Zo redeneerden de media tijdens de Coronaperiode

Leestijd: 6 minuten

Zo redeneerden de media tijdens de Coronaperiode

Doorbraak van evaluatie weerzin?

Niet alleen bij de overheid en de gezondheidsautoriteiten is er weerzin tegen de evaluatie van hun optreden tijdens de Corona-periode, maar dat is ook het geval bij de meeste media. Het kunnen leren van het optreden tijdens de grootste crisis in zeer lange tijd, is niet populair bij de hoofdrolspelers in Nederland, eufemistisch gezegd.

Dus de kans is groot dat er ook in de toekomst bij een – naderende – crisis ingrijpende maatregelen zullen worden genomen als die door mensen, die als autoriteit worden aangemerkt, worden voorgesteld, zoals dit via het OMT twee jaar lang gebeurde. We zien de contouren ervan zich al aandienen bij andere onderwerpen dan Covid-19.

Ik werd benaderd door een prominente journalist, die wel bezig is met deze vorm van evaluatie. Zowel over zijn/haar eigen optreden als dat van anderen in de media. En die daarover met een aantal mensen, met camera erbij, wilde praten.

Ik heb meegewerkt en ik hoop/verwacht dat over een tijdje hij/zij er in één of andere vorm mee naar buiten zal komen. Ik zal de journalist verder als een “hij” aanduiden, maar dat hoeft dus niet zo te zijn.

Ik vind niet dat ik zijn naam nu kan melden of de opzet/inhoud van zijn aanpak.

Maar door het uitgebreide en intense gesprek dat we voerden, begreep ik beter hoe de processen aan zijn kant verliepen en waarom mijn informatie grotendeels genegeerd werd. Dat gebeurde mede aan de hand van een aantal artikelen die ik schreef in het voorjaar van 2020. Het werd voor mij een onthullend gesprek.

In dit artikel zal ik overbrengen wat ik uit dat gesprek heb opgemaakt.

Mei 2020

Het verloop van het gesprek kan ik het best illustreren aan de hand van de situatie half mei 2020. Bijna twee maanden ervoor was de lockdown ingegaan en de 1,5 meter maatschappij was eind maart 2020 door de regering afgekondigd. De toestroom naar de IC’s was na een hoogtepunt van 130 per dag rond 1 april, op 1 mei al gedaald naar minder dan 10 per dag. (Besef dat er gemiddeld 10 dagen zaten tussen infectie en de opname op de IC’s, dus die opnames begin mei waren rond 20 april geïnfecteerd).

Prof. Van Dissel, het OMT en de virologen in de media schreven dit toe aan het succes van de maatregelen. Dat ging gepaard met waarschuwingen om die maatregelen niet te verslappen want er kon ieder moment een tweede golf uitbreken. Ik hoorde dat vele malen in mei 2020 op televisie. De angst werd er goed ingehouden.

Hoewel er wel eind mei enige verzachting van de maatregelen plaatsvond, werd veel in de zomer van 2020 gehandhaafd. O.a. het houden van 1,5 meter afstand, ook buiten en andere restricties. De maatregelen hadden immers zo goed gewerkt. (Volgens Van Dissel eind juni 2020 waren er dankzij de maatregelen bijna 36.000 IC-opnames bespaard. Een belachelijk cijfer wat ik o.a. in dit artikel omschrijf).

Deze foto van Minister Grapperhaus bij het strand is representatief voor die periode.

Hij stond op een weg door de duinen en hij maakte zich zorgen of mensen die wel naar het strand liepen 1,5 meter afstand konden houden van de mensen die van het strand af liepen.

Geen viroloog/wetenschapper

In mijn gesprek met de journalist gaf ik aan dat het faliekant fout was geweest om die grote daling toe te schrijven aan het succes van de maatregelen en mede daarom ook die maatregelen grotendeels te handhaven. Zijn reactie was dat men het toen toch nog niet kon weten. Men nam immers toen 100% van de maatregelen met 50% van de kennis, zei hij mij.

Toen ik aangaf dat ik in mei 2020 al wel wist dat het niet de maatregelen waren, maar het seizoenseffect (lente/zomer) was de reactie “..maar ja, jij bent geen viroloog”. Zoals ik toen ook regelmatig hoorde met als variant “jij bent maar een opiniepeiler” of “je bent geen wetenschapper”.

Maar als ik ga kijken naar wat ik in die periode (mei 2020) heb geschreven en in video’s heb gezegd bleek ik beter dan de virologen toen al beschreven te hebben hoe de mensen elkaar besmetten en deed ik dat wel op een wetenschappelijke wijze. Alles wat ik poneerde was gebaseerd op data-analyses en verschenen studies. En ik gaf altijd de link naar de bronnen.

Verspreidingspatroon van influenza

Het cruciale artikel was van 21 mei 2020 met de titel “Covid heeft griep”. Daarin bewijs ik dat Covid-19 tot dat moment volledig het verspreidingspatroon van influenza volgde. Ik nodig u uit om dat artikel nog eens te lezen. Een van de belangrijkste bewijzen haalde ik uit Brazilië. Er was een onderzoek van voor 2020 waarin het normale verloop werd beschreven van de influenzagolf in het land. Beginnend in het Noorden, vlak boven de evenaar, en dan afzakkend naar het Zuiden (richting Sao Paulo). En dat was in 2020 precies het patroon van de verspreiding van Covid in dat land.

Juist omdat er zo een harde relatie was met seizoenen was dit ook het bewijs dat de verspreiding niet via grote druppels, maar door de lucht ging. (Want in de winter is in onze regionen de lucht veel droger dan in de zomer en kunnen de aerosolen lang in de lucht blijven hangen). En ik was niet de enige wetenschapper die dit stelde.

In dat artikel van 21 mei 2020 deed ik de volgende voorspellingen:

1. Tot ergens in het najaar zullen de omstandigheden (heel) ongunstig zijn voor COVID-19 om zich weer snel te verspreiden. Ongeacht welke maatregelen we treffen zal het aantal mensen dat besmet wordt niet meer fors gaan stijgen. Zelfs als we deze zomerperiode vrijwel alles weer gaan doen wat we voor 1 maart mochten, zal het zeker niet meer de grote aantallen slachtoffers geven zoals eind maart in Nederland het geval was.
2. Als in landen boven de 30 graden noorderbreedte COVID-19 nog niet volledig verdwenen is, dan is de kans heel groot dat als het normale griepseizoen daar begint, er wel grote uitbraken ontstaan.

En zo is het precies gegaan.

Onmacht

Terwijl ik zeer goed onderbouwd met een wetenschappelijke aanpak op 21 mei 2020 bewees dat de sterke daling van de infecties en ziekenhuisopnames in mei niet lag aan de maatregelen, maar aan het seizoen, werd dat op geen enkele manier serieus genomen door deze journalist en alle overige media in Nederland. Omdat het niet datgene was wat de mensen zeiden die door de media als autoriteiten werden gezien (RIVM, OMT en alle virologen/microbiologen die in de media verschenen).

Wat ik had beschreven was niet mijn mening of overtuiging, maar een zeer degelijk onderbouwde conclusie, die ook nog in lijn lag met de conclusies van andere internationale wetenschappers, zoals ik aan het eind van het artikel ook nog liet zien.

Maar men ging gewoon mee met het dominante verhaal dat deze autoriteiten poneerden, en men was niet bereid (of in staat) om het goed onderbouwde tegengeluid tot zich te nemen en te gebruiken bij het bevragen van die autoriteiten.

Framing

Daarbij bleek ook uit het gesprek met deze journalist dat ook de framing die er rondom mij plaats vond, met gemak werd gevolgd. O.a. dat ik gezegd zou hebben dat er nooit meer een tweede golf zou komen. En dat was louter omdat een journalist van TV-Gids dat onterecht concludeerde op basis van een interview dat ik had gegeven. Het bijzondere was daarbij dat ik in die video letterlijk het volgende zei (op 13:20): “maar ik wil met iedereen om alles verwedden dat tot aan het najaar we niet een tweede golf krijgen”.  

Terwijl ik altijd groot respect had gehad voor de journalist waarmee ik het gesprek had. Als hij mensen voor 2020 interviewde, ongeacht wat voor iemand dat was, dan liet hij zich niet met een kluitje in het riet sturen. Stelde kritische vragen en liet mensen echt niet makkelijk wegkomen. En dat is nu ook het geval als ik hem weer frequent op tv zie opereren.

Maar tijdens Corona gebeurde dat dus niet. Nog steeds wil hij niet beseffen/accepteren dat veel van wat er door die deskundigen werd gezegd helemaal niet stevig wetenschappelijk was onderbouwd. Maar dat het vaak marketing of politiek was. Men bedacht maatregelen waarvan men veronderstelde dat die goed zouden werken, en men kreeg die er zonder enige weerstand bij journalisten doorheen door twee belangrijke punten:

• Gebruik makend van de angst van mensen voor infectie, ziekte en dood
• Doen alsof er echt een harde wetenschappelijke onderbouwing beschikbaar was, terwijl als je echt naar de bronnen ging, dan bleek het veel zachter te zijn dan ze pretendeerden.

En die media waren niet in staat daar doorheen te prikken, noch waren ze bereid of in staat goed onderbouwde bewijsvoering van het tegendeel op waarde te schatten. Want die was er wel, en zeker niet van mij alleen. Maar ze negeerden het massaal. Dat lag niet alleen aan die journalist, maar ook aan de redacties.

Daarmede veranderden die journalisten, ook mijn gesprekspartner, van waakhonden (een prima rol van media) in schoothondjes. Die vooral een doorgeefluik werden.

Ik hoop dat mijn gesprekspartner bij zijn zoektocht echt tot dit besef komt en ook in het openbaar hiervan verslag gaat doen. In ieder geval heb ik respect voor hem dat hij deze zoektocht is ingegaan. Het zijn maar weinigen, die dat blijkbaar durven.

(En als u er zin in heeft. Lees dit artikel nog eens terug dat ik schreef aan het eind van de drie maanden durende avondklok begin 2021).

U heeft zojuist gelezen: Zo redeneerden de media tijdens de Coronaperiode.

Volg Maurice de Hond op X | Facebook | LinkedIn | YouTube.

Deze website opereert dankzij de financiële steun van de bezoekers en kent geen paywall of adverteerder. Klik hier als u een (kleine) donatie wilt geven. Onze dank is groot.