voorspelling als de kans erop 2% is? Als we ons leven moeten inrichten op zaken die zo een kleine kans hebben, dan kunnen we beter de hele dag met onze oren en ogen dicht onder de tafel gaan zitten.

Cijfers zijn lager

Nu is die maatregel ingegaan op 19 december. Zelfs als die maatregel enig effect zou hebben, zou die pas terug te vinden moeten zijn in de instroom van de IC’s kort voor Nieuwjaar. Maar als je de cijfers van de IC’s de afgelopen week bekijkt, zijn die cijfers lager dan de ondergrens van de grafiek en is er ook (nog) geen sprake van een stijging. Het RIVM meldde gisteren dat de instroom op de IC’s de afgelopen week 16% lager was dan de week ervoor!

Als je met een model niet eens de volgende twee weken kan voorspellen – zonder dat er iets veranderd is – wat is dan de waarde van het model naar de toekomst toe?

En het dreigt verlengd te worden

Maar zo een model is wel de basis van deze lockdown van vier weken geweest (als enige in West-Europa). En als je het laatste advies leest van het OMT  willen ze die minimaal nog 2 weken verlengen. Want in dat advies staat dat door de opening van de scholen de IC-bezetting weer zal gaan oplopen. Er wordt een getal genoemd van 620. Maar direct erachter staat dat dit wel een optimistisch scenario is. Want als bepaalde variabelen tegenvallen dan zou het wel eens 1550 kunnen worden (wat ook een record zou zijn).

En ja hoor, natuurlijk hoor je dan weer Marc Bonten en Ab Osterhaus (en de andere usual suspects) in de media preluderen op de verlenging van de lockdown van Nederland. Zou dat niet een soort melding zijn die gesponsord wordt door de ondernemers in België en Duitsland, waar men het zonder een complete lockdown doet?

We weten inmiddels veel meer, vanuit studies en de ontwikkelingen in o.a. Engeland en Denemarken, over het verloop van de snelle stijging met positieve testen door de Omikron-variant. Dat er veel mensen in de samenleving zijn, die besmet raken en het zelf niet eens weten. Dat de ziekenhuisopnames vooral toenemen door opnames MET Covid en minder door opnames DOOR Covid. Dat de ligduur afneemt en vooral dat de opnames op de IC’s sterk achterblijven op die explosieve stijging van positieve testen. Een bevestiging van de patronen in Zuid-Afrika, die we al een maand op deze site weergeven.

Omikron een zegen

Zowel in Engeland als in Denemarken concludeert men dat Omikron eerder een zegen is dan een vloek. En dat het ervoor zal zorgen dat zonder dat de druk op de ziekenhuizen veel te groot wordt, de natuurlijke immuniteit onder de bevolking ontstaat (voor zover die er al niet is). Tegelijkertijd zien we de eerste onderzoeken. Deze lieten al zien dat de bescherming van de boosterprik net zo kort is als die van de tweede prik.

Ook dat leidt tot de conclusie dat we ons niet uit deze crisis zullen kunnen prikken. Kwetsbaren kunnen er nog enkele maanden door beschermd worden, maar de rest van de bevolking zal – of het nu is of in het komende jaar – de besmetting door gaan maken, die gelukkig voor die groep voor het overgrote deel (zeer) mild zal zijn.

Maar tot nu toe blijven we gegijzeld door de niet transparante, slecht onderbouwde modellen, die vrijwel steeds de plank volledig mis hebben geslagen. En altijd met een dusdanig negatief scenario komen, dat je bijna niets anders kan doen dan de maatregelen nemen, die worden voorgesteld.

Dat moet nu eens over zijn. Laten we ons bevrijden uit de knevels van het RIVM-model en de adviezen van het RIVM. Ze brengen veel meer schade toe dan profijt!

Steun onze site met af en toe een (kleine) donatie. Klik hier.